Cà phê Buôn Mê Quán! (1 người xem)

[Pansy_flower]

_________
Các bạn thân mến,

Topic này được lập ra nhằm mục đích giao lưu với các bạn là thành viên ở BMT(hiện đang sinh sống ở BMT hoặc đang sinh sống ở nơi khác nhưng có nguồn gốc là BMT) và các bạn khác muốn ghé thăm BMT. Các bạn BMT ơi, chúng ta cùng tụ họp ở đây nhé!!!.

Tên của topic ngoài ý nghĩa như đã nói ở trên còn có một ý nghĩa khác: Buôn-buôn chuyện (hay còn gọi là 8); Mê-mê mãi, mê say, mê ly ---> Ngồi quán uống cà phê, buôn chuyện mê mãi, ko muốn về!.

Sau đây, Jenni giới thiệu với các bạn một số bài thơ nói về Buôn Mê Thuột - Thành Phố trực thuộc tỉnh ĐăkLăk và một số bài viết khác nói về BMT.


Đắk Lắk (Đắc Lắc), quê tôi!


Buôn Ma Thuột, thành phố cao nguyên

Trù phú, khang trang, đất bạc, đất vàng

Một thuở xa xưa, hoàng triều cương thổ

Cây rừng, gỗ quí, đồn điền thênh thang


Nam, tiếp giáp Lâm Đồng, Bình Phước

Bắc, tiếp nối Gia Lai, Kon Tum

Đông, thông thương Nha Trang, Phú Yên

Tây, băng núi rừng bát ngát Cao Miên


Đắk Lắk, quê hương tôi

Một vùng mênh mông đó

Nghe tiếng Buôn, là biết ai rồi

Nghe tiếng Làng, còn chi nói nữa


Buôn Ma Thuột, đất bạc đất vàng

Cà phê thượng thừa, bậc nhất Việt Nam

Xuất khẩu đông – tây, ngang tầm thế giới

Cao su thượng thặng, lắm mối chào hàng


Buôn Ma Thuột ơi !

Đắk Lắk tôi ơi !

Rừng núi bạt ngàn

Đẹp lắm người ơi !!!

(Thơ của Mặc Giang)

_________

Tình ca Ban Mê Thuột!


Rừng thẳm hoang vu chẳng bóng người
Nai vàng ngơ ngác cỏ xanh tươi
Drai Linh giòng thác nước mờ phủ
Bảy sắc cầu vồng đẹp tuyệt vời

Xóm đạo Châu Sơn sương khói mờ
Đỉnh đồi cao vút rất nên thơ
Lối lên bậc thánh đi thong thả
Lần hạt đọc kinh tới điện thờ

Ngọn núi Chu Klinh chạm đỉnh trời
Bản Đôn trấn nhỏ đứng chơi vơi
Đàn voi kéo gỗ từ rừng thẳm
Lội xuống giòng sông tắm nghỉ ngơi

Từng tốp bò tơ rẽ khúc ngang
Xanh xanh đồng cỏ nắng hanh vàng
Có bầy em nhỏ đùa vui nghịch
Và người thôn nữ mắt mênh mang

Cái thuở tôi về nơi xứ Hà Lan
Khi trời lảng vảng nắng chưa tàn
Cảnh quê thơ mộng tình ghê đó
Cặp mắt ai nhìn ôi chứa chan

Đây cốc Lâm Tuyền cỏ mượt xanh
Hương ngát phong lan rất thơm lành
Chỗ này xinh quá nơi hò hẹn
Rất hợp cho mình, em với anh

Làng Thái, Thọ Thành, rất đậm đà
Các cô thôn nữ cất lời ca
Bâng khuâng gây nhớ bao trai lạ
Nhưng mộng duyên tơ chỉ xóm nhà

Nhịp cầu Mười Bốn rất là cao
Ngọn gió quanh năm thổi dạt dào
Giòng sông Xê Dốc xuôi tràn xuống
Cuồn cuộn lòng sông bao xuyến sao!

Thoang thoảng đậm đà hương cà phê
Ngọt ngào hoa trắng lối đi về
Hương cà phê đó còn vương mãi
Năm tháng nồng ươm mái tóc thề

Xóm nhỏ thân tình Cây Số Năm
Các cô xinh đẹp tựa trăng rằm
Khi nào diễm phúc mà nên phận
Gá nghĩa tình duyên đến vạn năm?


(Nguyên Đỗ)
_________

Ơi, Buôn Ma Thuột!


Trời trong xanh như thể đến vô cùng
Cánh rừng khộp bước vào mùa rụng lá
Bên bàu nước con nai chừng khát quá
Tạm quên đời, uống cả những bóng cây

Bụi mù trời – Buôn Ma Thuột là đây
Cô gái Êđê để ngực trần tắm suối
Gian nhà dài dễ chừng hơn trăm tuổi
Cứ rung lên theo mỗi bước chân người

Bạt ngàn hoa, nở trắng cả góc trời
Và thơm ngọt như làn môi con gái
Hoa cà phê hứa hẹn mùa gặt hái
Còn yêu thì, về đây phải không em?

Đêm rượu cần say bởi tiếng chiêng
Kèn đinh pút thổi bập bùng ánh lửa
Trời cao nguyên nồng nàn hơi thở
Đam San chàng vạm vỡ đất bazan

Nếu chưa say chưa trọn vẹn với Giàng
Hãy cứ để hồn trời hòa vào đất
Khi tiếng thác còn ầm vang khúc nhạc
Con nai vàng mê hát đứng chôn chân

Để núi xa, hồ rộng cũng thấy gần
Thì em hãy vít cong cần rượu nhé!
Rừng nguyên sinh nhưng người Ban Mê Trẻ
Ưng bụng rồi ta chẳng thể không yêu!

Sài gòn 22/4/2006
Mai Đức Nghĩa

_________

Ban Mê Tôi…


Anh ra đi phố núi sương còn phủ

Mấy ngọn đồi yên giấc ngủ mùa đông

Núi điệp trùng giữa cây lá mênh mông

Ai cũng nghĩ Ban Mê Buồn Muôn Thuở…


Có ai xưa bước chân dừng phố núi

Bụi Mù Trời đường phố vắng người qua

Đất bazan vẫn nỗi niềm trầm lắng

Im im nghiêng bóng cả cánh rừng già…


Phố núi giờ đang căng tràn sức trẻ

Những công trình vượt đồi núi vươn cao

Ban Mê hôm nay vươn mình mạnh mẽ

Đón bao người Bạn Mình Trẻ về đây


Vậy thì anh ơi, quay về đi nhé

Hãy cùng em ta xây dựng quê hương

Hỡi bạn bè tôi đang ở muôn phương

Luôn nhớ về Bốn Mùa Thương nơi ấy…


(Nguyễn Thị Thái Như)

_________

Mai anh về Ban Mê cùng em nhé!


Mai anh về Ban Mê cùng em nhé!

Cho anh tìm chút nắng của Tây nguyên,

Cho anh thấy hoa cà là tuyết trắng,

Gặp thác ngàn như tiếng hát anh ca.


Mai anh về ban mê cùng em nhé!

Dáng mẹ hiền đang đón đợi chúng ta,

Trong nắng gió ngút ngàn không tên gọi,

Enh sẽ cười khi nhớ những ngày qua.


Mai anh về Ban Mê cùng em nhé!

Đi phương trời nắng gió vẫn cùng ta,

Nơi Ban Mê giấu tình ta trong đó,

Mai em về... anh có đợi không anh???

 

[Pansy_flower]

Cảm xúc Ban Mê!

Tôi nhớ lại những ngày tôi còn bé
Bước chân trên những ngàn lá cao su
Những vườn cà xanh bạt ngàn vô tận
Rừng thông xanh gió vẩn thôi rì rào

Tôi nhớ lại những ngày tôi còn bé
Ngồi nghe ve từng tiếng gọi trưa hè
Trời trưa nắng rủ nhau đi tắm suối
Những đêm mưa ngồi nghe chuyện hôm nào

Tôi nhớ đến những ngày tôi còn bé
Nhớ quê tôi trắng bạt ngàn tháng cạn
Nhớ những ngày mưa thúi đất thúi đai
Nhớ những đêm sao sáng cả bầu trời

Ôi daklak ! những ngày xa tôi nhớ
Nay đặt chân lên đất mẹ thân yêu
Nhiều xúc cảm giâng trào theo tiếng gió
Gió rì rào như cũng hiểu lòng tôi.

_________

Ai từng nặng nợ với Ban Mê,
Hãy ở nơi đây, nhớ đừng về.
Hoa thơm cỏ ngọt, cà phê ấm,
Nhựa sống, tràn trề, tâm trong tâm.

Ai từng duyên nợ với Ban Mê,
Hãy sống trọn đời với đất Quê.
Người Tây Nguyên đó, lòng chung thủy
Đã ở đừng đi, đến đừng về.

_________

Ban Mê ơi! Tuổi thơ ta đó
Đã ru ta vào giấc mơ nay.
Giờ xa lắm ôm vào nỗi nhớ,
Giọng Ban Mê vẫn ấm đầy.

Ban Mê ơi! giờ đây ta lớn
Xa Ban Mê ta biết yêu nhiều
Con đường đi gập gềnh gian khó
Ta một mình nhớ lắm Ban Mê

Ban Mê ơi! chiều nay ta khóc
Cô đơn nhiều ao ước ngày xưa
Có Ban Mê nhìn ta khôn lớn
Dìu đôi chân bước đến chốn này.

Ngày mai đây Ban Mê hãy đợi
Ta trở về đứng trước Ban Mê.

_________

Chiều Ban Mê nhìn người ta khóc,
Áo ướt dầm sau những cơn mưa.
Thu se lại, trời đông vừa hé,
Một nỗi buồn, man mác tình quê.

Có phải không? em muốn xa anh,
Sau tiếng khóc hoàng hôn vừa chợt tắt.
Người thương ơi, lòng anh đang chôn chặt.
Kỷ niệm xưa, lúc vướng mối duyên đầu.

Hoa cỏ ơi, giờ em ở nơi đâu?
Để khe khẽ, chìa vai đầu em ngủ,
Để em vơi một chút cô đơn.
Để em quên, một chút giận hờn.

Rồi kỷ niệm trong anh mãi mãi.

_________

Ban mê đó bao lần se lạnh
Nắng lại tìm sưởi ấm lòng ta
Và gió gọi như ru từng khúc hát.
Ta có nhau trong mỗi bước về.
_________

Mùa thu đã về trên Ban Mê,
Đường phố tỏa mùi hương cà phê.
Quyến rũ lòng ta, lòng du khách.
Dẫu có đi xa cũng nhớ về.

***
Hương cà vẫn ở quanh ta,
Mùi hương vẫn tỏa đậm đà, ngất ngây
Ai xa, vẫn nhớ nơi này,
Người đi, kẻ ở từ đây mặn nồng

***

Cà phê dẫu đắng môi hồng
Hương say dịu ngọt trong lòng ngất ngây
Xa xôi vẫn nhớ nơi này
Hương thơm, vị đắng giải bày con tim...

________

Mùa Đông đã ghé Ban Mê
Mưa lây rây lạnh, gió về buốt da
Đi xa, ai nhớ hương cà
Ấm lòng đôi chút quê nhà thân thương...

 

[Pansy_flower]

Ly cà phê Buôn Mê​

Wednesday, 23/07/2008, 02:12 AM (GMT12)​

Buôn Ma Thuột bước vào mùa mưa. Mưa cao nguyên sụt sùi, réo rắt cả ngày cho thỏa cơn khát mùa khô. Những ngày mưa, ở Buôn Ma Thuột vào quán uống một ly cà phê là điều vô cùng thích thú.

VÌ SAO GỌI "BUÔN MA THUỘT"?

Tượng đài chiến thắng Buôn Ma thuột (hay còn gọi là: ngã sáu xe tăng)​

Tôi có thói quen khi đến một địa phương nào đó thì hay tìm hiểu gốc tích về địa danh. Với thành phố Buôn Ma Thuột cũng vậy: Địa danh Buôn Ma Thuột là tên của một buôn đồng bào Êđê Kpă. Vùng đất này vào cuối thế kỷ XIX chỉ có một buôn với khoảng 50 nhà dài. Mỗi nhà có từ 30-40 người do Tù trưởng Ama Thuột cai quản nằm bên dòng suối Ea Tam. Đến những năm đầu của thế kỷ XX, Buôn Ma Thuột không còn là một buôn đơn lẻ nữa, mà đã qui tụ phát triển thêm hàng chục buôn khác. Tuy nhiên, Buôn Ma Thuột vẫn còn là một buôn lớn, trung tâm của cả vùng lúc bấy giờ và do Tù trưởng Ama Thuột, một người có thế lực và uy tín cai quản. Tên gọi Buôn Ma Thuột cũng bắt nguồn từ đó. Buôn Ma Thuột tức là làng của Ama Y Thuột-làng của cha Y Thuột. Buôn Ma Thuột tròn một trăm tuổi vào ngày 22/11/2004.

PHỐ CÀ PHÊ

Tôi thích "Buôn Mê" những chiều trời đổ mưa tầm tã. Mưa Buôn Mê không bất chợt như mưa Sài Gòn, cũng không "nhõng nhẽo" như mưa xứ Huế, mà dữ dội và dai dẳng...Từ Sài Gòn, khởi hành bằng xe chất lượng cao, sau 7 giờ đồng hồ tôi đã có mặt ở thành phố Buôn Ma Thuột. Mùa mưa, Buôn Ma Thuột trời se lạnh, nhưng mọi hoạt động vẫn "nóng" theo nhịp điệu phát triển kinh tế ở xứ sở cao nguyên này. Trên những nẻo đường, xe cộ vẫn nườm nượp. Những khu đô thị mới, trung tâm thương mại cứ hối hả mọc lên, đáp ứng nhu cầu giao thương. Thành phố hiện có cả chợ cà phê, để nông dân có thể bán loại nông sản đặc thù của thành phố này cho các đơn vị kinh tế mà không sợ bị ép giá. Nhà Đày Buôn Ma Thuột nằm ở trung tâm thành phố luôn là điểm du lịch đầu tiên du khách tìm đến. Tiếp theo đó là Viện Bảo Tàng, ngày xưa là Biệt Điện của Bảo Đại. Du khách tham quan hai nơi này có dịp hiểu sâu hơn lịch sử của tòa nhà cũng như ý nghĩa của những đồ vật được trưng bày. Nơi đây, du khách luôn ấn tượng với hai cây cổ thụ hơn trăm tuổi, gốc cây lớn gấp mấy lần vòng tay người ôm và tán thì thật rộng, che bóng mát cả một góc trời.

Buôn Ma Thuột nổi tiếng với đợt tấn công giải phóng Tây Nguyên vào ngày 10/03/1975. Hiện nay, ngã sáu "Xe Tăng", in đậm dấu ấn lịch sử, trở thành nơi thưởng ngoạn thu hút đông đảo du khách. Tuy vậy, nhưng để tìm một đặc thù cho thành phố này thì không dễ. Nhiều người cho rằng, những quán cà phê đầy quyến rũ và đa phong cách của thành phố, đã làm nên một "thương hiệu" Buôn Ma Thuột. Quán cà phê dày đặc trên những con đường như Nguyễn Công Trứ, Lê Thánh Tông, Phan Chu Trinh, Đinh Tiên Hoàng… đã trở thành điểm hẹn của người dân địa phương, điểm đến thưởng thức thú vị của du khách. Đi vào quan sát ta thấy rằng, mỗi khu phố cà phê đều có đặc trưng riêng và mỗi quán đều có phong cách riêng từ cách đặt tên, trang trí nội thất, âm nhạc... Có những tên quán nghe gợi cảm giác bồng bềnh, mơ mơ-thực thực, man mác hoài niệm như Uyên Phương, Thương Thương, Thu Thu, Chiều Nhớ, Thung Lũng Hồng, Cảm Xúc… Lại có những cái tên nghe mà có thể cảm nhận cả được vị của cà phê như quán Vị Đắng trên đường Mai Hắc Đế, quán cà phê Đắng trên đường Nguyễn Công Trứ… Theo tôi, không một thành phố cao nguyên nào có nhiều quán cà phê như ở Buôn Ma Thuột.

Với tôi, ngồi uống cà phê ngắm nhìn phố núi bàng bạc trong màn mưa đan xéo dưới ánh đèn vàng là thú vị nhất. Quán Văn được quảng cáo rầm rộ trên mạng phải xuống một con dốc gần như dựng đứng trên đường Đinh Tiên Hoàng. Quán cà phê cũng khá bình thường như những quán cà phê vườn khác. Nơi đây chỉ có phong cách phục vụ cây nhà lá vườn và treo nhiều bức tranh vẽ của người chủ quán là lạ so với các nơi. Buôn Ma Thuột có rất nhiều quán cà phê với phong cảnh tự nhiên, thoáng mát và lồng lộng khí trời như Thung Lũng Hồng, Rainy, Hoapơlang…, Người uống cà phê vừa thưởng thức cà phê vừa thư giãn với không gian yên bình và lắng nghe những giai điệu của nhịp đời trên phố núi.

Thưởng thức cà phê đã trở thành cái "thú" của người dân nơi đây. Với đa số người dân, đi uống cà phê là những khoảnh khắc được thư giãn, giải trí quí giá. Chỉ với ly cà phê, đĩa hạt dưa là đã có thể tạo nên những cuộc hội ngộ.

KHÁT VỌNG NGÀY MAI

Đi trên những con phố thoáng đãng, với vỉa hè rộng và sạch dưới những hàng cây xanh như Nguyễn Tất Thành, Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Nơ Trang Long… mới cảm nhận hết những đổi thay từ cơ sở hạ tầng của thành phố trẻ Buôn Ma Thuột. Nói Buôn Ma Thuột là thành phố trẻ là chính xác. Trước đây, đến quãng năm 1990, Buôn Ma Thuột còn là một phố núi thị xã nhỏ nhoi. Lúc đó, mỗi kỳ đi công tác đến Buôn Ma Thuột thì anh em đều nói vui là xứ sở "buồn muôn thuở" và "bụi mịt mờ". Trên những con đường chưa kịp qui hoạch trong thị xã mọc lên đều là nhà không số, phố không tên. Nhưng đến năm 1992-1994, với sự đầu tư mạnh mẽ của chính quyền địa phương và trung ương, Buôn Ma Thuột đã trở thành thành phố loại III. Lúc này, nhiều người cho rằng, Buôn Ma Thuột lên thành phố nhờ công rất lớn từ cà phê. Quả thật, lúc đó, cà phê đột ngột lên giá cao ngất trời, nhiều hộ gia đình bỗng chốc đã trở thành triệu phú, tỷ phú. Ngân sách thành phố được đóng góp lớn lao từ phong trào quần chúng và nhân dân cùng làm đã mở thêm cho thành phố những con đường thoáng đãng và đại lộ Nguyễn Tất Thành mọc lên dẫn về tượng đài chiến thắng-nơi ghi lại chiến công của ngày giải phóng Buôn Ma Thuột (10/3/1975).

Từ tập quán uống cà phê, người dân Buôn Ma Thuột đã nâng lên thành một nét văn hóa ẩm thực. Về mặt giao lưu hội nhập kinh tế, cà phê Buôn Ma Thuột đã có mặt trên thị trường thế giới qua hoạt động xuất khẩu, xây dựng thương hiệu, được các nước trên thế giới tiếp nhận do hương vị độc đáo của một sản phẩm có xuất xứ từ vùng đất bazan màu mỡ của Tây Nguyên. Nhiều người đã đưa ra ý tưởng phát triển tour du lịch tham quan thu hái cà phê, tham quan các khu chế tác đồ mỹ nghệ từ gốc cây cà phê… Hiện nay, đối với ngành công nghiệp và thương mại DakLak, cà phê vẫn đang là mũi nhọn chiến lược. Và Buôn Ma Thuột đã trở thành chỉ dẫn địa lý của thương hiệu cà phê nổi tiếng thế giới.

Một mùa mưa nữa lại đến. Mưa Buôn Ma Thuột vẫn sụt sùi và gợi nhớ. Ly cà phê Buôn Mê vẫn tiếp tục tỏa hương khắp các nẻo đường và vươn ra khắp bốn biển. Đây đó, trên các cánh rừng cà phê trổ hoa trắng xóa như bầu trời đầy mây trong ngày nắng đẹp. Và tôi ước muốn thực hiện một tour du lịch mới đầy hấp dẫn: cưỡi voi dạo rừng cà phê đầy hoa trắng.

(Duy Khanh (PYO))​

 

[DOREAMON]

Buôn Ma Thuột:

Buôn Ma Thuột – Bụi Mù Trời – lúc nắng
Lúc đổ mưa – Bùn Một Tấc – Em ơi
Anh mãi ngắm súng “xe tăng ngã bảy”
Chợt hỏi lòng, “Trinh nữ” có còn không?


Tặng những người con của Buôn Ama Thuột.

Hihíhi.... Tiêu đề của topic là địa danh mà... Vì đường đi vào thác Trinh Nữ khó đi nên anh đứng ngắm chiếc xe tăng, chợt nhớ tới thác Trinh nữ vậy mà. Chẳng biết bây giờ nó có còn không? Hay là đã lên đường cùng với nàng Tô Thị hay là đã "được" bàn tay con người làm cho không còn hoang sơ, tự nhiên như lúc trước nữa.

 

[Pansy_flower]

Thác Trinh Nữ!

Thác vẫn còn đó anh ạ. Anh xem bài này nhé:

_______

Từ thành phố Buôn Ma Thuột theo đường 14 khoảng hơn 20km, du khách sẽ đến lối rẽ vào ngọn thác mang tên gợi đầy huyền thoại đó là thác Trinh Nữ là một trong những ngọn thác có vẻ dịu hiền êm ả trên dòng Krông Ana quanh năm mải miết tưới cho những vườn cà phê xanh mướt của xứ sở Ban Mê.

Du khách muốn ngắm nét gợi cảm của thác Trinh Nữ thật gần thì theo một lối đi cả trăm bậc thang cứ dốc mãi xuống dưới cho đến khi nghe tiếng thác reo ầm ì, ngẩng lên đã thấy dòng thác e ấp thẹn thùng hiện ra đàng sau những phiến đá đen sừng sững. Men theo vách đá là những dây leo rừng gân guốc chấm phá nên bức tranh thiên nhiên đầy nét hoang sơ, trữ tình. Không hùng vĩ, mạnh mẽ như thác Dray Sap hoặc Dray H’Linh ở không xa đó, Trinh Nữ có một vẻ dịu dàng rất riêng đúng cái tên con gái của mình. Thực ra, ngọn thác này chỉ là một khoảng dừng của dòng Krông Ana luôn cuồn cuộn hối hả đổ về Tây. Như bị một bàn tay khổng lồ nào đó chặn lại bằng những tảng đá to tướng, dòng sông chợt uốn mình lên, tung bọt trắng xóa cả một vùng như nỗi lòng người con gái còn vấn vương nợ đời.

Chuyện xưa kể rằng: chàng trai và cô gái sống ở hai buôn làng Êđê ở cạnh nhau yêu nhau tha thiết. Hai người từng thề non hẹn biển sẽ ở bên nhau cho đến ngày cái răng rụng hết, cái tóc trên đầu như dòng nước bạc tung bọt trắng xóa kia. Thế mà nghiệt ngã thay, trời xanh đã phụ lòng họ, xui nên chuyện hai làng thù ghét nhau, một mối thù truyền kiếp từ đời nào không ai rõ. Luật buôn làng rất nghiêm, với cái tội yêu kẻ thù như thế, già làng sẽ xử nặng không khác gì tội ăn cắp: lội xuống dòng nước xiết cho đến khi ngập khỏi đầu và không bao giờ được phép bước lên bờ nữa. Không hy vọng tìm ra lối thoát cho mối tình tuyệt vọng của mình, cô gái đã gieo mình xuống dòng nước xiết sau bao nhiêu chiều ngồi thờ thẫn trông ngóng người yêu. Cái chết thương tâm của nàng trinh nữ đã thức tỉnh dân hai làng khỏi bóng tối của lòng thù ghét đè nặng bao đời, nhưng nỗi uẩn khúc trong lòng người con gái thì bao nhiêu năm cũng còn tung bọt trắng xóa cả một khúc sông, không tan đi được.

Chẳng biết vì tò mò muốn tìm đến tận nơi để được nghe huyền thoại tình yêu đẹp ấy hay vì cảnh đẹp nên thơ mà thác Trinh Nữ luôn cuốn hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan rất đông. Khuất sau những vách đá khá kín đáo còn có cả một bãi tắm nước trong vắt mà nếu muốn, du khách có thể tắm theo kiểu người Êđê: tắm tiên, khi đó du khách sẽ hoàn toàn hòa mình vào thiên nhiên trong trang phục của... Adam - Eva, rũ bỏ mọi âu lo thường ngày trong dòng nước trong mát. Có lẽ, Trinh Nữ quyến rũ du khách bằng cả nét đẹp hoang sơ, nét huyền bí bao phủ bởi truyền thuyết và có thể bởi cả... phong tục tắm tiên nữa!

(hình chụp năm 2007)

(st)

 

[Pansy_flower]

Hùng vĩ thác Tây Nguyên!

Tây Nguyên không chỉ có cà phê, có "cái nắng", " cái gió" mà còn ôm trong mình những con thác to lớn, nguyên sơ, hoang dại.

Một lần được tận mắt thấy những bức tường nước đổ từ trên cao xuống, tận tai nghe tiếng reo vui của gió, nước và đá hòa quyện, bạn như trút bỏ bao ưu phiền của cuộc sống và nhập mình vào bản hoà ca bất tận của đại ngàn và những huyền thoại tình yêu. Cảm giác bất tử xâm chiếm cả tâm hồn.

Huyền thoại thác khói

Đến Đak Lak và Đak Nông để thăm hệ thống bốn dòng thác trên sông Sêrêpok: Gia long, Trinh Nữ, D'raysap và Dray nur, bạn sẽ cảm nhận được điều đó. Cách thành phố Buôn Mê Thuột hơn 30 km, thuộc huyện Krông Nê tỉnh Đak Nông, thác D’raysap là thác lớn và đẹp.

Theo tiếng Êđê, D'raysap có nghĩa là thác khói. Tục truyền rằng, H'Mi người con gái dân tộc Êđê, ngày ngày cùng người yêu đi làm rẫy. Một hôm trong lúc đang say sưa công việc 2 người trông thấy một con quái vật đầu to như quả núi, mắt lớn như chiếc nồi đồng, râu dài, răng nhọn và toàn thân có vẩy lấp lánh như ánh bạc, đang bay lượn trên trời. Trong lúc gió nổi lên cuồn cuộn, cây cối ngả nghiêng, quái vật lao thật mạnh và cắm vòi xuống đất, xòe đôi cánh lớn phun nước làm thành cơn mưa dữ dội rồi bay đi mất. H’Mi trong cơn khiếp đảm đã tan vào mây mù. Còn chàng trai thì biến thành một gốc cây lớn, cắm sâu vào ghềnh đá. Chỗ ấy ngày nay là thác khói D’raysap.

Thỉnh thoảng, người dân lại nhìn thấy từ trên trời phía đầu thác có một đám mây trắng giống hình cô gái đang sà xuống ôm ấp lấy thân cây cổ thụ kia. Cứ mỗi lần đám mây kỳ diệu ấy xuất hiện thì ở vùng thượng nguồn con thác lại có mưa to và gió giật.

Nhìn từ xa, con thác uốn người trên những rẻo cao và ầm ầm đổ mình xuống mặt nước từ vách đá 30 mét trông giống như vòi của con voi khổng lồ đang phun nước hung dữ. Bức tường nước tràn trề đổ xuống những tảng đá lởm chởm ở dưới, văng bọt trắng xoá và tung lên những đám khói hơi nước, lồng trong tiếng ầm ầm, vang dội mà cả cây số trước khi xuống chân thác bạn có thể nghe và thấy ướt người.

Đứng dưới chân thác, bạn lọt thỏm giữa rừng già nguyên sơ với những cây cổ thụ cao ngất trời, những tảng đá sừng sửng, vang vọng đâu đây bản tình ca của huyền thoại về một tình yêu bất tử lung linh cùng những tia nắng xuyên qua thác vẽ nên những sắc cầu vòng kỳ ảo làm cho cảnh đẹp đến nao lòng.

Những hang động kỳ thú

Không xa D'raysap bao nhiêu, ngọn Dray nur cũng ầm ầm đổ nước. Điều thú vị và hấp dẫn của Dray nur là du khách có thể khám phá hang động, trải qua cảm giác mạnh trong lòng thác và đặc biệt khi được dòng nước của núi rừng Tây Nguyên massage, cảm giác thích thú không nơi nào bằng.

Ấn tượng đầu tiên khi đặt chân đến Dray nur là sự hùng tráng của nó. Thác nước gần 30 mét đổ xuống lòng sông sâu thẳm tung nước trắng xoá. Với chiều dài 200m nối liền từ bờ Đak Lak sang bờ Đak Nông ta không khỏi choáng ngợp trước sức mạnh của dòng chảy và lượng nước khổng lồ như muốn nghiền nát tất cả mọi thứ. Dray nur nằm trên dòng chảy của sông Krông Ana (sông Cái). Từ đây bạn có thể vượt sông để thăm D'raysap nằm trên sông Krông nô (sông đực).

Sông Serêpok vốn là sự hoà hợp của 2 dòng sông này. Truyện kể rằng, ngày ấy có một chàng trai buôn Kuốp đem lòng yêu một người con gái bên kia sông. Hai người quen nhau rất lâu gia đình hai bên mới biết. Hai dòng họ vốn hiềm khích với nhau nên không cho phép con mình lấy nhau. Đấu tranh mãi cho tình yêu mà vẫn bị ngăn cấm, trong một đêm trăng sáng giữa đại ngàn sâu thẳm bên dòng Sêrêpok cuộn trào, đôi trai gái trẻ đã nhảy xuống sông để được cùng bên nhau mãi mãi. Đêm hôm đó trời nổi cơn giông bão, nước cuồn cuộn dâng cao. Những người dân trong nhà nghe tiếng thét của núi rừng, sáng hôm sau tỉnh dậy thấy dòng sông chia thành 2 nhánh, ngăn cách đường qua lại của 2 dòng họ. Kể từ đó hình thành nên dòng sông đực và cái cuốn trong mình 2 ngọn thác hùng vĩ tượng trưng cho tình yêu bất diệt.

Còn liên quan đến chuyện vì sao lại có tên thác Đray Nur, Già làng ở Buôn Kuốp - một buôn sống bên cạnh dòng thác Đray Nur từ ngàn đời nay kể lại rằng: Đray trong tiếng Êđê có nghĩa là thác, còn từ Nur là con dúi. Ngày xửa, ngày xưa vua Thuỷ Tề có một đứa con trai tên là Nur, chàng hoàng tử này vốn rất khôi ngô tuấn tú và rất thích chu du ngắm cảnh. Trên trần gian cũng có một vị vua, vị vua này có 2 nàng công chúa cũng rất xinh đẹp. Thế nhưng vì những cuộc chiến giữa các bộ tộc mà khi vua cha chết đi, 2 nàng công chúa cũng bị bỏ rơi và họ trở nên nghèo khổ, không có miếng ăn, hàng ngày 2 nàng phải đi đào củ mài để ăn. Một ngày nọ, chàng hoàng tử Nur đang dạo chơi trong rừng thì bắt gặp 2 nàng công chúa đang đào củ mài để ăn. Khi nhìn thấy Nur, 2 công chúa không dám giáp mặt vì e ngại vì hoàn cảnh nghèo khó của mình không xứng với chàng hoàng tử đẹp trai con của vua Thuỷ Tề. Tuy nhiên, Nur vẫn tìm cách để gặp mặt được 2 người con gái và bảo “2 nàng về giở ché gạo ra lấy gạo mà nấu ăn”, hai nàng không tin lời chàng trai vì 2 nàng biết rất rõ nhà mình làm gì có hạt gạo nào. Nhưng khi thấy có gạo thật thì 2 nàng mới ngỡ ngàng và được một bữa no nê. Nhờ ché gạo đó mà hai nàng công chúa đã đem lòng yêu chàng hoàng tử Nur. Sống một thời gian với nhau, hoàng tử Nur bỗng nhớ vua cha và chàng muốn quay về thăm cha. Khi chia tay, chàng đã hoá thành một con dúi vàng trở về hang đá bên trong thác với cha.

Từ khi hoàng tử Nur ra đi, hai người vợ lại tiếp tục cuộc sống nghèo khổ của mình, hàng ngày vẫn chăm chỉ đào củ mài để sống.

Về phần Nur, sau một thời gian sống với cha, chàng lại nhớ da diết đến những người vợ xinh đẹp ở chốn trần gian. Một hôm chàng xin vua cha lên trần gian sống với vợ nhưng vua cha không cho đi. Vua cha bảo “nếu con đi thì đừng trở về đây nữa”. Tuy vậy vì nhớ vợ không thể chịu nổi, chàng đã bỏ vua cha lên sống với vợ.

Sống với vợ của mình cho đến khi tóc bạc, Nur lại nhớ vua cha, chàng tạm biệt 2 người vợ của mình để về với cha, thế nhưng chàng đi đâu thì vợ lại theo đến đó, không biết sao, Nur đành hoá thành con dúi vàng chui vào trong thác. Người vợ cứ đứng đợi bên ngoài, đợi mãi...đợi mãi mà không thấy Nur trở lại. Từ đó, người dân nơi đây gọi ngọn thác nơi mà hoàng tử Nur hoá thành con dúi vàng chui vào là thác Nur theo tiếng đồng bào Êđê gọi là Đray Nur.

Khi khám phá hang động ở đây, bạn cần phải có đèn pin để vào vì hang động ăn sâu vào lòng đất nên rất tối. Bạn sẽ bắt gặp rất nhiều dơi bên trong. Buổi chiều hàng nghìn con dơi kêu thất thanh bay vào trong hang động gây cảm giác rờn rợn, lạ và thú vị.

Nếu muốn tìm cảm giác mạnh bạn nên khám phá bên trong lòng thác. Chỉ cần một áo phao là bạn có thể làm được dưới sự hướng dẫn và giúp đỡ của nhân viên quản lý thác. Bên ngoài có những thợ lặn túc trực để đề phòng những chuyện bất trắc.

Vượt qua vách đá có dòng thác đổ xuống mới cảm nhận được vẻ hùng vĩ của "thác nước lớn nhất Tây Nguyên". Dòng sông Sêrêpok đang chảy từ Thuỷ điện Buôn Kuốp đến đây bất ngờ đổi dòng. Một ghềnh đá dài hơn 200m bắt từ bờ Đak Lak sang bờ Đak Nông vươn ra phía trước đổ nước từ 30m xuống lòng sông. Phía dưới ghềnh đá là một khoảng trống hơn 3000m2 tạo nên hang động ăn sâu vào lòng đất. Đứng dưới ghềnh đá, tiếng ầm của con nước khổng lồ át tất cả tiếng chim muông, tiếng vang từ hang động sâu thẳm. Bức tường nước trước mặt gội rửa đi bao lo toan phiền muộn. Cảm giác vui thích còn được tăng lên khi bạn tìm đến những phiến đá dưới dòng nước đổ, nằm trần mình để những cột nước massage. Nhân viên ở đây sẽ chỉ cho du khách những chỗ thích hợp.

 

[Pansy_flower]

Hùng vĩ thác Tây Nguyên!(tt)

Thác Gia Long

Sự tích về Gia Long không gắn với tình yêu mà gắn với vua chúa. Ngày trước vua Gia Long đã cho xẻ núi làm một con đường rất đẹp lên thác. Trong thác có hồ tắm tiên là nơi vua quan thư giãn. Hồ rộng khoảng 100m2 trong xanh, yên ả với những cơn gió rừng lao xao cùng tiếng chim hót lảnh lót đâu đây làm cho cảnh vật thêm kỳ bí, huyền ảo. Thác Gia Long cao 50m, với chiều rộng của sông Sêrêpok khoảng 100m tràn ngập cả lưu vực thác tạo nên vẻ uy nghi, hùng tráng được bao quanh bởi những cây đại thụ rủ bóng xuống mặt hồ trầm ngâm, rêu phong, cổ tích. Dấu vết của vua chúa, của thời gian còn hằn ghi lại trên thác tạo cho bạn cảm giác hoài cổ mông lung.

Dưới chân thác Gia Long

Đường lên đỉnh thác Gia Long

dưới gốc cây cổ thụ có nhiều cây môn nước

Thác ầm ào tung bọt và những đám mây hơi nước

Khu rừng thác Gia Long​

Đại ngàn Tây nguyên có bao điều kỳ bí, hùng vỹ về thiên nhiên, về con người. Những dòng thác là tượng trưng cho sức sống cho tâm linh ở đây, hùng tráng, kiều diễm và mời gọi khám phá. Đến để cảm nhận, bạn sẽ thấy bao điều hấp dẫn và giá trị.

(st)

 

[Pansy_flower]

Suối Tóc

Cách Buôn Ma Thuột chừng 70km về phía đông - bắc có một địa danh ít người biết: Xã Ea Púk (huyện Krông Năng), tiếng Ê Đê Ea Púk có nghĩa là Suối Tóc. Suối Tóc có nhiều thác nước nối liền nhau, không dữ dội mà rót dài mềm mại như mái tóc của cô gái.

Rừng Ea Púk là rừng thường xanh tự nhiên còn khá rậm rạp, hoang vu. Đây là điểm du lịch sinh thái và du lịch hoang dã khá lý tưởng...

Chúng tôi đã tổ chức một chuyến thăm Ea Púk. Tôi không ngờ đường vào Ea Púk khá thuận lợi, chỉ còn khoảng 10 cây số đường đất, còn lại là đường rải nhựa. Xuất phát từ Buôn Ma Thuột lúc 9 giờ 30, khoảng 11 giờ chúng tôi đã đến Ea Púk.

Đang là cao điểm của mùa khô nên suối Ea Púk không nhiều nước và vì thế càng trở nên hiền hoà dịu dàng. Lòng suối là nền đá khá bằng phẳng, rộng rãi, bề ngang dễ đến 30m. Hai bờ đầy những tảng đá hình vuông, hình chữ nhật xếp chồng lên nhau.

Bước chân xuống suối lập tức ta cảm nhận được không khí mát mẻ, trong lành, dẫu trời đang nắng chang chang. Chỉ một đoạn suối chừng 200m, nhưng chúng tôi đếm được 5 thác nước đẹp.

Có thác bề mặt rộng tới gần 30m, có 3 bậc, nước dội qua từng bậc và tung xoè lên như đuôi công đang múa. Có thác tới 7 tầng, nhưng nước không dội tung mà chảy uốn lượn thật mềm qua từng tầng, như mái tóc dài lượn sóng. Phải chăng vì vậy nên người dân địa phương đặt tên là Suối Tóc và ngọn thác 7 tầng là thác Thuỷ Tiên?

Lại có một ngọn thác không hiểu vì sao ong bướm cứ tụ về đây bay đầy trên mặt thác, như là từ ngọn thác toả ra một mùi hương đặc biệt nào đó mà chỉ có khứu giác đặc biệt của chúng mới nhận ra và tụ về đây để cùng thưởng thức, đùa giỡn, hội hè?

Dưới chân mỗi ngọn thác là đầm nước trong xanh, sâu vừa đủ, mát lạnh, thật phù hợp cho người thích bơi lội, hoặc cưỡi thuyền caosu khua mái chèo giỡn cùng sóng nước.

Đêm đầu tiên chúng tôi dựng lều ngủ bên suối Ea Púk. Sau khi đốt lửa ngồi vòng quanh cùng ca hát, đọc thơ và nhâm nhi ly rượu Ama Kông thấm đẫm men rừng, không khí trong lành và lời ru của suối nước lúc trầm lúc bổng đã khiến mọi người chìm sâu vào giấc ngủ. Buổi sáng tỉnh dậy trong rộn ràng tiếng hót của các loài chim và ai cũng phải thốt lên câu: Thật khoan khoái dễ chịu!

Sáng, chúng tôi hăm hở vào rừng. Đã 7 giờ sáng mà sương mù còn chếch choáng mờ ảo trên các vòm lá . Rừng Ea Puk là vùng rừng cận kề của Khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô nên được bảo vệ khá tốt: Cây gỗ ken dày, rậm rạp.

Ngay sau khi vừa chạm dốc Cổng Trời dựng đứng chúng tôi đã gặp một cây gỗ lớn chừng 5 người nối vòng tay chưa xuể, cao dễ đến 30m. Mặt trời loé lên trên đỉnh Cổng Trời rọi qua tán cây, tạo thành những tia sáng hình rẻ quạt trông vừa kỳ ảo, vừa hùng vĩ.

Chúng tôi đi dọc một con suối đá, mùa khô không còn nước, chỉ đầy lá khô. Anh bạn dẫn đường là người địa phương bảo: "Cứ lật những hòn đá bên các vũng nước nhất định có cua đá" (cua đá nướng chấm với muối ớt xanh là món nhậu khoái khẩu của dân đi rừng). Và anh lật thử mấy tảng đá, quả nhiên mấy chú cua lồm cồm bò ra...

Theo lối mòn của người đi rừng, sau 3 giờ đi bộ chúng tôi đã lên tới đỉnh cao của rừng Ea Púk. Có loại cây lá xanh biếc, có loại lá non đỏ rực, lại có loại lá vàng tơ óng ả. Hoa dại thì nhiều vô kể, đủ màu sắc.

Trên những thân gỗ cao là các loại phong lan quý của rừng Tây Nguyên như thuỷ tiên, hoả hoàng, đuôi chồn... Nhiều loại dây leo quấn từ thân cây này qua thân cây khác tạo thành những chiếc võng đung đưa, như là thiên nhiên đã sắp đặt sẵn để đón mời những ai đến với rừng ngồi nghỉ chân...

Không phải là loại rừng khộp rụng lá vào mùa khô mà là rừng thường xanh, nên rừng Ea Púk xanh biếc quanh năm. Anh bạn dẫn đường người địa phương cho biết: Cái hay của rừng Ea Púk là mùa mưa ẩm ướt vẫn không có sên, vắt. Giữa rừng thỉnh thoảng lại xuất hiện những trảng cỏ bằng phẳng là nơi sinh sống của các loại động vật móng guốc (như hươu, nai, hoẵng, bò rừng...).

Cũng vì vậy cách đây khoảng 15 năm trở về trước rừng Ea Púk là rừng có mật độ hươu, nai, hoẵng rất cao. Vào rừng giữa ban ngày cũng gặp được hươu, nai. Nhưng do nạn săn bắn bừa bãi trong những năm gần đây đã khiến các loại thú móng guốc gần như cạn kiệt, số cá thể còn lại rất ít và chúng phải thường xuyên ẩn sâu vào các khu rừng rậm để tránh sự săn đuổi của con người.

Ea Púk quả là nơi lý tưởng cho những ai thích du lịch sinh thái và du lịch hoang dã. Và không chỉ có vậy Ea Púk còn là nơi sinh sống của nhiều tộc người như Ê Đê, Tày, Mường, Dao, Mông...

Mỗi tộc người đều có bản sắc riêng rất độc đáo. Nên đến đây du khách còn có thể được thưởng thức các sản phẩm văn hoá: Vào buôn làng xem cảnh nhà cửa, sinh hoạt của đồng bào, hoặc có thể nghe dàn chiêng Ê Đê diễn tấu, nghe đàn tính của người Tày, nghe tiếng khèn của người Mông...

 

[Pansy_flower]

Yang Tao lý thú và thác Bìm bịp!

Rừng Yang Tao nằm giữa độ đường từ Buôn Ma Thuột đi khu du lịch nổi tiếng Hồ Lắc. Theo quốc lộ 27, khi còn cách Hồ Lắk khoảng 8 cây số, nhìn về bên trái ta thấy một dãy núi cao, xanh mờ, có những làn mây trắng mỏng lang thang... Ấy là rừng Yang Tao.

Rừng ở đây là loại rừng thường xanh, còn khá rậm rạp. Anh bạn kiểm lâm của huyện Lắc dẫn chúng tôi lần theo lối mòn của dân đi đào măng, tìm thổ sản để tiến sâu vào rừng. Càng vào sâu trong rừng, càng thấy nhiều cây gỗ lớn, với tầng tầng lớp lớp những tán cây xoè trên đầu. Trên các tán lá là đủ loại chim nhảy múa, thánh thót khoe giọng, như chào mào, sáo vàng, khướu đen... và thỉnh thoảng xen vào bản hoà tấu là giọng trầm, mộc mạc của bìm bịp. Đang là mùa mưa nên lá rừng non tơ với đủ màu sắc của hàng trăm thứ cây, như có bàn tay điểm tô của một hoạ sĩ theo trường phái trừu tượng. Lối mòn vòng vèo quanh co, khiến người đi trước, đi sau cũng thoắt ẩn, thoắt hiện như chơi trò ú tim.

Cây ký sinh trên đá ở thác Bìm Bịp.​

Có những bậc đá cao hơn một mét nằm chắn giữa lối đi, khiến chúng tôi phải kéo tay nhau, phải đẩy vào mông nhau mới vượt qua được. Có những đoạn dốc chúng tôi phải cúi rạp người xuống để leo, mặt gần như chạm đất, mồm mũi cùng thi nhau thở. Mồ hôi người nào cũng ướt đầm cả áo. Nhưng ai cũng hăm hở thử sức, hăm hở trèo. Với gần bốn cây số luồn lách và leo trèo như thế, chúng tôi mới đến được thác nước Bìm Bịp, một thắng cảnh hiếm thấy ở vùng đất đông nam Đắc Lắc.

Một phần của thác nước Bìm Bịp​

Suối Bìm Bịp bắt nguồn từ một triền núi cao của dãy Yang Tao, một dãy núi "đàn em" của Cư Yang Sin hùng vĩ. Xung quanh là rừng thường xanh nguyên sinh, với nhiều cây gỗ lớn, tạo nguồn sinh thuỷ bổ sung cho suối không vơi cạn cả trong mùa khô. Vì thế thác Bìm Bịp được khoe vẻ đẹp của mình suốt cả 4 mùa trong năm.

Với bốn tầng đá, cao gần 20 m, dòng nước dội qua từng tầng đá thì xoè ra như chiếc váy nhiều tầng của người đàn bà khổng lồ trong truyện cổ tích của người M'Nông. Đứng dưới chân thác nhìn ngước lên đỉnh buổi trưa ta thấy có bốn áng cầu vồng (ở mỗi tầng thác là một cầu vồng) hiện lên lung linh, đẹp đến mê hồn, bởi những tia nước bắn ra từ các tầng đá như cơn mưa nhỏ được mặt trời chiếu qua tạo nên.

Thảm rêu bên thác Bìm Bịp.​

Hai bên bờ thác có nhiều tảng đá lớn, bằng phẳng như tấm phản rộng cho ta nằm ngửa mình trên đá thư giãn, hoặc bạn bè cùng cầm tay nhau nhảy múa, ca hát quanh đống lửa trại... Đặc biệt ở đây có những tảng đá bám đầy rêu xanh. Xanh và mượt mà, ngỡ như là nhung lụa. Kỳ lạ là trên tấm thảm nhung đó lại có những cây hoa dại nho nhỏ, xinh xinh, sắc vàng, sắc đỏ như thể là những hoa văn do bàn tay thiên nhiên thêu dệt... Ở đây cũng có những loại cây tầm gửi, sống ký sinh trên đá rất lạ lùng bởi cách sắp đặt của lá, của màu sắc lá, khiến chúng tôi ai cũng phải dừng chân đứng ngắm và tròn mắt kinh ngạc...

Một ngày quả là chưa đủ thời gian để chúng tôi khám phá hết vẻ đẹp của rừng Yang Tao và thác Bìm Bịp. Nhưng chỉ với chừng ấy điều được tận mắt, tận tai, tận tay sờ mó, ai cũng cảm thấy chuyến đi thật lý thú. Anh bạn là một doanh nghiệp du lịch cho biết: Nhất định lần này về phải tổ chức tuor du lịch sinh thái nơi đây. Khách du lịch phương Tây, khách du lịch trẻ từ các thành phố lớn đến đây không thể nào không bị "bùa mê" của thiên nhiên..

Có thể nói rằng đây là một điểm du lịch khá mới mẽ và hấp dẫn, thiên nhiên còn rất hoang sơ dường như chưa có sự xâm lấn của con người. Với khu rừng nguyên sinh bao bọc bởi thác Bìm Bịp thật hùng vỹ tuôn chảy suốt đêm ngày. Đến với thác Bìm Bịp bên cạnh việc bạn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thơ mộng dịu dàng của thác, bạn còn được hòa mình vào thiên nhiên của núi rừng hoang sơ với thảm thực vật rất đa dạng và phong phú.

Đến với thác Bìm Bịp bạn sẽ được tận hưởng những tuyệt tác mà thiên nhiên ban tặng cho con người với những ngọn thác đẹp vốn đang ngủ yên trong rừng sâu nên chưa hề được ai đặt tên, được thưởng thức những món ăn rất độc đáo với nhiều loại gia vị mới lạ mà chỉ nơi đây mới có.

(st)

 

[sealand]

Jenni viết bài hay như phóng viên chương trình "Những miền đất lạ" ấy. Bọn mình dân Miền Bắc qua bài cũng có dịp tìm hiểu thêm phong cảnh Đất Phương Nam nơi chưa có dịp đặt chân. Bạn dẫn anh em đi như "Tây Nguyên Ký" ấy, "Tức cảnh sinh tình" như bạn thật đáng nể.

 

[Người Đưa Tin]

Jenni ơi cho bố hỏi - Trước đây người ta gọi Ban Mê Thuột nay gọi là Buôn Mê Thuột do xuất xứ từ đâu mà có sự thay đổi như thế.
Cám ơn những bài viết của Jenni để biết về quê hương của con và đất nước của mình.

 

[hong gam]

Sory Jenni và bác gân vì tôi đường đột nha. Cái này mình đã được bác Hai mình giải thích 1 lần nhưng không biết chính xác ko thôi.
Buôn ở đây tứ là buôn làng, Ma tức là cha, là người già làng. Thuột là tên của người già làng này. Còn từ Ban Mê Thuộc thì em nhớ không rõ lắm ( vì cũng khá lâu rồi - chắc phải gọi điện về ban Mê hỏi lại quá. hiii) nhưng nó dường như là 1 địa danh thôi.

Phải chi Jenni viết bài sớm sớm hơn 1 năm về trước thì hay biết mấy nhỉ. Ngày ý Chị đi tuần trăng mật tại ĐăkLăk nhưng chỉ đi được vài địa danh mà Bác Hai và anh hai chỉ thôi. Bây giờ đọc bài của em chị thấy tiếc quá. Ước gì....

 

[Pansy_flower]

Ban Mê Thuột, Ban Mê Thuật, Buôn Ma Thuột, Buôn Mê Thuật.Vậy tên nào mới là tên đúng?

Hiện nay một số sách báo có viết tên địa danh của thủ phủ tỉnh lỵ Daklak nhưng với nhiều tên khác nhau: Ban Mê Thuột, Ban Mê Thuật, Buôn Ma Thuột, Buôn Mê Thuật. Vậy tên nào mới là tên đúng?

Hiện nay có ba cách viết và gọi khác nhau đang được dùng khi giao tiếp, đó là Ban Mê Thuột, Buôn Mê Thuột và Buôn Ma Thuột.

Tên "Đắk Lắk" nguyên là chữ "Dak Lak" thổ ngữ của sắc tộc M'nông. "Dak" có nghĩa là nước, "Lak" là "hồ nước", quân Pháp đổi thành "Darlac" trong thời gian chiếm đóng vùng này.

Dân chúng thường quen gọi tên tỉnh này là Buôn Mê Thuột hơn là Daklak. Theo truyền tụng, Buôn Mê Thuột trước có tên là "Buôn Ma Thuốt", thổ ngữ của sắc tộc Rhadé. "Buôn" là làng, ấp. "Ma" là cha. "Thuốt" là tên con của vị tù trưởng Êdê, ngày xưa đã lãnh đạo dân chúng chống lại những người Cam Bốt và Ai Lao thường tràn qua biên giới cướp phá. Vì vậy, "Buôn Ma Thuốt" được đặt tên để tưởng nhớ vị tù trưởng anh hùng tên Thuốt.

Daklak và Buôn Mê Thuột thuộc lãnh thổ Việt Nam từ trước thế kỷ thứ 14, nhưng chưa được triều đình quan tâm, vì thế chưa có cơ cấu hành chính tại đây. Sau khi quân Pháp đô hộ nước ta, chúng sát nhập Daklak vào nước Lào. Đến ngày 22-11-1904, Pháp lại đặt đất này thuộc Việt Nam và được sáp nhập vào Kontum.

Nhưng đồng bào ta không khuất phục quân thù. Năm 1893 quân Yersin tiến chiếm DakLak. Ba Tù trưởng Y Thu, M'Trang (bộ tộc Bih vùng Buôn Mblot) và Ama Jhao (bộ tộc Ktul) liền tập họp các dân làng Rhadé và M'nong đánh thực dân, đã khiến chúng phải chật vật, hao tổn nhiều nhân lực khi lên tới vùng Buôn Mê Thuột. Dân ta dựa núi rừng làm chiến khu, lấy dáo mác, cung tên làm vũ khí. Nhiều trận đánh ác liệt đã xảy ra tại khu rừng Bandon. Sau hai tù trưởng M'Trang và Ama Jhao sa vào tay giặc và bị giết.

Năm 1894, hai toán quân Pháp theo thung lũng sông Ba và sông Năng đến DakLak để tăng cường kế hoạch "bình định", bị đồng bào M'dhur chặn đánh nên phải rút về đồng bằng. Năm 1899, giặc xây xong căn cứ quân sự tại Bandon và cho tên Bourgoois mang quân đàn áp đồng bào Rhadé Kpa. Năm 1900, tên này lại đến chiếm buôn làng của đồng bào Bih, chuyên sống về nghề nông ở dọc theo hạ lưu sông Krong Ana và Krong Kno, nhưng bị tù trưởng Ngenh chống cự, rồi sau đó kêu dân trốn vào rừng, không để giặc cai trị.

Đến năm 1923, tỉnh DakLak được thành lập và đặt dưới sự cai quản của viên Công sứ quân Pháp tên Sabatier. Vì tham danh lợi, sau khi nhận chức tên công sứ này ngăn cấm không cho người Kinh lập nghiệp ở đây và cũng tìm cách ngăn chặn không cho các nhà tư bản Pháp đến lập đồn điền, để dễ dàng bóc lột đồng bào Thượng và mãi mãi là vua một cõi. Nhưng rồi y cũng bị doanh thương Pháp mua chuộc cấp trên chuyển đi nơi khác.

Dù rằng lệnh cấm này được bãi bỏ vào năm 1930, nhưng người Kinh nào muốn đến DakLak đều phải xin giấy phép hết sức khó khăn. Vào năm 1930, những cuộc nổi dậy của đồng bào ta ở miền Bắc và Nghệ An đã làm quân Pháp lo sợ, chúng liền cho xây một trại giam tù chính trị ở Buôn Mê Thuột và thành lập Tiểu đoàn Sơn cước để bảo vệ nơi này. Trước năm 1975, DakLak có bốn quận lớn là Buôn Mê Thuột, Lạc Thiện, Phước An và Buôn Hồ.

*Lý giải Về tên: Buôn Mê Thuột hay Ban Mê Thuột...

Theo cách lý giải thứ nhất, Buôn Ma Thuột nếu viết chính xác là Buôn Ama Y ThuotBuôn: làng, Ama: cha, Y Thuột: là người có công sáng lập ra buôn làng sớm nhất). Năm 1904, người Pháp thành lập tỉnh Daklak, họ chọn Buôn Ma Thuột làm tỉnh lỵ. Người Pháp dùng tên Ban Mê Thuột trên bản đồ, công văn, sách báo... và tên này tồn tại cho đến ngày nay. Ban Mê Thuột là tiếng Thái - Lào (Ban: tức bản, làng. Mê: là mẹ, Thuột: là tên người). Có điều trái khoáy là địa danh mang tiếng Thái - Lào nằm trên đất của người Êđê. Còn tên Buôn Mê Thuột? Thái - Lào và Êđê. Xét về ngữ học, cách viết này không ổn. Sau năm 1975, Buôn Ma Thuột được thay thế là Ban Mê Thuột và được thống nhất dùng trên bản đồ, công văn, sách báo... Đây là tên gọi đúng nhất, bởi lẽ nó là thổ ngữ Êđê và có liên hệ đến lịch sử hình thành đô thị này.

Cách thứ hai cho rằng trong số các danh từ nêu trên thì Buôn Ma Thuột là tên gọi chính xác nhất. Lý do: nguồn gốc ở Tây Nguyên, người Êđê là dân tộc thiểu số cư ngụ rất lâu đời ở đây. Theo phong tục của họ, con trai khi đã có vợ và con, nếu muốn gọi tên người đàn ông đó thì phải đệm từ "ma" vào trước tên của anh ta. Trong trường hợp nêu trên thì Thuột chính là tên của một người đã sáng lập ra cái buôn đó (cách nay đã hơn 100 năm). Như vậy, Ma Thuột là tên của một người, còn Buôn là tên gọi của làng bản ở Tây Nguyên. Mọi cách viết khác dù na ná nhau nhưng không chính xác.

Và nếu hiểu theo cách thứ ba thì buôn là làng của tộc người Êđê, Ma Thuột là tên của một già làng này, ngày trước rất có uy tín, mang lại ấm no và yên ổn cho nhiều thế hệ trong buôn. Buôn Ma Thuột, nghĩa là làng người Êđê, đứng đầu là cụ già Thuột. Viên chức địa chính xưa không hiểu chữ buôn, cứ coi làng của dân tộc thiểu số là bản. Lại không hiểu Ma Thuột nghĩa là gì, nên viết trệch sang thành Bản Mê Thuật, lâu ngày đánh điện báo (ngày trước không có dấu) chỉ còn lại là Ban Me Thuat. Một số người ưa lãng mạn làm văn thơ gọi tắt là em gái Ban Mê, sương mù Ban Mê, nhiều người nói ngọng theo thổ âm lệch sang thành Bang Mê Thuộc.

Như vậy, địa danh chính thức đã được Quốc hội thừa nhận là Buôn Ma Thuột, thế nhưng đến hôm nay, vẫn có nhiều tổ chức gọi sai, viết sai, dẫn chứng: hãng Hàng không VN vẫn còn ghi sai là "Ban Me Thuot".

(st)
________

@anh sealand: cám ơn anh đã quá khen. Tất cả là search trên google hết đó anh ui!. Tặng anh câu này: "Bạn ơi dẫu ở nơi nào. Ban Mê nắng gió vẫn chào chúng ta. Anh em dù có đi xa. Hãy luôn nhớ mãi ngôi nhà thân thương!". Vâng, mỗi người chúng ta đều có những ngôi nhà rất thân thương, dù đi đâu, làm gì cũng đều không thể nào quên được ngôi nhà ấy!.

@bố: Câu hỏi của bố rất hay. Cám ơn bố!.

@C.Hồng Gấm: chị trả lời đúng rồi đó ạ. Chị ơi, đời còn dài, còn nhiều cơ hội mà chị. Hihi...

 

[sealand]

Nhưng dẫu sao cũng ghi nhận cái "TÂM" của người con quê hương phố núi. Dù đang bộn bề công việc, dù đang ở giữa Thành phố mê mải vẫn có những khoảng lặng dành cho quê hương. Mong chủ đề còn tiếp tục để anh em được "Du lịch" nhiều hơn trên cao nguyên nắng gió ấy.

 

[Pansy_flower]

Buôn Đôn!

Cách thành phố Buôn Ma Thuột khoảng 50 km về phía Tây-Bắc có một địa danh khá nổi tiếng của Việt Nam : Buôn Đôn là cách gọi của người Êđê và M'nông, còn người Lào thì gọi là Bản Đôn (sắc dân chiếm đa số ở đây khi còn sơ khai) có nghĩa là "Làng Đảo" nghĩa là một ngôi làng được xây dựng trên một ốc đảo của sông Sêrepôk. Đây từng là một trong những điểm giao thương quan trọng của 3 nước Đông Dương

Buôn Đôn thuộc xã Krông Ana, huyện Buôn Đôn (Đăk Lăk), trước đây đã từng là thủ phủ của tỉnh Đắk Lắk, sau này để tiện cho việc phát triển kinh tế xã hội và chiếm giữ một vị trí an ninh quốc phòng chiến lược, người Pháp đã cho dời cơ quan hành chính về Buôn Ma Thuột

Các đặc trưng tiêu biểu của Buôn Đôn:

Sông Serepok

Serepôk (hay Srêpôk), tên gọi trong tiếng Campuchia là Tongle Xrepok, là dòng sông lớn nhất trong hệ thống sông ngòi ở Đắk Lắk dài 406 km . Đây là một chi lưu quan trọng của sông Mê kông. Đoạn chảy trên địa phận Đăk Lăk còn được gọi là sông Đăk Krông.

Cuối thế kỷ 19, khi đường bộ còn chưa phát triển, sông Serepôk là một trong những đường giao thương quan trọng trong vùng. Người Lào và Cao Miên thường đi thuyền ngược dòng sông để đến buôn bán, trao đổi hàng hóa với vùng cao nguyên Đắk Lắk của Việt Nam. Bản Đôn ngay từ ngày ấy đã trở thành một thương cảng sầm uất; nơi đây lúc ấy có thể ví như Hội An của Đà Nẵng hay Phố Hiến - Hưng Yên.

Cầu treo

Cầu treo buôn Đôn là một cây cầu treo thô sơ bằng vật liệu tre nứa để phục vụ nhu cầu du lịch và cũng là tên một địa danh du lịch nổi tiếng của Bản Đôn.

Đây là một cây cầu du lịch được làm bằng vật liệu tre, nứa, song, mây có gia cố thêm cáp sắt. Cầu được bắc trên một cây gừa cổ thụ khổng lồ hàng trăm năm tuổi, mọc ven bờ sông Serepôk đoạn chảy qua Bản Đôn và trùm qua một đảo nhỏ giữa dòng Serepôk. Tán cây bao trùm một diện tích tới trên một ha đất với nhiều gốc do các đoạn rễ phụ tạo thành nên trông rất lạ mắt. Cây cầu dài chừng 1 km, với nhiều phân đoạn gắn kết hài hòa với một hệ thống sàn nghỉ, nhà hàng gia công bằng gỗ cũng hoàn toàn nằn trên cây. Khi đến đây, khách tham quan có thể đi trên cầu để hưởng cái cảm giác lắc lư theo nhịp chân hoặc nghỉ trên các sàn gỗ lơ lửng trên cây giữa dòng sông.

 

[Pansy_flower]

Buôn Đôn! (tt)

Cầu treo(tt)

Nhà sàn cổ

Nhà sàn này được làm theo kiến trúc nhà sàn của dân tộc Lào, là nhà của Khun Yu Nốb. là nhà của một thợ săn voi nổi tiếng ở bản Đôn và được mệnh danh là vua voi. Nhà đã có đến trên 115 năm tuổi; được làm hoàn toàn bằng các lọai gỗ tốt của rừng già Buôn Đôn như Hương, Căm Xe, Cà Chít...

Trong nhà hiện trưng bày nhiều kỉ vật về cuộc đời và dụng cụ săn bắt voi của vua Voi Bản Đôn và những người kế tục

Trong lịch sử Buôn Đôn có những con voi vô cùng quý hiếm. Đó là 3 con Bạch Tượng, một cống nạp cho vua Thái Lan (cuối thế kỷ XVIII), một dành tặng vua Bảo Đại và một được Ngô Đình Diệm, Tổng thống chế độ Việt Nam Cộng Hoà thu nhận.

Lên Buôn Đôn thì nên ăn cơm lam với gà nướng Bản Đôn, uống rượu A Ma Công.

Rượu A Ma Công

Được ngâm từ thang thuốc gồm độc nhất lá và thân, rễ cây Trơng, một loài cây mọc trong rừng già Buôn Đôn. Do nó có một công dụng rất hiệu qủa cho qúy ông và được báo chí nhắc đến rất nhiều nên được nhiều người biết đến tìm mua như một đặc sản, một món quà quý mang đậm chất Bản Đôn.

Rượu lấy theo tên A Ma Công là một huyền thoại sống của vùng Bản Đôn, đến năm 2007 ông khoảng 90 tuổi vẫn đang còn khỏe mạnh. Ông là cháu 3 đời của vua voi Khun Yu Nốb, bản thân ông cũng là một Gru kỳ cựu, trong đời đã săn được trên 100 con voi.

Người Bản Đôn nói rằng với bài thuốc của mình năm 75 tuổi A Ma Công vẫn rất cường tráng còn lấy thêm người vợ thứ tư và đã sinh thêm được một người con trai.

Gà nướng Bản Đôn

Gà nướng Bản Đôn là một món đặc sản không thể không thưởng thức khi các bạn đến với Bản Đôn. Là loại “gà đồng bào” nuôi thả trong vườn được nướng tay và không ướp bất cứ một gia vị gì, khi ăn chấm với muối sả và ớt cùng với cơm Lam.

Thơm nhất là con, ngon nhất là cơm​

Nhiều người cho rằng, đến ĐăkLăk mà chưa đến Buôn Đôn thì coi như chưa lên ĐăkLăk; như vậy có thể nói Buôn Đôn có một vị trí rất quan trọng trong các danh lam, thắng cảnh của vùng Tây Nguyên trù phú này.

 

[Pansy_flower]

Buôn Đôn! (tt)

Tổ chim truyền thống nhưng không kém phần lãng mạn. Đồng bào ở đây bảo tổ chim này là tổ của loài chim Ròng rọc.

(st)​

 

[hong gam]

Jenni cho chị hỏi tí: Dường như ở Khu du lịch Bản Đôn có nhiều khu du lịch? Vì chị nhớ 2 lần chị đến đây chơi đều được đi cầu treo nhưng chúng lại khác nhau.

 

[Mr Okebab]

Jenni cho chị hỏi tí: Dường như ở Khu du lịch Bản Đôn có nhiều khu du lịch? Vì chị nhớ 2 lần chị đến đây chơi đều được đi cầu treo nhưng chúng lại khác nhau.

Đúng rồi, vì đó là "cầu 1 chiều", giống như đường 1 chiều vậy, chiều đi và chiều về.
Vì vậy đi 2 lần sẽ là 2 cây cầu khác nhau.

Be be be!

 

[hong gam]

Chịu thua bác bab luôn. Mình hỏi thiệt mà vì 1 lần đi chung với cty cũ được người quen dẫn đường và 1 lần thì tự tìm đến. Lần đầu đến đó có hướng dẫn viên hướng dẫn, kể sự tích của bản Đôn, của dòng sông Serapok, về các dân tộc ở đó, có các mô hình nhà sàn của đồng bào, có cầu treo, không bị lắc lư. Còn lần sau mình trở lại cùng với ông xã thì vào đúng nơi toàn cầu treo và cưỡi voi thôi. Cầu treo thì đi lên nó lắc lư như võng, chẳng có người hướng dẫn viên nào tiếp đón, hướng dẫn ngoài người bán vé

 

[Mr Okebab]

Lần 1 :

Mình hỏi thiệt mà vì 1 lần đi chung với cty cũ được người quen dẫn đường và 1 lần thì tự tìm đến. Lần đầu đến đó có hướng dẫn viên hướng dẫn, kể sự tích của bản Đôn, của dòng sông Serapok, về các dân tộc ở đó, có các mô hình nhà sàn của đồng bào, có cầu treo, không bị lắc lư

Lần 2:

Còn lần sau mình trở lại cùng với ông xã thì vào đúng nơi toàn cầu treo và cưỡi voi thôi. Cầu treo thì đi lên nó lắc lư như võng, chẳng có người hướng dẫn viên nào tiếp đón, hướng dẫn ngoài người bán vé

Giờ thì bạn biết tại sao hai lần khác nhau rồi phải không ??

Be be be!!!

 

[hong gam]

Bác đúng là khéo trêu, khéo đùa em.

 

[Pansy_flower]

@ c.Hồng Gấm: Đăk Lăk chỉ có một khu Du Lịch Bản Đôn thôi chị ơi. Chắc là lúc sau chị đi, Bản Đôn đang trong thời gian tu chỉnh đó!.

@ tía: pótay.com với tía luôn!.

 

[Pansy_flower]

Những địa danh nổi tiếng ở BMT!

Đình Lạc Giao ​

​

Là một ngôi đình thờ thành hoàng theo tập quán người Việt và là một Di tích lịch sử đã được xếp hạng.
Đình được xây dựng lần đầu năm 1928, được xem là nơi tụ hội quan trọng và là lời nguyền giao kết của những người Việt từ khắp các miền lưu lạc đến sinh sống ở Buôn Ma Thuột thuở ban đầu. Năm 1932 đình được vua Bảo Đại ban Sắc tứ phong Đào Duy Từ làm thành hoàng. Đình đã được trùng tu nhiều lần, mới nhất là năm 2004. Hiện tại đình vẫn giữ được nguyên vẹn các lễ hội, thờ phụng như thuở ban đầu.
Đây là một điểm tham quan thú vị tại thành phố Buôn Ma Thuột.

Đình nằm trên đường Phan Bội Châu, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk.
____

Chùa sắc tứ Khải Đoan (Sắc tứ Khải Đoan Tự)

​

Là ngôi chùa lớn nhất thành phố Buôn Ma Thuột và cả ở Đắk Lắk. Tên Khải Đoan là ghép từ tên vua Khải Định và vợ ông là Đoan Huy hoàng thái hậu. Chùa thờ Phật Thích Ca.

Chùa được xây bắt đầu từ năm 1951 trên đường Phan Bội Châu thành phố Buôn Ma Thuột do Đoan Huy hoàng thái hậu mẹ vua Bảo Đại cho xây dựng và Nam Phương Hoàng Hậu trực tiếp chịu trách nhiệm quản lý việc thi công. Là ngôi chùa cuối cùng tại Việt Nam được phong sắc tứ của chế độ phong kiến. Chùa hiện tại đã được bổ sung rất nhiều công trình mới nhưng vẫn giữ nguyên vẹn chính điện cũ và vẫn là một nơi thờ phụng lớn nhất của Phật giáo tại Đắk Lắk và là một điểm du lịch tham quan không thể bỏ qua ở thành phố Buôn Ma Thuột.

Toàn bộ ngôi chùa gồm cổng chính (cổng tam quan) hướng về phía Tây Nam, chính điện, điện Quan Âm, nhà hậu tổ.

• Cổng tam quan gồm hai tầng với ba vòm cửa cao 7 m, rộng 10,5 m.
• Ðiện Quan Âm xây tách biệt với chính điện và có hình lục giác với sáu cây cột trang trí hình rồng, mây.
• Chính điện rộng 320 m² gồm hai phần, phần trước kiến trúc theo kiểu nhà dài của Tây Nguyên nhưng cột kèo lại theo lối nhà rường của người Việt. Nửa sau xây theo lối hiện đại. Tượng Phật Thích Ca bằng đồng đặt chính giữa chính điện. Bên gian phải chính điện treo một quả chuông đồng nặng 380 kg đúc năm 1954.

_____

Biệt điện Bảo Đại tại Đắk Lắk

​

Là một di tích lịch sử nằm tại số 4 đường Nguyễn Du thành phố Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk. Biệt điện nay là Bảo tàng các dân tộc Việt Nam tại Đắk Lắk.

Đây là khu biệt điện của vua Bảo Đại lúc đương vị, hiện tại là Bảo tàng các dân tộc Việt Nam tại Đắk Lắk. Ngôi nhà trước đây vốn là Tòa nhà Công sứ của chính phủ Pháp tại Tây Nguyên, năm 1950 được giao lại cho chính phủ Quốc gia Việt Nam, khi Buôn Ma Thuột được đặt trong vùng đất Tây nguyên Hoàng triều Cương thổ. Tòa nhà được xây dựng lại như hiện tại vào năm 1940 với kiến trúc rất đẹp mang đậm dấu ấn phong cách nhà dài truyền thống của người dân tộc Ê Đê bản địa, mái ngói, sàn gỗ. Xung quanh có cả một rừng cây cổ thụ bao bọc, rất đa dạng về chủng loại; đáng chú ý nhất là có 2 cây long não trồng đối xứng ở 2 bên đường vào có dáng rất đẹp và hiếm thấy, đây có thể là một trong những cây long não to nhất ở Việt Nam. Sau khi chính phủ của cựu hoàng Bảo Đại sụp đổ toà nhà được sử dụng làm nhà nghỉ cho các tướng tá chính quyền Việt Nam Cộng hòa mỗi khi công cán tại Đắk Lắk. Sau năm 1975 toà nhà được dùng làm nhà khách tỉnh Đắk Lắk trong một thời gian dài, sau chuyển đổi thành khu Bảo tàng các dân tộc Việt Nam tại Đắk Lắk.

Ở đây trưng bày rất nhiều hiện vật có giá trị về văn hoá của hơn 44 dân tộc anh em đang quần cư sinh sống tại Đắk Lắk, trong đó không gian văn hóa cồng chiêng và các vấn đề liên quan đến bản sắc văn hóa dân tộc tại chỗ được thể hiện rõ nét.
Hiện tại đây là một điểm tham quan thú vị khi đến với thành phố Buôn Ma Thuột.

Đồ nghề săn voi

Ghế dài

Cồng chiêng

Đàn đá

Cây long não

 

[Pansy_flower]

Những địa danh nổi tiếng ở BMT!(tt)

Mô hình về sinh hoạt trong những dịp Lễ hội

Tượng nhà mồ

Một số loại Chóe rượu

__________​

Tòa giám mục Buôn Ma Thuột

​

Là một công trình kiến trúc cổ có quy mô to lớn, nằm trên đường Phan Chu Trinh thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.
Đây là một công trình kiến trúc cổ được xây dựng hầu hết bằng chất liệu gỗ, lợp ngói vảy cá, có quy mô rất lớn. Tòa nhà có kiến trúc đẹp và mang đậm dấu ấn phong cách nhà dài truyền thống của người Ê Đê bản địa nằm giữa một khuôn viên rộng với nhiều giống cây cỏ hoa lá lạ và được thiết kế rất công phu.
Hiện tại, đây là một trong những điểm tham quan thú vị khi đến với Thành phố Buôn Ma Thuột - Đắk Lắk, nhất là đối với những người theo tín ngưỡng Công giáo.
________

Buôn AKô Đhông

​

Là một buôn lớn có lịch sử lâu đời được quy hoạch rất đẹp và giữ được nhiều giá trị truyền thống , hiện tại là một điểm du lịch hấp dẫn của thành phố. Nằm trong quy hoạch khu trưng bày lịch sử của Buôn Ma Thuột.

AKô Đhông theo tiếng Ê Đê có nghĩa là buôn đầu nguồn vì nó ở đầu nguồn một con suối lớn ở Buôn Ma Thuột là suối Ea Nuôl. Ở đây nguồn suối bắt đầu cũng chính là bến nước cũ của buôn, một bến nước rất đẹp nhưng hiện tại không còn được sử dụng do bị ô nhiễm vì ở ngay trung tâm thành phố.

Buôn nằm ở cuối đường Trần Nhật Duật- thành phố Buôn Ma Thuột.

Buôn AKô Đhông trong những ngày lễ hội
​

Bên cửa sổ

Hấp dẫn văn hóa Tây Nguyên

 

[Pansy_flower]

Những địa danh nổi tiếng ở BMT!(tt)

Ngã 6 Ban Mê

​

Là trung tâm thành phố Buôn Ma Thuột, nằm trên giao điểm của quốc lộ 14 và quốc lộ 26 đi qua thành phố. Ở đây có Tượng đài chiến thắng Buôn Ma Thuột được coi như biểu tượng của thành phố cũng giống như Tháp Eiffel của Paris hay Tượng Nữ thần Tự do ở New York.

_________

Cây Kơnia

​

Cây Kơnia, hay còn gọi là Cốc, Cầy, là một loài cây thân gỗ lớn, cao 15-30 m, đường kính 40-60 cm, tên khoa học là Irvingia malayana, thuộc họ Irvingiaceae. Loài cây này mang ý nghĩa tâm linh rất lớn đối với người đồng bào dân tộc thiểu số, họ coi chúng là nơi trú ngụ của thần thánh, của vong linh những người đã khuất, rất ít khi họ đụng chạm đến chúng, chặt phá chúng; vì vậy trên nương rẫy của đồng bào thường có các cây Kơ nia cổ thụ được sử dụng như cây che mát mỗi lúc nghỉ giải lao, nghỉ trưa. Do bài hát Bóng cây Kơ-nia nổi tiếng vì vậy du khách khi đến Buôn Ma Thuột luôn muốn tìm xem tận mắt cây Kơ Nia. Ở trung tâm thành phố Buôn Ma Thuột có một cây Kơ nia cổ thụ nằm trong khuôn viên sân sau nhà văn hoá trung tâm tỉnh, cách ngã 6 Ban Mê vài trăm mét.

 

[Pansy_flower]

Những địa danh nổi tiếng ở BMT!(tt)

Nhà đày Buôn Ma Thuột
​

​

Chắc có lẽ nhiều bạn trẻ ngạc nhiên khi được nghe kể lại rằng thành phố Buôn Ma Thuột sôi động hôm nay, cách đây hơn 50 năm là những cánh rừng hoang vu, mênh mông phủ kín, dân cư thưa thớt, nơi đây xưa kia được coi là chốn rừng thiêng nước độc, người đồng bằng ít dám mơ tưởng đặt chân lên chốn này.

​

Thế nhưng cũng cùng thời gian ấy, ở đây đã có một nhà đày (một trong những khu biệt giam tù chính trị) với chế độ tàn bạo nhất của bọn thực dân Pháp ở nước ta. Đến Buôn Ma Thuột tìm hiểu về mảnh đất - con người, không thể không đến thăm khu di tích lịch sử cách mạng đã được Nhà nước xếp hạng này.


Tại đây, các bạn sẽ được thấy, được nghe, được biết thêm nhiều điều mới lạ về truyền thống đấu tranh oanh liệt của những chiến sĩ cộng sản thuở trước. Nhà đày Buôn Ma Thuột không những là chứng tích về tội ác của bọn Đế quốc - thực dân mà nó còn là trường học lớn đào tạo và rèn luyện nên những chiến sĩ cách mạng kiên cường của cách mạng Việt Nam như : Hồ Tùng Mậu, Phan Đăng Lưu, Nguyễn Chí Thanh, Tố Hữu, Hồng Chương, Bùi San, Trần Văn Quang, Ngô Đức Đệ và biết bao nhiều người con ưu tú của mọi miền Tổ quốc.


Nhà đày Buôn Ma Thuột có vai trò đặc biệt quan trọng trong cuộc vận động cách mạng Tháng Tám ở DakLak. Những chiến sĩ cộng sản bị địch giam cầm ở đây đã trở thành những người gieo hạt mầm cách mạng vào mảnh đất Cao nguyên đất đỏ này.

Được mở rộng và xây dựng kiên cố thêm trên cơ sở của một Prison (nhà lao) có từ năm 1900 đến năm 1930, nhà lao Buôn Ma Thuột trở thành nơi đày ải những chiến sĩ yêu nước Việt Nam. Giờ đây, đến thăm nhà lao Buôn Ma Thuột, các bạn sẽ nhìn thấy những chứng tích tội ác của bọn thực dân Pháp. Qua đó, bạn có thể hình dung lại toàn bộ nhà đày Buôn Ma Thuột với chế độ cai trị khắc nghiệt và tàn bạo chẳng khác nào địa ngục của bọn thực dân Pháp.

​

Đến với thác Krông Kma bạn sẽ được chiêm ngưỡng những cảnh đẹp đầy ấn tượng mà tạo hóa đã ban tặng cho con người, được đắm mình giữa những bãi tắm rộng trong làn nước mát trong xanh soi rõ từng viên cuội sỏi. Một điều thú vị nữa là bạn sẽ còn được cưỡi voi của đồng bào Ê Đê thực hiện cuộc leo núi chinh phục đỉnh Cư Yang Sin, hoặc thưởng thức hương vị khó quên của rượu cần Tây Nguyên.

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Hiện giờ thì quang cảnh nhà đày không còn u ám như xưa nữa: khuôn viên rợp bóng cây xanh và hoa lá, những căn phòng giam sơn xanh sơn đỏ (giống nhà kho hơn là phòng giam), mô hình hình nộm cũng màu mè vui mắt...

[/FONT]

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]Có chăng chỉ còn cảm nhận được một chút gì đó của chiến tranh qua hình ảnh vọng gác xám xịt, bao quanh là "dây thép gai đâm nát trời chiều"...
[/FONT]

​

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]... và những chiếc cùm chân cũ ải, nặng nề (Có lẽ bạn sẽ shock khi biết rằng, mỗi lỗ tròn ở chiếc cùm chân này thực dân Pháp và đế quốc Mỹ dùng để cùm một người tù. Vì khoảng cách giữa lỗ tròn quá hẹp nên các chiến sĩ của ta phải nằm nghiêng một bên, một người ngồi thì hai người bên cạnh phải nằm yên)
[/FONT]

[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif][/FONT]​

 

[Pansy_flower]

Những địa danh nổi tiếng ở BMT!(tt)

Nhà dài Êđê

​

​

Toàn cảnh nhà dài của người Êđê.

​

Nhà dài không chỉ là biểu tượng vật chất của thể chế đại gia đình mẫu hệ mà còn là nơi gìn giữ những giá trị văn hóa tinh thần của người Êđê. Việc bảo tồn nhà dài tại các buôn của người Êđê là một nhu cầu thiết yếu như gìn giữ một nét văn hóa, một di sản quý trên vùng đất Tây Nguyên.


Từ xa xưa vùng đất Đăk Lăk là nơi người bản địa Êđê Kpă sinh sống. Khoảng 50 ngôi nhà dài tạo thành một buôn trải dọc theo dòng suối Ea Tam dưới sự cai quản của tù trưởng Ama Thuột. Những năm đầu thế kỷ XX buôn này khá lớn mạnh, trở thành trung tâm của vùng đất Tây Nguyên rộng lớn và tên gọi Buôn Ma Thuột cũng bắt đầu từ đấy. Người Êđê có tập quán sống chung ba hoặc bốn thế hệ trong một ngôi nhà lớn gọi là sang. Đó là kiểu nhà sàn làm bằng gỗ và tre nứa, thường là rất dài để đủ chỗ sinh hoạt cho cả một đại gia đình tới hàng chục người. Họ rất ít khi làm nhà mới thay cho nhà cũ, nếu có thêm người thì nối phần sau nhà dài thêm. Cũng bởi lẽ đó nên trong dân gian còn có tên gọi là nhà dài. Theo chế độ mẫu hệ, đại gia đình thường có ba nhóm người: nhóm phụ nữ họ mẹ, nhóm đàn ông họ mẹ và nhóm người đàn ông không thuộc họ mẹ. Người phụ nữ thuộc nhóm cao tuổi nhất làm chủ gia đình. Khi bà mất đi, quyền hành về tay người con gái út, nếu người con gái út đó còn ít tuổi thì người chị cả tạm thay quyền cho tới lúc cô em trưởng thành thì trao lại.

Sân sàn trước với cầu thang rộng là nơi ngồi chơi chuyện trò, hóng mát.
​

Nhà dài bao giờ cũng được chia làm ba phần: sân sàn, ngăn khách và ngăn ở. Có hai sân sàn: sân sàn trước (dring gah) và sân sàn sau (dring ôk). Sân sàn trước thường rộng rãi, là nơi phơi phóng, nơi giã gạo mỗi sáng, nơi ngồi chơi hóng mát mỗi chiều. Sân sàn sau nhỏ hơn, thường là nơi rửa ráy, nấu ăn. Sân sàn trước có một hoặc hai cầu thang, sân sàn sau chỉ có một cầu thang và dành riêng cho người trong gia đình. Từ sân sàn trước bạn bước vào khoảng không gian quan trọng nhất: ngăn khách (gah – thường chiếm tới 1/3 hoặc ½ diện tích sử dụng). Đây là nơi tiếp khách và sinh hoạt chung của cả gia đình, cũng là nơi bạn có thể chiêm ngưỡng những đồ quý giá và linh thiêng của người Êđê như trống, chiêng, ché rượu, các bộ sừng trâu, hươu nai... Nối tiếp ngăn khách là ngăn ở (ôk) được chia thành từng ngăn nhỏ cho các tiểu gia đình dọc lối đi suốt tới sân sàn sau. Nhà dài còn là nơi thường diễn ra những sinh hoạt cộng đồng.

​

​

Già làng với cây đàn đinh năm trong căn nhà dài tới vài chục mét của mình ở buôn Ako Đhong.

​

Già làng Amara Hrin chừng như say câu chuyện nhà dài hay đã ngấm men rượu cần, bỗng ngừng lời, với tay lấy chiếc đinh năm (một loại nhạc cụ làm bằng vỏ quả bầu khô và sáu ống tre) đưa lên môi. Tiếng kèn du dương, trầm ấm cất lên một giai điệu của núi rừng. Chàng trai Y Sơn bèn lấy ống sáo ra cùng hòa giọng với ông ngoại. Tôi như chìm vào khúc sử thi “Đam Di đi săn” của Y Đúp, hít căng lồng ngực mùi thịt nướng, hơi men rượu lẫn mùi mồ hôi rạo rực sức sống của bao người vây quanh trong ngôi nhà dài của chàng Đam Di: “...Nhà Đam Di có chiếc cầu thang to bằng cái chiếu bốn người nằm, rộng bằng tấm phên mười người ngủ, đủ cho ba, bốn người lên xuống một lúc... Đầu cầu thang có chạm nổi một đôi vú to, nhẵn bóng, để người lên nắm, người xuống vịn... Con gái đi lên, ngực chạm ngực, đàn bà đi xuống vú chạm vú, ông già đi xuống chạm đầu gối, đàn bà chạm khuỷu chân. Sàn nhà Đam Di lát ván dài, phía trên trải tre bóng. Phía cuối sàn dựng chiếc trống to, đụng xà ngang, chạm xà dọc... Đầu hè chất đầy bành voi... dưới gác treo lủng lẳng những sọt muối, gùi cá khô, thịt nướng. Người làm bếp, kẻ ra vú chạm vú, người vào vai chạm vai, mải mê thổi cơm, nấu nước. Những bộ chiêng chiếm đầy ngăn, chặt giá... Phía trước nhà treo những dây dài xương hàm hươu, nai, lợn lòi...”.

​

​

Những chú voi ghé sát sân trước nhà dài đón khách.

​

Chỉ với chừng ấy câu chữ từ bộ sử thi, chắc bạn cũng đã cảm nhận được nhà dài không chỉ là biểu tượng vật chất của thể chế đại gia đình mẫu hệ mà còn là nơi gìn giữ những giá trị văn hóa tinh thần của người Eđê. Trải qua nhiều biến động về chính trị, kinh tế xã hội cũng như sự giao lưu văn hóa mạnh mẽ giữa các cộng đồng dân cư nên những thế hệ mới của người Eđê đã thay đổi cách sống theo xu hướng tách khỏi gia đình lớn và nhạt nhòa dần thể chế mẫu hệ. Vì vậy, số lượng nhà dài không còn được phát triển. Tuy nhiên việc bảo tồn một số nhà dài tại các buôn của người Êđê là một nhu cầu thiết yếu như gìn giữ một nét văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, một di sản quý giá trên vùng đất Tây Nguyên.

​

​

Nhà dài Êđê (còn gọi là nhà sàn trăm tuổi)​

 

[Pansy_flower]

Những địa danh nổi tiếng ở BMT!(tt)

Tháp Chăm Yang Prong​

Tháp Yang Prong còn có tên gọi khác là tháp Chăm, vốn là di tích lịch sử của người Chăm từng sinh sống tại Đác Lắc vào thế kỷ XVII. Tháp được kiến trúc mang dấu ấn đặc trưng của người Chăm, thờ thần Siva dưới dạng Mukhalinga, cầu mong sự nảy nở của giống nòi,và ấm no hạnh phúc.

Tháp cao 9m, có đáy vuông, mỗi mặt tường ngoài là 3 cửa giả, một cửa duy nhất mở về hướng Ðông , nơi ngự trị của các vị thần linh. Phía trên mở rộng và thon vút hình tháp bút, khác biệt với kiến trúc của các tháp Chàm khác ở Trung Bộ . Ðến thăm tháp Yang Prong bạn sẽ cảm nhận một nét độc đáo, hiếm thấy.Hiện nay đây là điểm thu hút nhiều nhà nghiên cứu và khách du lịch khi đến với cao nguyên.

 

[Pansy_flower]

Những địa danh nổi tiếng ở BMT!(tt)

Hồ Lăk

Nằm giữa vòng ôm của núi đồi, rừng Tây Nguyên xanh, hồ Lăk như một sơn nữ ngái ngủ đẹp một cách hoang dã, cuốn hút những người ưa khám phá nét đẹp miền sơn cước.

Hồ Lắk nằm trên tuyến đường giao thông giữa Buôn Ma Thuột và Ðà Lạt, cách thị xã Buôn Ma Thuột khoảng 56 km về phía nam theo quốc lộ 27, qua đèo Lạc Thiện khoảng 10 km đến thị trấn Lạc Thiện rẽ tay phải vài trăm mét đã thấy ngôi nghà nghỉ mát của cựu hoàng đế Bảo Ðại ngày xưa, bao phủ bởi một vườn sứ trắng cổ thụ ngát thơm hàng trăm năm tuổi. Ðây là nơi ông thường đến ngắm cảnh, săn bắn, nghỉ ngơi mỗi khi có dịp lên thành phố Buôn Ma Thuột. Ngôi nhà nằm trên đỉnh đồi cao nhìn ra mặt nước của hồ Lắk. Ngự trên một ngọn đồi xanh mát, từ căn phòng nào trong khu nghỉ dưỡng này cũng có thể thỏa thuê ngắm hồ Lăk tĩnh lặng, núi Cư Yang Sin hùng vĩ trầm mặc giữa trời xanh mây trắng.

Hồ Lắk dài uốn khúc hệt như một dải lụa thiên thanh bao quanh thị trấn Lạc Thiện. Hồ rộng trên 500 ha, được thông với con sông Kơ Rông Ana. Mặt hồ luôn xanh thắm in bóng rừng thông trên các ngọn đồi ven hồ. Xung quanh hồ là các cánh rừng nguyên sinh rộng lớn với hệ động thực vật phong phú.

Với diện tích 500ha, hồ nước tự nhiên rộng nhất của tỉnh Đăk Lăk này còn mang theo cả bên mình nhiều truyền thuyết. Những người dân bản địa kể rằng ngày xưa vào mùa nắng hạn thiêu cháy núi rừng, chàng trai dũng cảm Y Lăk đã đi tìm nguồn nước cho buôn làng. Chàng theo dấu lươn trườn mà đi, đến khi gặp một hồ nước thẳm xanh mở ra trước mắt.

Sau năm 1975, khu biệt thự này đã bị tàn phá hầu như hoàn toàn, chỉ còn lại khung nhà và mới được phục dựng và đưa vào hoạt động cùng với Lăk resort. Một vài căn phòng được trang hoàng theo cách bài trí thường thấy ở các ngôi biệt điện khác của Bảo Đại, treo hình nhà vua và bà thứ phi Phi Ánh.

Trước tòa biệt thự chen giữa vườn cây ven đồi có vết tích của một phòng tắm lộ thiên. Người dân địa phương truyền tụng đó là nơi tắm của bà thứ phi. Từ đỉnh đồi này có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn đỉnh núi Cư Yang Sin mây phủ mờ xa và thị trấn Liên Sơn nhộn nhịp sắc màu ven hồ dưới chân đồi.

Du khách có thể ngồi trên lưng voi dạo ngang qua mặt hồ Lăk, những tiếng “ối, ái” của du khách không ngừng bật ra mỗi khi chú voi cất bước làm chiếc bành trên lưng nó tròng trành theo. Bạn cũng có thể làm một tour chinh phục mặt hồ bằng thuyền độc mộc. Bên hồ có khu du lịch Lăk xanh tươi có thể làm nơi cắm trại giữa trời đầy thi vị.

​

Nhà hàng nổi trên mặt hồ chào đón khách phương xa với nhiều món ẩm thực đặc sản Tây Nguyên: cá đánh bắt trên hồ, heo rừng, nai rừng, gà nuôi trong buôn, rượu cần... Cuối ngày ghé vào những căn nhà sàn ở buôn Jun gần bên hồ, người thành phố vừa nghe cồng chiêng âm vang, vừa nếm thử rượu cần dậy men rừng của người M'Nông. Lang thang vào những nhà sàn trong vùng, bạn còn có dịp may nếm thử nhiều món độc khác như cơm rẫy dẻo, đọt bí đỏ xào tỏi, cơm lam, khô nai rừng nướng mộc không tẩm ướp…

Về mùa mưa, hàng trăm con suối, ngọn thác đổ nước về làm cho mặt hồ rộng thêm, sóng cồn lên như biển và dâng ngập hết cả các cánh đồng cỏ xung quanh. Ra xa, nước sâu hơn là nơi ngự trị của các loài sen, súng. Sen ở hồ Lắk đẹp, che kín một dải dài trên mặt nước làm cho cảnh hồ thêm thơ mộng.

Hồ Lắk là một thắng cảnh đẹp của vùng Tây Nguyên. Hồ vừa là nơi cung cấp nhiều cá, vừa là hồ chứa nước ngọt khổng lồ cung cấp nước cho hàng trăm ha ruộng nương, đồng thời còn làm cho khí hậu ở đây thêm phần mát hơn.

Bên Hồ Lắk có bản Jun, một buôn làng tiêu biểu của dân tộc M'nông.

 

[Pansy_flower]

Những địa danh nổi tiếng ở BMT!(tt)

Buôn cổ M’Liêng bên hồ Lăk

Buôn M’Liêng, xã Đắc Liêng nằm sát bên hồ Lắk và tiếp giáp với những cánh rừng nguyên sinh - đây được xem là những điểm du lịch nổi tiếng, hấp dẫn vào loại bậc nhất ở Tây nguyên.

Nét độc đáo của buôn M’Liêng là đồng bào Mơ Nông ở đây còn gìn giữ được nhiều tập quán sinh hoạt văn hóa truyền thống hết sức quí báu như lễ hội, nghề thủ công, nghề dệt thổ cẩm; nhiều vật dụng sinh hoạt như ghế Kpal, trống H’gơr, chiêng, ché cổ. Và đặc biệt 100% hộ dân ở buôn M’Liêng còn ở trong những nếp nhà dài truyền thống, trong đó có những ngôi nhà được xây cất bằng những vật liệu từ rừng, giống hệt như những ngôi nhà mà tổ tiên họ dựng cách ngày nay hàng trăm năm.

Chính những yếu tố trên nên buôn M’Liêng được Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch chọn triển khai dự án bảo tồn buôn cổ. Theo ông Trương Bi, phó giám đốc Sở Văn hóa - thông tin tỉnh Đắc Lắc, nhà nghiên cứu văn hóa Tây nguyên - thì những giá trị văn hóa mà đồng bào Mơ Nông ở buôn M’Liêng còn lưu giữ được thật quí báu.

Với những tác động tích cực từ dự án bảo tồn buôn cổ này, tỉnh Đắc Lắc sẽ xây dựng buôn M’Liêng trở thành buôn văn hóa, buôn du lịch, làng nghề truyền thống đặc trưng của người Mơ Nông. Cũng theo ông Trương Bi, từ năm 2007-2009, tỉnh Đắc Lắc sẽ đầu tư 5 tỉ đồng cho việc bảo tồn và phục dựng buôn văn hóa cổ M’Liêng.

Việc bảo tồn và phục dựng buôn cổ M’Liêng bao gồm bảo tồn các giá trị văn hóa phi vật thể như: phục dựng lễ hội, dạy diễn tấu cồng chiêng, khôi phục các nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, làm đồ gốm... Bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể gồm: phục dựng sáu ngôi nhà cổ bằng vật liệu truyền thống của người Mơ Nông (cột nhà và sàn nhà bằng gỗ, vách nhà bằng phên lồ ô, mái lợp tranh), với mức đầu tư 600-700 triệu đồng/nhà; xây dựng một nhà văn hóa cộng đồng theo kiến trúc truyền thống bằng vật liệu dân gian kết hợp với vật liệu hiện đại.

Sau khi hoàn thành việc phục dựng theo nguyên bản buôn cổ vào năm 2009, buôn M’Liêng sẽ trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, đồng thời cũng là địa điểm cần tìm đến của những nhà nghiên cứu về văn hóa Tây nguyên, nhất là văn hóa dân tộc Mơ Nông.

Cuộc sống của người Mơ Nông trên hồ Lăk​

Trao đổi với chúng tôi, anh Trần Văn Minh - trưởng Phòng Văn hóa - thể thao huyện Lắk, cho biết toàn huyện hiện có hơn 59.000 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số là 36.000 người, sinh sống ở 85 buôn. Đến thời điểm này huyện Lắk đã đầu tư xây dựng được 71 nhà văn hóa cộng đồng cho các buôn dân tộc thiểu số, có 34 buôn được công nhận buôn văn hóa cấp huyện.

Và tiêu biểu nhất vẫn là buôn M’Liêng - buôn đang được đầu tư xây dựng thành buôn văn hóa tiêu biểu của toàn quốc. Mới đây, tỉnh Đắc Lắc đã cấp cho buôn M’Liêng 13 bộ cồng chiêng, xây dựng thêm ba ngôi nhà dài truyền thống và chuẩn bị khởi công xây dựng nhà văn hóa cộng đồng có qui mô lớn hơn nhà văn hóa cộng đồng mà huyện đã đầu tư xây dựng.

Già làng Y Đrơng Bkrông tiếp khách bên bếp lửa trong ngôi nhà dài truyền thống với hai hàng cột gỗ sao to đầy tay người ôm. Căn nhà dài của Y Đrơng cũng như hơn 100 căn nhà khác trong buôn được làm bằng cây rừng theo mô hình nhà truyền thống, mỗi nhà có chiều dài gần 30m, gồm năm gian, đủ cho ba gia đình nhỏ cùng sinh sống.

Theo lời của già làng Y Đrơng thì buôn M’Liêng còn nhiều gia đình giữ được chiêng cổ, ché cổ và cả ghế Kpal - nơi nghệ nhân ngồi diễn tấu cồng chiêng - làm bằng cả nửa cây gỗ quí có đường kính chừng hơn 1m, chiều dài hơn 20m... Già làng Y Đrơng dẫn chúng tôi đi xem dãy ché cổ tám chiếc và ba bộ chiêng quí của ông bà để lại. Ông bảo: “Những chiêng, ché này mình coi là vật thiêng, của quí.

Trước đây có nhiều người từ nơi khác đến hỏi mua, nhưng mình không bán. Mình phải giữ lại cho con cháu”. Cũng theo lời kể của già làng, trước đây khi những cánh rừng đại ngàn dưới dãy núi Chư Yang Sin còn nhiều gỗ quí, bà con buôn M’Liêng đã dùng những chú voi lực lưỡng của buôn mình vào rừng kéo gỗ về mới dựng lên được những ngôi nhà dài vững chắc thế này ngay bên hồ Lắk. Nhẩm tính căn nhà của già làng phải làm hết hơn 100 cây gỗ tốt.

Nói về cuộc sống của bà con trong buôn, buôn trưởng Ma Hoa kể: “Ngày trước, bà con thường vào rừng săn bắn, hái lượm và chủ yếu làm lúa rẫy, tỉa bắp. Nay bà con đã biết trồng lúa nước hai vụ. Nhà nào cũng có ruộng lúa, có rẫy đậu, rẫy bắp và nuôi được nhiều bò, heo nên cuộc sống cũng đã khấm khá hơn. Nhà nước không còn phải cứu trợ thường xuyên nữa". Tuy nhiên, Ma Hoa cũng lo lắng vì những nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, làm gốm trước đây nay bị mai một. Và việc dự án phục hồi buôn cổ giúp bà con tìm lại được những nghề truyền thống này thật đáng quí.

Những ngày xuân này, đồng bào Mơ Nông ở buôn M’Liêng cũng như nhiều buôn làng khác ở Tây nguyên bắt đầu vào mùa lễ hội với nhiều hoạt động hết sức độc đáo, như lễ mừng lúa mới (mừng vụ mùa thắng lợi), hội đua voi. Niềm tự hào của già làng Y Đrơng là buôn M’Liêng bây giờ đã là điểm dừng chân của khách du lịch trong và ngoài nước. Sau này khi khôi phục được những nghề truyền thống, bà con buôn M’Liêng vừa gìn giữ được văn hóa của tổ tiên ông bà, lại có thêm việc làm cải thiện đời sống.

(st)

 

[BNTT]

Cho hỏi tí: Hơ Mông hay là Hơ Nông ?

 

[Pansy_flower]

Cho hỏi tí: Hơ Mông hay là Hơ Nông ?

Ba ơi, đọc lại đi. Trong bài của con không có Hơ Nông chỉ có Mơ Nông thôi. Ba tham khảo bài sau để biết thêm về dân tộc này nhé:

Người M'Nông hay còn gọi là người Mơ Nông, Bu-dâng, Preh, Ger, Nong, Prâng, Rlăm, Kuyênh, Chil Bu Nor, nhóm M'Nông Bu-dâng, một trong số 54 dân tộc được Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam chính thức công nhận, với dân số 92.451 người [1], là sắc tộc sử dụng ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ Môn-Khmer.

Địa bàn cư trú của người M'nông bao gồm những phần đất thuộc Tây- Nam tỉnh Đăk Lăk, tỉnh Lâm Đồng và các huyện miền núi thuộc tỉnh Bình Phước. Ngoài ra, họ còn cư trú ở phía Đông lãnh thổ Campuchia trên những cao nguyên giáp ranh với các tỉnh Đăk Lăk, Đăk Nông, Quảng Nam, Lâm Đồng và Bình Phước (chiếm trên 99,3%) của Việt nam. Nhưng tập trung đông nhất là tại các huyện: Đăk Nông, Đăk Min, Krông Khô, Krông Pách, EA Súp và M'Đrăk, tỉnh Đăk Lăk.

___________

Người H’Mông, còn gọi là người Hmông, người Mông, người Hơ-mông, người Miêu (ở Trung Quốc), người Mèo (ở Việt Nam), người Mẹo (ở Lào) (tiếng Trung Quốc: 苗 Miáo; tiếng Thái: แม้ว Maew hay ม้ง Mông), là một dân tộc ở châu Á nói tiếng H'Mông; quê hương của họ là những vùng núi cao ở phía nam Trung Quốc (đặc biệt là Quý Châu) cũng như các khu vực miền bắc của Đông Nam Á (bắc Việt Nam và Lào). Thuật ngữ “Miêu” (“Mèo” hay “Mẹo”) là một từ ngữ xúc phạm đối với một số người H’Mông[cần dẫn nguồn]. Ngày nay, họ tạo thành nhóm dân tộc lớn thứ 5 trong số 56 dân tộc được chính thức công nhận ở Cộng hòa nhân dân Trung Hoa và cũng là một trong 54 dân tộc Việt Nam.

 

[Pansy_flower]

Hình ảnh về Buôn Ma Thuột xưa và nay.

* Ngã sáu xe tăng:​

Ngã 6 - 1958

Ngã 6 - 1965

Ngã 6 - 2002

Ngã 6 - 2007

*Chợ Buôn Ma Thuột​

Chợ Buôn Ma Thuột - 1960

Chợ Buôn Ma Thuột - 1999

Chợ Buôn Ma Thuột đang xây dựng từ 5/2008

Chợ Buôn Ma Thuột đang xây dựng từ 5/2008

Chợ Buôn Ma Thuột đang xây dựng từ 5/2008

Chợ Buôn Ma Thuột đang xây dựng từ 5/2008​

 

[Pansy_flower]

Hình ảnh về Buôn Ma Thuột xưa và nay(tt).

*Sân bay Buôn Ma Thuột:​

Sân bay L19 - 1961

A1T, sân bay Buônmathuột, 1967

Sân bay BMT - 2008

Sân bay BMT - 2008

*Cầu 14​

Cầu 14 - 1960

Cầu 14 - 2004

*Biệt Điện​

Biệt Điện - 1958

Biệt Điện - 1985

Biệt Điện - 2008

*Một số con đường tiêu biểu ở BMT​

Đường Hoàng Diệu - 1958​

 

[Pansy_flower]

Hình ảnh về Buôn Ma Thuột xưa và nay(tt).

*Một số con đường tiêu biểu ở BMT(tt)​

Đường Trần Phú - 1959

Đường Trần Phú - 2008

Đường Lê Hồng Phong - 1958

Đường Lê Hồng Phong (gần Biệt Điệt)- 1958

Đường Lê Hồng Phong - 1961

Ngã 3 AMa Trang Long-Điện Biên Phủ - 1959

Ngã tư Quang Trung-Hai Bà Trưng - 1959

Đường Quang Trung-Rạp Nguyễn Huệ - 1960

Đường Quang Trung - 1960

Đường Quang Trung - 2008​

 

[Người Đưa Tin]

Cho bố hỏi thăm 1 tí :
Con gái của bố đang làm cái gì ở BMT vậy ? Uống cafe nhiều quá sao mà da mặt đầy mụn, đen lại già thêm xấu xí nữa. Có lỡ xấu rồi thỉ con nhớ dừng làm "chảnh điệu" như bố nhe.Đừng tự hành hạ quá con gái à. Về SG gấp đi để đón Bác Hướng sắp vào Nam nữa rồi nè. Ba con sắp chào đón bé nữa rồi.
Nhớ

 

[Pansy_flower]

Uống cafe nhiều quá sao mà da mặt đầy mụn, đen lại già thêm xấu xí nữa. Có lỡ xấu rồi thỉ con nhớ dừng làm "chảnh điệu" như bố nhe.

Bố ơi, sự thật là con sâu sắc --->Xấu từ xưa đến giờ không phải là về BMT mới như vậy. Tại mấy em giai chưa gặp con, cứ nói "chắc c ở ngoài xinh lắm nhỉ?" nên ghi như vậy để lỡ có gặp, khỏi thất vọng!.. Hihi...

Cám ơn bố đã quan tâm. Thương bố nhiều!.

@all: hic, sao topic này hổng thấy bạn nào ở BMT lên tiếng hết vậy ta. Buồn quá!!!.

 

[Pansy_flower]

Hình ảnh về Buôn Ma Thuột xưa và nay(tt).

*Một số con đường tiêu biểu ở BMT(tt)​

Đường Hai Bà Trưng - 2008

Đường Y Jút - 1958

Đường Y Jút - 1960

Đường Phan Bội Châu - 1958

Km 3 - 1955

Bùng binh Km3 - 1960

Bến xe lam Điện Biên Phủ - 1960

Đạt Lý - 1961

Cây xăng ngã 6 - 1969​

 

[Pansy_flower]

Hình ảnh về Buôn Ma Thuột xưa và nay(tt).

*Một số con đường tiêu biểu ở BMT(tt)​

Nguyễn Tất Thành - 1959

Nguyễn Tất Thành - 2008

Góc ngã tư Phan Chu Trinh, Nguyễn Văn Trỗi -2008

Ngã 4 Phan Chu Trinh, Bhan Bội Châu - 2008

Lý Thường Kiệt - 2008

Hồ Tùng Mậu -2008​

 

[Pansy_flower]

Hình ảnh về Buôn Ma Thuột xưa và nay(tt).

*Một số hình ảnh khác về BMT:​

Tòa Giám Mục TP.BMT

Phía bên trong Tòa Giám Mục TP.BMT

Đài truyền hình

Bưu điện Tp.BMT

Nhà Thi Đấu

Quãng Trường Tp.BMT lúc trời mưa

Thú vui mùa hè Quãng Trường Tp.BMT - thả diều

Thú vui mùa hè Quãng Trường Tp.BMT - diều để thả

Thú vui mùa hè Quãng Trường Tp.BMT - đá bóng
​

 

[Pansy_flower]

Hình ảnh về Buôn Ma Thuột xưa và nay(tt).

*Một số hình ảnh khác về BMT(tt)​

Hồ câu Mai Hoa Trang

Dân BMT mình cưỡi voi đi học cơ đấy

*Noel 2007​

Cây thông noel làm bằng ác chai bia Heineken. Nhưng chỉ là vỏ thôi, không có bia. Có bia mà để thế này thì có mà mỡ để miệng mèo), dù có ông già Noel canh giữ đi nữa:

Ngay chung quanh bùng binh ngã sáu là một cái nhà thờ to. Chung quanh đó là bưu điện, khu buôn bán. Chính giữa là hồ nước, trông êm đềm như ở Thụy Sĩ.
​

 

[Pansy_flower]

Người Ê đê uống càphê như thế nào ?

_______
Những truyền thống, phong tục tập quán độc đáo và có đôi chút huyền bí của người dân Tây Nguyên đã là một sức hút rất lớn đối với du khách nước ngoài đến vùng đất này. Nhưng nếu biết cách nuôi dưỡng và khai thác, chính những yếu tố văn hoá đó hoàn toàn có thể tạo nên những giá trị gia tăng cho café của Tây Nguyên ví như cách mà người dân tộc Êđê uống cà phê. Một “thánh địa cà phê thế giới” không thể thiếu hình ảnh của những người sống trong lòng thánh địa ấy và cái cách mà họ thưởng thức sản phẩm.

Một ly cafe nguyên chất là thức uống
không thể thiếu của người Êđê buổi sáng​

Để lấy nước pha cà phê, chị H’Năm - Buôn M Grư, xã Cư Xuê, huyện Cư Mgar, Đak lak, một trong 4 người con gái phải dậy từ 3-4 giờ sáng đeo gùi ra suối lấy nước. Con suối cách nhà khoảng 6 cây số. Ở trong ngôi nhà này có 4 hộ, bao gồm 16 người. Ai cũng sẽ uống cà phê trước khi làm bất cứ việc gì khác. Uống cà phê buổi sáng đã trở thành thói quen của hơn 195.000 người Êđê sống ở Đak Lak chứ không riêng gì nhà chị H’Năm.

Những người phụ nữ Êđê dậy từ 3 giờ sáng, rang xay cà phê, những hạt cà phê ngon nhất trong vườn được hái để dành riêng cho gia đình, trước khi xuất khẩu ra bất cứ nước nào trên thế giới.

Chị H’Năm Mê kể về công việc của mình: “Chúng tôi tự giã bằng cối buổi sáng. Mỗi lần giã khoảng 10kg thôi để uống dần”.

Người Êđê cũng thích uống cà phê đặc quánh nguyên chất như người Braxin hay Thổ Nhĩ Kỳ vậy. Chỉ có một điểm khác duy nhất là họ không thích pha bất cứ một loại hương liệu nào vào cà phê, nếu người nào không quen uống sẽ dễ say bởi nó rất đặc và đắng. Một gia đình 16 người như gia đình nhà chị H’Năm Mê cần khoảng 5 thìa to bột cà phê nguyên chất mỗi sáng. Một điểm độc đáo nữa là cà phê không pha bằng phin như các quán cà phê của người Kinh, không pha bằng máy như thường thấy ở các công sở nước ngoài mà được lọc qua một cái túi may bằng vải bông, do chính những người phụ nữ tự khâu.

Theo những người dân ở đây thì mỗi người chỉ uống một ly mỗi ngày, và trẻ con cũng thích uống và chúng biết uống từ khi lên… 3 tuổi.

Ba tuổi đã bắt đầu làm quen với cà phê. Thức uống này đã trở thành người bạn đồng hành cùng người Êđê suốt cuộc đời. Mỗi buổi sáng, họ uống cà phê trước khi ăn bất cứ thứ gì vào bụng. Thức ăn thay đổi hàng ngày theo bữa cơm, còn cà phê, chỉ một loại, suốt đời không đổi. Lót dạ xong ly cà phê đen, tiếp theo là ăn sáng, cũng là bữa cơm chính trong ngày với những bát gạo nương thơm lừng cùng canh măng, canh môn và canh bầu. Sau bữa sáng mới là lúc người phụ nữ có thời gian riêng cho mình, còn những nguời đàn ông chuẩn bị ra rẫy.

Hạt cà phê gắn bó với người Êđê bởi uống cà phê đã trở thành một tập tục được tiếp nối từ đời này qua đời khác trong mỗi gia đình. Và bây giờ nó lại càng trở nên quan trọng hơn vì hầu như nhà nào ở đây cũng trồng cà phê xuất khẩu và trở thành nguồn thu nhập chính của họ. Không hề có chủ ý, thế nhưng, những người dân tộc Êđê đã và đang gửi gắm những giá trị văn hoá của mình vào mỗi hạt cà phê bán ra nước ngoài.
Xuân Dung (VTV)

 

[Pansy_flower]

Thú vui ẩm thực ở thành phố Buôn Ma Thuột

Những ai đi xa lâu ngày trở lại nơi đây sẽ không khỏi ngỡ ngàng trước sự đổi thay kỳ diệu của thành phố được mệnh danh là “thủ phủ của cao nguyên” này - thành phố trẻ Buôn Ma Thuột ngày nay mang dáng vẻ và nhịp sống sôi động của một đô thị mở cửa. Đến Buôn Ma Thuột, du khách thập phương không chỉ được tham quan các di tích, thắng cảnh thiên nhiên hoang sơ, diễm lệ mà còn được thưởng thức nhiều thú vui ẩm thực vừa mang nét đặc thù, khá là đa dạng.

Sẽ là rất tiếc nếu đến đây mà bạn chưa một lần tận hưởng cái hương vị đậm đà khó quên của ly cà phê Ban Mê - đặc sản của vùng đất cao nguyên - vốn đã nổi tiếng. Hầu như ở đường phố nào cũng có quán cà phê mang những cái tên rất lãng mạn như: Chiều Tím, Ánh Trăng, Ngàn Xanh, Dạ Lan, Mi mô sa... Từ sớm tinh mơ các quán cà phê đã đông kín khách bởi uống cà phê vào mỗi buổi sáng đã trở thành thú vui của người Buôn Ma Thuột. Trong buổi ban mai se lạnh nơi phố núi, ngồi nhâm nhi ly cà phê thơm bốc khói, thả hồn theo giai điệu trữ tình, sâu lắng của những bản tình ca, bạn sẽ thấy lòng mình thanh thản và bình yên biết nhường nào, tâm hồn như đang hòa quyện cùng đất trời cao nguyên lộng gió... Nếu muốn “say” với những mùa lễ hội tưng bừng náo nhiệt cùng cảm giác chuếnh choáng, lâng lâng của men say rượu cần, mời bạn hãy về các buôn Kôsia, Păm Lăm, AlêA, AKô Dhong... sẽ được đồng bào dân tộc nơi đây mời uống thứ rượu cần thơm ngon sóng sánh màu mật o­ng luôn được chủ nhà làm sẵn để tiếp đãi khách quý đến thăm buôn làng. Rượu cần hôm nay ngoài ý nghĩa tượng trưng cho một nét văn hóa ẩm thực của vùng đất Tây Nguyên, còn là một “sản phẩm hàng hóa” phục vụ du khach bốn phương.

Là nơi quần tụ của nhiều cư dân đến từ nhiều miền đất nên các hình thức ẩm thực ở Buôn Ma Thuột khá phong phú. Đến đây bạn đừng ngạc nhiên khi thấy có nhiều quán phở mang phong cách của Hà Nội nằm ở các đường Hai Bà Trưng, Hoàng Diệu... luôn đông khách vào mỗi buổi sáng. Nét khác biệt nhỏ so với phở ở Hà Nội là phở Buôn Ma Thuột còn ăn kèm thêm giá luộc và các rau gia vị khác, giá thông thường mỗi tô là 5.000đ. Những ai khoái khẩu món bún thì đã có các quán bún bò, bún chả cá, bún măng giò,... có mặt ở nhiều đường phố nội thành và giá cả cũng tương tự như phở. Ở Buôn Ma Thuột còn có những quán bún dành cho người có “thực lượng” lớn. Điều đặc biệt ở những quán này là tô bún khá to, và đương nhiên là giá tiền cũng khá “to” mà nếu bạn là người bao tử nhỏ nhưng lại gắng ăn hết cả tô thì sẽ no đến tận... ngày hôm sau! Cùng “họ hàng” với bún, phở là cơm. Ở thành phố này có nhiều quán bán cơm gà, cơm sườn, cơm chiên thập cẩm và cả cơm chay. Đông nhất có lẽ là những quán cơm bình dân mà đường Nguyễn Văn Trỗi được coi là “trung tâm” cơm bình dân của Buôn Ma Thuột. Các “thượng đế” chỉ phải mất có 5.000đ đã có một dĩa cơm khá ngon và còn được khuyến mãi thêm một dĩa cơm không thức ăn mà không phải trả thêm tiền. Nếu muốn ăn lẩu “ngon, bổ, rẻ” thì xin mời bạn hãy ghé thăm các quán lẩu nằm rải rác khắp các đường phố, các quán này thường mở cửa từ trưa và chỉ cần vài chục ngàn đồng là một nhóm bạn nhậu dăm ba người đã có thể no say.

Những ai lâu ngày xa cố đô thân yêu nhớ về các món ăn quê hương xin mời đến các quán bún bò Huế hoặc bánh Huế nằm ở các hẻm đường Lê Thánh Tông, Phan Đình Giót... Không ồn ào, tấp nập như nhiều quán ăn khác, thực khách của các quán bánh Huế ngồi thưởng thức các món ăn một cách từ tốn, chậm rãi như là muốn tận hưởng hết các dư vị Huế trên cao nguyên để thỏa nguyện nỗi niềm hoài nhớ cố hương...

(st)

P/s: trên đây là giá các món ăn cách đây mấy năm. Còn bây giờ nhích hơn khoảng 2000-3000đ.

 

[Pansy_flower]

Ăn ở xứ Buồn Muôn Thuở!

Buôn Mê Thuột - vùng đất đỏ cao nguyên trù phú, mấy năm gần đây đã được nhiều người đi du lịch hơn nhờ vào các đặc sản cà phê, cỡi voi, du thuyền trên hồ Lak ... Trên bản đồ ẩm thực Việt Nam, ngoài phần ẩm khá nổi tiếng như cà phê , rượu cần, mật o­ng rừng ... ra, thì phần thực quan trọng kia, Buôn Mê Thuột gần như là vô danh. Theo thiển ý của tôi, vô danh không có nghĩa là không có gì để nói, mà vì không ai chịu nói !!. Hy vọng bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu thêm về vùng đất mới này !!!.

Dân ở đây phần nhiều là dân tứ xứ nên các món ăn rất đa dạng và phong phú. Đặc biệt, nhờ có nguồn thực phẩm rất tươi (các loại gia cầm, gia súc nuôi tại gia, rau trái đủ loại từ suối Đốc Học, hải sản tươi sống từ Nha Trang chở lên mỗi ngày, và hồi tôi còn ở đó, thịt rừng do hàng xóm đi săn về xẻ bán tại nhà !) cũng như khẩu vị đã được tứ xứ duyệt qua nên món ăn ở các hàng quán ở đây ngon lạ ngon lùng, hương vị đậm đà và vừa miệng cho tất cả mọi người.

Buôn Mê Thuột không có món ăn đặc sản, không kể các món đặc sản kiểu như súp Cà Đắng của người dân tộc (ăn vào đắng ngắt thấy phát sợ !) hay cá nướng sông Sêrêpok (món này ngon nhưng hiếm có !) ... Các quán ăn nổi tiếng và nhiều nhất ở đây bán các món theo chân di dân đến : Đó là Bún bò Huế, Bún riêu Bắc, Bún cá Nha Trang, Nem nướng Ninh Hòa, Mì Quảng, bánh cuốn, bánh căn, bánh xèo và nhiều món ăn đi đâu cũng thấy khác.


BÚN RIÊU

Món hớp hồn người nhất là bún riêu, chỉ từ 2 - 5 ngàn một tô , bán chủ yếu vào buổi sáng, hầu như ở đâu cũng có và ngon gần như nhau. Không như Hà Nội, tô bún riêu trông quá thanh cảnh, và Sài Gòn thì lại quá xô bồ với đậu chiên, huyết heo, chả lụa (thậm chí có cả giò heo, thịt viên ...) cùng với đĩa rau thì chán phèo phèo..., bún riêu BMT làm người ta nuốt nước miếng cái ực ngay khi vừa diện kiến !! Tô bún riêu thường không múc đầy, chỉ hơi lưng tô, bún cọng nhỏ, nước dùng hơi có màu đỏ dịu với vài miếng cà chua, trên cùng là trang trọng một hai tảng riêu nhỏ được nấu bằng tôm khô giả nhuyễn + cua đồng + ít thịt nạc dăm và trứng. Cuối cùng theo khẩu vị thực khách, người bán cho vào tô một muỗng tóp mỡ vàng giòn và bỏ hành ngò, rắc tiêu. Người ăn tự nêm thêm mắm tôm, nước me, ớt ... theo sở thích trước khi gắp đũa vào dĩa rau xanh ngon và thưởng thức.

Rau của món bún này được trộn bởi : Xà lách bào mỏng, bắp chuối bào mỏng, bắp sú bào mỏng trộn với rau thơm mà nhất thiết là phải có rau kinh giới và húng. Gắp một gắp nhỏ rau bỏ vào tô rồi gắp lại một đũa vừa rau, vừa bún có kèm tí tóp mỡ, cắn thêm miếng riêu, cảm thấy toàn cơ thể ấm nóng trong tiết trời se se lạnh của buổi sớm cao nguyên. Rau trong đĩa vơi, người bán lại châm thêm vào, bao nhiêu cũng ... chiều. Khách ở xa đến muốn ăn bún riêu, tiện nhất là ghé chợ BMT, ghé khu ăn uống hàng gánh bên ngoài nhà lồng chợ, có gánh bún riêu của một cô người Bắc, bán đúng chuẩn trên.


BÚN BÒ HUẾ

Cũng như Bún riêu, Bún bò Huế có khá nhiều ở BMT, nổi tiếng nhất là quán Bà Mô trên đường Lê Hồng Phong, gần sân Vận Động. Tô bún ở đây lớn với 2 khoanh giò ăn mệt nghỉ, và nhiều thịt bò, nước dùng đặc sắc, buổi sáng xe hơi đậu xếp lớp. Giá ở đây khá mắc với dân BMT, hình như bây giờ đã 25 ngàn/tô ?!. Các quán bún bò cấp xóm hoặc trong chợ BMT cũng rất ngon bởi đĩa rau ngon mắt, giá chỉ khoảng 5 - 7 ngàn/tô (Tôi thích nhất bún bò bà Côn ở đường Đinh Công Tráng, mấy chục năm nay rồi, cứ khoảng 9h sáng là hết ).


BÁNH MÌ

Chỉ với 2 ngàn , bạn có một ổ bánh mì thịt ngon lành, nóng giòn đủ làm ấm bụng những đêm đi chơi khuya. Theo tôi, với 2-3 ngàn /ổ bánh mì thịt, chất lượng bánh mì BMT ngon nhất thế giới. Ở xứ này, xe bánh mì nào cũng có một lò than để đảm bảo bánh mì luôn nóng giòn. Nguyên vật liệu nhồi vào bánh theo thứ tự là : Patê, giò heo rút xương, chả lụa, dăm bông, chà bông, dưa leo, ớt xắt sợt, hành ngò và cuối cùng chan nước sốt cà chua. Nước sốt này quyết định tay nghề của người bán. Bánh mì ăn sáng đã đành, ở đây, bánh mì ăn khuya coi bộ phổ biến hơn. Mấy xe bánh mì trên đường Phan Bội Châu, Quang Trung buổi tối rất đông khách chờ, thường người ta mua vài ổ về nhà ăn, dù trời đêm Ban Mê lành lạnh, về đến nhà, ổ bánh mì còn ấm nóng và giòn tan, ăn hết 1 ổ còn thòm thèm....

Rượu cần Ê Đê​

Rượu cần hiện nay được xem là thức uống “đặc sản” của đồng bào Tây Nguyên. Ở mảnh đất đầy nắng, đầy gió này đã tồn tại những cụm từ nổi tiếng về rượu cần như: Đêm rượu cần, say ngất ngây như men rượu cần…Vậy đã có bao giờ bạn uống rượu cần Tây Nguyên chưa? Và đặc biệt, khi nào bạn ngất ngây trong men rượu cần thì khi đó bạn mới hiểu rượu cần Tây Nguyên đặc biệt thế nào?!

Uống rượu cần là thói quen lâu đời của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên. Rượu cần là một thức uống không thể thiếu được trong các lễ hội cũng như dùng để tiếp đãi khách quý. Nhiều dân tộc Tây Nguyên làm rượu bằng cách dùng nếp cẩm hoặc nếp trắng nấu thành xôi, phơi bằng nong cho nguội rồi trộn men vào cho ủ kín. Men rượu làm bằng củ riềng, rễ cam thảo và củ cây chít, phơi khô - sau đó đem giã nhuyễn thành bột đem trộn với gạo. Cho một ít nước vào rồi nắm lại thành một nắm lớn bằng cái bát (chén), ủ cho đến khi lên mốc trắng là được. Khi đã lên men, trộn thêm trấu để sau này dùng cần hút dễ hơn. Tất cả cho vào ché đựng rượu theo nguyên tắc xếp lớp, cứ một lớp nguyên liệu lại một lớp trấu. Sau cùng người ta bịt miệng ché bằng lá chuối khô. Rượu ủ ba ngày là có thể dùng được, tuy nhiên ủ càng lâu rượu càng có độ nồng cao và càng thêm đậm đà. Việc trộn trấu đòi hỏi cũng cần có tay nghề vì trấu có tác dụng khi cắm cần vào ché rượu, cần rượu không bị tắc. Rượu ngon là loại rượu có màu vàng đục như mật, khi rót ra dòng chảy không bị đứt đoạn, sờ vào thấy hơi dính, có mùi thơm ngây ngất, cay nồng xen lẫn với vị ngọt rất đặc trưng.

Rượu ngon phải để trong chén quý. Khác với người M/ Nông chỉ dùng ít loại chén, thường là màu đen toàn thân bóng lộn và có dáng thấp; người Êđê có nhiều loại chén khác nhau về màu sắc và kích thước. Những chiếc chén Tuk và chén Tang là quý hơn cả, nhất là loại có màu trắng và màu xanh, thường có từ 3 đến 6 tai và càng to thì càng quý.

Cơm lam​

Cơm lam bắt nguồn từ những chuyến đi rừng dài ngày của người đàn ông với túi gạo mang theo, dao quắm và đá đánh lửa cùng ống nứa sẵn có trong rừng, vậy mà nay đã trở thành món đặc sản, "hút hồn" du khách.

Trong hình dung cảm tính của nhiều người, cơm lam phải là thứ cơm đại loại có mầu xanh của lá rừng, có hương thơm của cây rừng... nhưng nào chỉ thế. Những ống nứa non thon nhỏ dài dài như tấm mía ở chợ đã nướng sém lớp vỏ ngoài, được người làm cơm lam khéo léo róc đi lớp vỏ cật khét lửa, để lộ ra lớp vỏ giữa trắng trẻo thơm tho. Tước nhẹ từng dải như người bóc chuối chín lớp vỏ giữa đó, là đến phần lõi cơm. Lõi cơm được bao bọc bởi một lớp vỏ lụa mịn màng, mỏng mảnh, có màu trắng ngà - thứ vỏ lụa chỉ có trong ruột ống nứa non, khiến cho cơm lam có một nhan sắc rất đỗi thuần hậu mà ta muốn được nâng niu mãi.

Chỉ là một món ăn giản dị của núi rừng, gắn với những con suối róc rách đầu nguồn, những nương lúa chín vàng bên sườn đồi, những vạt rừng tre nứa xanh ngút đầu non và bếp lửa mùa đông của mẹ, mà sao có thể khiến người đi xa khó nguôi quên đến thế. Cơm lam cũng khiến người mới gặp lần đầu bỗng ngỡ ngàng trước một món ăn tưởng không có gì đơn giản, khiêm tốn hơn, mà chứa trong đó biết bao nghệ thuật và ý tưởng của hạt gạo vùng cao trong mối giao tình với nước, lửa và những ống nứa non...

Ngoài ra một số dân tộc còn có cách làm khác. Không dùng xôi ủ lên men mà dùng gạo rang đem ủ với men trộn nhiều riềng để có mùi thơm ngon hoặc dùng ngô, sắn là vật liệu rẻ nhưng loại này dễ bị chua nhưng nếu nấu không khéo dễ bị đắng, gây đau đầu.

(st)

P/s: trên đây là giá các món ăn cách đây mấy năm. Còn bây giờ nhích hơn khoảng 2000-3000đ.

 

[Pansy_flower]

Quán cafe ở Buôn Ma Thuột!.

Ở Đắk Lắk hiện tại, một số vấn đề liên quan đến cà phê đã trở bản sắc văn hóa như việc mời đi uống cà phê đã là một nét văn hoá đặc trưng của vùng này. Mời đi uống cà phê là một nét văn hóa rất đặc trưng của thành phố Buôn Ma Thuột.

Việc đi uống cà phê đã trở thành một trào lưu, một phong cách sống. Việc đi uống cà phê đối với nhiều người ở đây cũng quan trọng giống như ăn cơm, uống nước hàng ngày. Vì vậy, ở đây câu nói đi uống cà phê đã trở thành câu nói cửa miệng, thay vì mời đi uống nước, giải khát người ta lại nói là đi uống cà phê. Chỉ riêng ở Buôn Ma Thuột, hiện tại quán cà phê nhiều đến nỗi nếu mỗi ngày chỉ cần vào một quán thôi cũng mất cả năm mới đi giáp một vòng. Các quán cà phê ở đây hầu hết được xây dựng rất đẹp, cầu kỳ và có phong cách riêng để thu hút khách. Tuy nhiên hấp dẫn nhất với du khách thường là các quán có phong cách Tây Nguyên như quán Pơ lang, Thung lũng hồng, Chuông đá...

Cà phê Hoa Đất

Nếu bạn thích khung cảnh lãng mạn bên những ngọn nến lung linh và hòa nhịp cùng tiếng nhạc êm dịu, du dương bên ly cà phê Buôn Mê thì Hoa Đất chính là nơi bạn cần tìm đến.

Café Hoa Đất đuợc thiết kế khá độc đáo, mang một phong cách riêng, tạo cho bạn một cảm giác rất lạ khi lần đầu tiên đến quán.

​

Thung Lũng Hồng

Dưới một thung lũng sâu thẳm bạn sẽ không ngờ rằng nơi đó có một quán rất rộng, thoáng mát và yên tĩnh đang nghiêng mình chào đón bạn. Thung Lũng Hồng là một quán cà phê như thế.

Quang cảnh nơi đây rất đúng như tên gọi của quán Thung Lũng Hồng. Khi bạn đến quán bạn sẽ thấy một màu xanh tươi của cây cỏ xen lẫn màu hồng, màu đỏ của những loài hoa đang vươn mình khoe sắc… Tất cả như dệt thành một bức họa đầy màu sắc của thiên nhiên.

Quán có khu nhà sàn rất thoáng mát, rộng rãi tiện cho bạn tổ chức sinh nhật hay liên hoan cùng bạn bè. Xa xa bạn sẽ thấy một dòng thác đang róc rách chảy. Kia là một chú trăn hiền lành cuộn mình nghe tiếng thác chảy, rồi một chú khỉ tinh nghịch dường như cũng muốn đùa giỡn cùng dòng thác ấy…

Món đặc biệt nhất của quán là trái cây Thung Lũng Hồng và café, hương vị ly café ở đây khó mà thấy được ở những quán khác.

Cà phê Văn

Quán Văn ẩn mình dưới một con đường dốc khá bí ẩn. Tìm được đến đây, bạn sẽ có được cảm giác thật yên tĩnh và thanh bình mà khó nơi nào có được...

Quán tuy nhỏ nhưng vào chiều tối khá đông khách vì phong cảnh ở đây rất gần gũi thiên nhiên, lãng mạn và trữ tình. Bên ly cà phê Buôn Mê, giữa những dòng nhạc trữ tình êm dịu làm sâu lắng lòng người, những bức tranh hội họa lặng lẽ,... sẽ làm cho tâm hồn bạn thật sự thanh thản. Từ những chi tiết thiết kế cho đến không gian của quán, tất cả đã tạo nên một bức tranh mộc mạc của vùng cao nguyên.

Cà phê Bâng Khuâng

Cái tên Bâng Khuâng mà cô chủ quán nơi đây đặt ra có lẽ rất phù hợp với phong cách của quán. Không gian của Bâng Khuâng không rộng lớn nhưng lại đầy ấm cúng và có một sức cuốn hút kỳ lạ.

Bước vào quán bạn sẽ nhìn thấy ngay một chậu hoa sen với duy nhất một hoa nằm giữa chậu, rất tao nhã và thanh khiết...

Khi đã nhắc đến Bâng Khuâng thì không thể không nhắc đến từng giọt cà phê đắng ở đây. Cà phê nguyên liệu do chính quán sản xuất nên hương vị rất đặc trưng. Bên ly cà phê dịu ngọt bạn sẽ được thưởng thức những tình khúc lãng mạn của Tuấn Ngọc, Khánh Ly hay những giai điệu hòa tấu êm dịu…

Ra đời từ năm 1968, với thâm niên gần 40 năm, có lẽ đây là quán cà phê có mặt lâu năm nhất tại thành phố Buôn Ma Thuột.

Phong cách phục vụ của quán rất tốt, đặc biệt là cô chủ quán nơi đây rất nhiệt tình và vui vẻ.

​

 

[Pansy_flower]

Quán cafe ở Buôn Ma Thuột!.

_____________
Cà phê Hàn Thuyên

Hàn Thuyên có không gian không rộng lắm nhưng rất độc đáo. Quán được thiết kế theo phong cách cổ xưa, yên tĩnh.

Ngồi trong quán, bao mệt mỏi lo toan hằng ngày dường như tan biến đi trong ta. Dưới giàn hoa tim tím, từng khóm hoa đang đua nhau khoe sắc trước sân…Dường như ta đang ở trong một khu vườn đầy hoa.

Có một điều đặc biệt là khi bạn đến Hàn Thuyên bạn sẽ được thưởng thức nước mơ, nước sấu bên dòng nhạc nhạc Trịnh sâu lắng.

Cà phê Uyên Phương

Uyên Phương là một quán café khá nổi tiếng ở thành phố Buôn Mê Thuột. Đến với quán Uyên Phương bạn sẽ bị cuốn hút bởi quang cảnh và cách thiết kế của quán.

Chủ quán đã cố tình đặt bốn chiếc bàn dài thành hình vuông bao quanh một vườn phong lan sang trọng, quyến rũ và rực rỡ... Ngồi bên ly cafe Buôn Mê, thưởng thức hương vị đậm đà của ly cafe, ngắm nhìn những chậu phong lan đang khoe sắc sẽ làm tan biến đi những lo toan thường ngày của bạn...

Ngay sát bên những chậu hoa sang trọng ấy là những khóm xương rồng mạnh mẽ vươn mình trên bãi cát. Xa xa là một chú khỉ nghịch ngợm đang chuyền từ cành này sang cành khác. Sau lưng chú khỉ ấy là một hang động bằng đá huyền bí và lãng mạn... Nếu bạn muốn tìm nơi yên tĩnh để giải bày tâm sự thì hang động này là nơi hữu tình cho bạn.

Bạn là người năng động và yêu thích thiên nhiên thì có lẽ những chiếc bàn bên dòng thác nhỏ sẽ khiến bạn dễ chịu hơn. Còn bạn là người thích một chút độ cao thì những chiếc bàn đặt phía trên dòng thác là nơi lý tưởng cho bạn.

Từng cảnh vật, từng chi tiết đều mang một nét độc đáo riêng, thể hiện sự kết hợp hài hoà giữa cao nguyên và đồng bằng.

Bar Ý Niệm

Ý Niệm là một quán mang phong cách trẻ trung hiện đại. Đến với Ý Niệm bạn sẽ có cảm giác như mình đang ngồi trong một quán café ở Sài Gòn.

Quán được trang bị khá tiện nghi, chia thành hai khu vực có phong cách khác nhau. Bạn là người thích ngồi bên ly café Buôn Mê để thưởng thức những bài hát êm dịu bên đồng nghiệp hay người yêu thì tầng trệt là nơi thích hợp cho bạn. Còn bạn thuộc tuýp người thích sôi nổi pha một chút hào nhoáng của người sành điệu thì vũ trường trên lầu là nơi lý tưởng cho bạn.

Vào những ngày lễ hay cuối tuần quán thường mời những ca sĩ từ TP. Hồ Chí Minh về diễn.

 

[Pansy_flower]

Quán cafe ở Buôn Ma Thuột!.

Cà phê Thương Thương

Trong danh mục những quán cà phê ngon và khung cảnh đẹp của thành phố Buôn Mê Thuột thì không thể không nhắc đến quán cà phê Thương Thương.

Thương Thương với lối thiết kế rất đơn giản và dễ thương cùng với khung cảnh khá rộng tạo cho bạn một cảm giác thú vị khi bước vào quán.

Đến với Thương Thương bạn sẽ được thưởng thức những ly cà phê Buôn Mê Thuột đậm đà hay những ly cam sữa dịu ngọt giữa âm thanh mượt mà của những dòng nhạc trữ tình, lãng mạn do ca sĩ Tuấn Ngọc, Quang Dũng trình bày hay những bản nhạc hòa tấu du dương, êm dịu dễ đi vào lòng người.

Cà phê Pơ Lang

Buôn Ma Thuột là một thành phố có khá nhiều người dân tộc sinh sống. Cùng với sự giao lưu về kinh tế là sư giao lưu về văn hoá giữa các dân tộc với nhau. Cà phê Pơ Lang là một quán cà phê nằm trong trào lưu ấy, mang đậm nét dân tộc cao nguyên...

Cà phê Pơ Lang nằm trên đường Trần Khánh Dư, được thiết kế theo phong cách nhà rong của người dân tộc. Bước chân vào quán bạn sẽ có cảm giác như mình thật sự đang ở trong một buôn làng của người dân tộc. Chiếc cầu thang được mô hỏng theo thiết kế của người dân tộc, với hai bầu sữa mẹ ở hai bên. Chiếc đàn T'rưng khá độc đáo. Từng chiếc bàn, chiếc ghế nơi đây cũng toát lên vẻ rừng núi cao nguyên. Toàn bộ nhân viên quán đều mặc đồng phục dân tộc rất ấn tượng.

Đặc biệt vào tối thứ sáu và chủ nhật quán có chương trình nhạc sống với sân khấu ngoài trời.

Cà phê Nguyệt Cầm

Quán cà phê Nguyệt Cầm với không gian khá nhỏ và lối thiết kế đơn sơ nhưng lại mang một phong cách rất riêng, tạo cho bạn một không gian ấm áp, dễ trò chuyện cùng bạn bè.

Bạn cũng có thể chọn cho mình một góc riêng biệt để thư giãn giữa tiếng du dương của những bản tình ca bất hủ của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Cà phê Cát Tường


Cát Tường là một quán cà phê được thiết kế theo phong cách hiện đại. Cách trang trí nơi đây khá sang trọng và lịch sự. Từng chiếc bàn gỗ cho đến những chi tiết của quán tất cả đều toát lên vẻ kiêu sa, quý phái…

Tuy là quán nằm ngay trên hai mặt đường chính nhưng vẫn không bị ảnh hưởng bởi bụi đường vì cách thiết kế của quán khá độc đáo.

 

[Pansy_flower]

Quán cafe ở Buôn Ma Thuột!.

Cà phê Dạ Lý

Cà phê Dạ Lý nằm trên đường Nguyễn Công Trứ, là một quán khá đẹp và thoáng mát. Cách thiết kế của quán rất gần gũi với thiên nhiên.

Bước chân vào quán, bạn sẽ có cảm giác khá thoải mái và dễ chịu vì quang cảnh nơi đây. Dạ Lý không phải là một quán cà phê sân vườn hay cà phê máy lạnh như mọi quán khác mà nó mang một phong cách rất riêng của quán. Quán vừa mang một phong cách hiện đại trẻ trung vừa có một chút huyền bí của cao nguyên...

Đến với Dạ Lý bạn sẽ được thưởng thức nhiều loại thức uống hấp dẫn nhưng đặc biệt nhất là nước trái cây.

Cà phê Góc Phố 2

Góc Phố 2 bề ngoài khá đơn giản và bình dân nhưng khi bạn bước chân vào quán bạn sẽ có cảm giác dễ chịu vì quang cảnh nơi đây rất gần gũi thiên nhiên.

Tán bàng xanh mướt dường như cũng đang chào đón bạn, từng cành lá đan vào nhau như một chiếc dù xinh xắn. Bạn có thể ngồi hàng giờ bên ly cà phê đắng hay cùng bạn bè hàn thuyên tâm sự…Ngoài ra vào buổi tối thứ 5 và thứ 7 quán có phục vụ nhạc sống.

Có thể nói Góc Phố 2 là một quán có giá nước bình dân nhất trong các quán tại đây mà chất lượng vẫn không kém chất lượng.

Cà phê Giáng Ngọc

Cà phê Giáng Ngọc khá nhỏ nhưng được thiết kế rất ấn tượng. Trên những bức tường được vẽ rất nhiều bức tranh với nhiều phong cách khác nhau, cho bạn một chút gì đó rất lạ từ những bức tranh ấy.

Đến với Giáng Ngọc bạn sẽ được thưởng thức những ly cà phê Buôn Mê hay những ly cam vắt thơm lừng bên những dòng nhạc sôi động và ngắm các bức tranh trừu tượng.

Cà phê Thanh Hà

Tên quán nghe bình thường như ở phố chợ nhưng du khách phải trèo lên lưng voi lội qua một con suối cạn, rồi lần theo cầu dây văng bắc qua rừng khộp, để lên một vuông sàn nứa lộ thiên, được đan bằng rễ cây khộp già, chịu được chừng 30 khách

Nơi đây, du khách có thể "chơi" rượu cần hay nhâm nhi ly "cà phê Ban Mê" từ tay cô tiếp viên người dân tộc M'nông tên Prưi mới vào nghề. Tay cô tiếp viên cầm cái bình thủy nước sôi còn khó hơn là cầm cái ống nứa cơm lam tước ra cho khách dùng.
Có lẽ đấy chính là điều đặc sắc của quán.

Địa chỉ: Thác 7 nhánh Bản Đôn, TP. Buôn Ma Thuột, Đắc Lắc

(quán này Jenni chưa tìm đc hình, sẽ cập nhật sau)

 

[Pansy_flower]

Quán cafe ở Buôn Ma Thuột!.

Cà phê Vespa Rock

Chủ quán là một anh cảnh sát hình sự đam mê xe cổ,nhạc Rock cùng với cô bạn gái cũng rất đam mê nhạc Rock cùng tự biên tự diễn toàn bộ quán. Nét độc đáo của quán là sử dụng các vỏ lốp xe Vespa cũ mà chủ quán đã phải dày công mới sưu tập đủ để làm cùng với hình ảnh xe Vespa để decor.Ở đây còn có nhiều cuốn album về xe cổ các loại do chủ quán sưu tập.

Logo phía cửa sổ

Cửa thành vào quán, cặp Vespa tình nhân màu lính
và chiếc CD 125=> hình ảnh đặc trưng của quán

Trước cửa quán buổi tối

Dãy ghế ngồi bằng lốp xe

Trang trí tường

Chiếc xe "DJ"

Trong xe "DJ"

Miss VespaRock​

 

[Pansy_flower]

Đồi Đức Mẹ_Đèo Giang Sơn_Buôn Ma Thuột!

Cách thành phố BMT 30km nằm trên tuyến đường lên Đà Lạt, Đồi Đức Mẹ hay còn gọi đồi Giang Sơn, ở cuối chân đèo Giang Sơn được một vị linh mục xây dựng khá lâu nhưng người dân BMT dường như ít ai biết đến.
Ngọn đồi nổi tiếng với lời đồn ngày trước Đức Mẹ đã hiển linh tại đây, và thu hút dân theo Đạo mỗi dịp 15-8. Trong năm, thi thỏang vẫn có người đến thắp nhang, cầu nguyện. Và nhiều nhóm học sinh chọn nơi này làm địa đểm tụ họp, chụp hình, ngắm cảnh.
Vì đờng đồi dốc cao nên mặc dù đã được lát gạch vẫn rất khó khăn nếu muốn đi lên bằng xe máy. Có lẽ cách tốt nất ẫn là chịu khó leo bộ, vừa an tòan, vừa tha hồ chụp hình thỏa thích.

Hình chụp trên cây cầu trước khi đến đèo Giang Sơn

Hai bên cầu là nơi người dân khai thác cát

Khung cảnh nhìn từ đồi xuống, nhưng khu nhà nằm giữa cánh đồng lúa,
và cây cầu vừa mới đi qua, lúc này thật nhỏ bé...

Những cánh đồng bát ngát và bầu trời cao xanh

Và dòng sông uốn lượn giữa cuộc sống con người​

 

[Pansy_flower]

Đồi Đức Mẹ_Đèo Giang Sơn_Buôn Ma Thuột!

Khi đã lên đến đỉnh đồi, nơi cao nhất và cũng là nơi trang trọng nhất,
tượng Đức Mẹ ở đó, hiền từ nhìn xuống những con chiên ngoan đạo.

Từ từ thả bộ đi xuống, sẽ thấy được 1 hình ảnh tuyệt đẹp,
con sông uốn lượn giữa núi đồi, ánh lên sắc vàng lấp lánh dưới tia nắng mặt trời

Con đường phủ đầy lá khô, và ai đó đang loay hoay chụp hình

Hai bên đường là hàng mai và anh đào,
những cành hoa anh đào gầy guộc đang
khoe sắc đón xuân

Núi đồi và cỏ dại vẫy chào khách lạ​

 

[Pansy_flower]

Người Đắk Lắk chúng tôi rất thú vị !!!

Dân cư ở Đắk Lắk, nếu mà bảo là dân chính gốc thực sự (người bản địa) thì chỉ có người dân tộc thiểu số. Tất cả người Kinh đều là dân từ miền khác đến. Họ đến Đắk Lắk vì nhiều lý do khác nhau, chẳng hạn như thế hệ ông bà mình lên cao nguyên sau giải phóng để xây dựng kinh tế mới, ba mẹ của đứa bạn mình lại tham gia vào chiến dịch Tây Nguyên rồi ở lại cao nguyên từ đó. Sau này khi việc trồng cây cà phê mang lại lợi nhuận cao, dần dần người Kinh từ khắp các vùng miền đổ về Đắk Lắk. Thế nên cuộc sống thường nhật của người dân quê mình, dưới con mắt của một đứa lắm chuyện thì có rất nhiều điều thú vị, nhất là từ khi mình rời Đắk Lắk thân yêu để vào TP. Hồ Chí Minh học tập.

Cái thú vị đầu tiên là giọng nói. Người thành phố Hồ Chí Minh nói giọng miền Nam (đương nhiên rồi), tuy cũng có nhiều người nói giọng miền Bắc nhưng cái sự phân biệt giọng Bắc-Nam rất rõ ràng. Người miền Trung thì phần lớn vẫn nhận ra được giọng của họ tuy đã sống ở đây rất nhiều năm. Còn ở Đắk Lắk, nếu những người di cư sống tập trung thành từng vùng thì cả người lớn lẫn trẻ con vẫn giữ được giọng nói của quê hương họ. Điển hình là trong hội đồng hương mình có rất nhiều người gốc Nghệ An – Hà Tĩnh vẫn nói giọng rất đặc trưng. Mà đó chỉ là thiểu số thôi, phần lớn thì người cùng quê đã không sống gần nhau lâu rồi, họ sống rải rác khắp nơi trên đất Đắk Lắk, và tiếng nói gốc gác của họ cũng phai nhạt dần. Lớp trẻ 8X ở Đắk Lắk nói một âm giọng rất… thú vị. Đó là giọng miền Bắc và pha lẫn cả chút Trung-Nam trong đó. Phần lớn người Đắk Lắk bị nhầm là người miền Bắc (mình đã gặp nhiều rồi), nhưng nhờ thế mà tiếng nói của chúng tôi khá dễ nghe, Bắc-Trung-Nam, khắp mọi miền đều có thể hiểu “tiếng Đắk Lắk”.

Điều thú vị tiếp nữa là tên gọi của các loại thực phẩm, trái cây, đồ dùng, vật dụng,… nói chung là những thứ bình thường trong cuộc sống hằng ngày.

Bạn gọi trái “apple” là gì?

Miền Bắc gọi nó là “Táo”, miền Nam bảo nó là “Bom”, thậm chí mấy bạn miền Tây còn gọi nó là “Bơm” thì phải.

Miền Nam cãi “Nếu gọi là Táo thì sao phân biệt được apple và Táo ta (quả nho nhỏ màu xanh có vị chua ngọt)?”

Miền Bắc bảo “Thì cứ gọi là Táo ta và Táo tàu”

Miền Nam: “Rắc rối!”.

Thế là Đắk Lắk chúng ta kết luận “Gọi nó là gì cũng được, ai cũng hiểu và phân biệt được mình đang nói về trái gì mà”.

Đoạn hội thoại trên là có thật và trích dẫn từ một vụ tranh luận diễn ra ở trường mình vào năm 2006.

Suy luận và thực tế cho thấy công thức trên áp dụng đúng cho cả trái Dứa-Thơm-Khóm, trái Na-Mãng cầu-Mãng cầu ta- Mãng cầu xiêm gì gì đó, Đậu hũ-Tàu hũ- Đậu khuôn, cái Đĩa-Nĩa-Dĩa… ti tỉ thứ khác, chứng tỏ ngôn ngữ và từ vựng ở Đắk Lắk mình rất đa dạng và phong phú! Miền này không hiểu miền kia nói gì, nhưng Đắk Lắk chúng tôi thì hiểu gần hết.

Nói tiếp chuyện thực phẩm. Vì dân cư nhiều vùng miền tụ họp về Đắk Lắk nên chúng tôi có may mắn nếm qua rất nhiều loại thực phẩm của các miền. Từ Bắc vô Nam, loại bánh trái gì ở Đắk Lắk cũng có. Tuy không phong phú bằng Sài Gòn nhưng được cái rẻ và ngon!

Bún đỏ - một trong những mói "khoái khẩu" của teen BMT​

Giới trẻ Đắk Lắk còn có sở thích kỳ lạ là phịa chuyện về quê hương. Khi được hỏi về Đắk Lắk, chúng ta thường kể như thế này: người ta sống ở nhà sàn, nuôi gia súc ở dưới nền nhà, con gái mặc váy, con trai thì đóng… khố, đi học bằng voi. Đến trường thay vì có nhà để xe cho học sinh thì có gara cho voi… (tổng hợp từ nhiều nguồn truyền miệng) câu chuyện này mà được 2 - 3 người kể, kẻ tung người hứng mà vẽ hoa lá cành thêm mắm thêm muối vào thì người đồng bằng cứ gọi là… mắt chữ A mồm chữ O tin sái cổ. Biết đâu, qua những câu chuyện phịa 101% này mà Đắk Lắk chúng tôi trở nên lạ lẫm, thú vị, bí ẩn, kỳ vĩ hơn trong mắt người ngoại tỉnh?

Tuy có giọng nói dễ nghe nhưng đồng hương Đắk Lắk nào cũng có thể nhận ra nhau bằng giọng nói. Vậy thì đặc trưng gì để khẳng định: mình là người Đắk Lắk? Mình nghĩ đó là CÁ TÍNH. Người Đắk Lắk thường có chung một tính cách: rất hài hước, nói nhiều, tưng tửng, thích đùa và thích cười. Không biết cái đặc trưng chung đó tại sao mà hình thành, phải chăng tại chúng tôi sinh ra và lớn lên trên mảnh đất màu đỏ hoang sơ với nhiều huyền thoại, cùng với những người dân bản địa là người con chính gốc của núi rừng, nên trong mỗi người Đắk Lắk chúng tôi đều đã ngấm vào máu cái “hương vị” hoang dã nguyên sơ mạnh mẽ mà cởi mở thân thiện của cao nguyên?

Và khi được hỏi mình là người ở đâu, chúng tôi đều tự hào “Tôi đến từ Đắk Lắk”!

(st)

 

[ditimdl]

Cảm ơn Jenni về topic này. Đọc topic xong mà xấu hổ quá, tham gia diễn đàn gần được 2 năm rồi và cũng ở Daklak thế mà bây giờ mới biết đến topic này. Tuy là ở dakak nhưng đọc qua topic này thì có nhiều điều mình cũng chưa biết đến.(Cho anh hỏi em làm bên ngành nào vậy?) Mai mốt muốn chuyển qua ngành phóng viên alo anh giới thiệu chổ làm cho ).

 

[Pansy_flower]

Cảm ơn Jenni về topic này. Đọc topic xong mà xấu hổ quá, tham gia diễn đàn gần được 2 năm rồi và cũng ở Daklak thế mà bây giờ mới biết đến topic này. Tuy là ở dakak nhưng đọc qua topic này thì có nhiều điều mình cũng chưa biết đến.(Cho anh hỏi em làm bên ngành nào vậy?) Mai mốt muốn chuyển qua ngành phóng viên alo anh giới thiệu chổ làm cho ).

Anh ơi, topic này cũng mới lập từ tháng 8 năm nay thôi ạ. Em đa ngành, hihi.... Anh cứ giới thiệu đi ạ. Nếu được em chuyển nghề luôn!.

 

[DOREAMON]

Anh ơi, topic này cũng mới lập từ tháng 8 năm nay thôi ạ. Em đa nghành, hihi.... Anh cứ giới thiệu đi ạ. Nếu được em chuyển nghề luôn!.

Chính xác là topic này được lập sau khi chủ topic bị chọc quê về "Thác Trinh Nữ" và "Xe Tăng"... Hihihihihihi....

 

[ditimdl]

Zui nhỉ? Cụ thể là bị chọc quê thế nào DOREAMON có thể bật mí xíu không?

 

[Pansy_flower]

Chính xác là topic này được lập sau khi chủ topic bị chọc quê về "Thác Trinh Nữ" và "Xe Tăng"... Hihihihihihi....

Anh ơi, anh xem lại đi. Bài của anh_click post sau bài của em_click mà!.

Zui nhỉ? Cụ thể là bị chọc quê thế nào DOREAMON có thể bật mí xíu không?

Anh ơi, đồng hương với nhau mà không binh nhau gì hết trơn hết trọi à. Topic này là niềm ấp ủ của em lâu rồi, nhưng chưa đến hôm nay mới thực hiện được. Em còn nhiều ước mơ để làm vùng đất tây nguyên không còn bị mang tiếng là bụi mù trời nữa nhưng hiện tại thì "lực bất tòng tâm" nên chưa thực hiện được ước mơ của mình!.

 

[ditimdl]

Anh mãi đọc bài viết của em nên đâu để ý bài viết của DOREAMON )

Em còn nhiều ước mơ để làm vùng đất tây nguyên không còn bị mang tiếng là bụi mù trời nữa nhưng hiện tại thì "lực bất tòng tâm" nên chưa thực hiện được ước mơ của mình!.

Có lẽ bị mang tiếng bụi mù trù đó cũng là 1 đặc điểm để nhận dạng ra TP mình đấy em à. Ước mơ cũng chỉ là ước mơ em à, nếu ước mà thành hiện thực thì anh cứ nằm ở nhà mà ước thôi chứ ko cần phải đi làm (
Tặng em mấy câu thơ góp nhặt được khi lang thang nét nè:
Không có việc gì khó
Chỉ sợ tiền không nhiều
Đào núi và lấp biển
Không làm được thì thuê.

 

[Pansy_flower]

Anh mãi đọc bài viết của em nên đâu để ý bài viết của DOREAMON )
[/COLOR]
Có lẽ bị mang tiếng bụi mù trời đó cũng là 1 đặc điểm để nhận dạng ra TP mình đấy em à. Ước mơ cũng chỉ là ước mơ em à, nếu ước mà thành hiện thực thì anh cứ nằm ở nhà mà ước thôi chứ ko cần phải đi làm (
Tặng em mấy câu thơ góp nhặt được khi lang thang nét nè:
Không có việc gì khó
Chỉ sợ tiền không nhiều
Đào núi và lấp biển
Không làm được thì thuê.

Anh ơi, em có nói là "nằm mà ước" đâu. Chỉ là thời điểm này chưa thực hiện được thôi. Hihi...hẹn gặp anh ở BMT để nói được nhiều hơn. Chúc anh cuối tuần vui và hạnh phúc!

 

[Pansy_flower]

Ẩm thực BMT(TT)

Cá bống thác kho riềng​

Cá được mang lên, còn tươi nhảy lao xao, con nào con ấy bé tròn, họ xả cho sạch nhớt trên mình và bỏ vào ít muối ướp cho cứng lại, sau đó đi đào lấy ít riềng rửa sạch giã nhỏ. Bây giờ chỉ còn việc bắc chảo cho nóng, và cho vào đó ít dầu ăn, hay mỡ đun cho sôi lên, cho cá vào chiên vàng, đổ riềng đã chuẩn bị sẵn. Mùi riềng, mùi cá bốc lên thơm ngào ngạt...

Ðến với Đăklăk là đến với những cánh rừng đại ngàn cùng những đồi, núi, dốc đèo chập chùng, vẻ hùng vĩ uy nghi của nó đã làm nhiều người mới đến lần đầu cảm thấy ớn lạnh. Nhiều người lầm tưởng nơi đây quanh năm suốt tháng người dân chỉ biết ăn cá khô từ các tỉnh đồng bằng mang lên. Nhưng thực chất nơi đây có nhiều món ăn thuộc nhiều dân tộc khác nhau sinh sống.

Đến với Đăklăk bạn không chỉ được ngắm thắng cảnh của một vùng rừng mà bạn còn được thưởng thức những lễ hội đậm đà bản sắc dân tộc cùng những món ăn dân dã mang đậm hương vị của núi rừng Tây Nguyên. Món cá bống thác kho riềng là một món ăn có tính truyền thống của người dân tộc nơi đây. Cá bống là loại rất phổ biến, nó sống trong các kênh rạch, ao hồ, sông suối nơi đâu cũng có, nhưng cá bống Tây Nguyên thì lại khác, nó sống ngay trong dòng thác đổ. Các con thác Tây Nguyên ngày đêm gầm rú hòa vào âm sắc của núi rừng Tây Nguyên đại ngàn những bản hòa tấu vang động. Trong dòng thác đó tưởng như không còn loài sinh vật nào có thể sống được. Vậy mà cũng có loài chỉ sống nơi những ngọn thác đổ ào ào, đó là cá bống thác. Loại cá này chỉ thích nghi với môi trường nước đổ từ cao xuống, mình bé và trắng, thân tròn săn chắc như ngón tay. Nó không sống được nơi nước lặng có bùn như loại bống mủn, bống mít dưới đồng bằng.

Tháng ba nắng gió Tây Nguyên gắt gao hơn, các con thác vơi nước bớt đi vẻ oai hùng thì cũng là lúc các cư dân người dân tộc thiểu số nơi đây bắt đầu công việc dọn nương để chuẩn bị mùa rẫy mới. Hành trang trên đường đi rẫy, họ chỉ cần ít gạo và dụng cụ nấu ăn, còn thức ăn sẽ đi xuống những thác nước lấy rổ luồn vào khe đá những chỗ nước chảy xiết để bắt loại cá này. Cá được mang lên, còn tươi nhảy lao xao, con nào con ấy bé tròn, họ xả cho sạch nhớt trên mình và bỏ vào ít muối ướp cho cứng lại, sau đó đi đào lấy ít riềng rửa sạch giã nhỏ. Bây giờ chỉ còn việc bắc chảo cho nóng, và cho vào đó ít dầu ăn, hay mỡ đun cho sôi lên, cho cá vào chiên vàng, đổ riềng đã chuẩn bị sẵn. Mùi riềng, mùi cá bốc lên thơm ngào ngạt, đợi riềng và cá quyện vào nhau, lúc này họ mới cho mắm muối và các gia vị: hành, tiêu, ớt, đường và bột ngọt tạo độ vừa ăn.

Mùa làm rẫy nắng nóng người làm rẫy về trưa đã thấm mệt. Mùi thơm của cá bống thác kho riềng bốc lên thơm ngào ngạt làm cồn cào cái dạ dầy mà suốt sáng tới giờ nó đã phải làm cái việc chuyển hóa năng lượng, nhắc nhủ họ tìm đến những gốc cây kơnia gần đó để dùng bữa trưa đạm bạc mà thanh nhã. Cơm gạo lúa rẫy chín tới, cá bống thác kho riềng vừa xong, mùi hương của cơm, của cá quyện vào nhau thơm đến lạ lùng, chỉ núi, rừng Tây Nguyên mới có được. Bới chén cơm gắp con cá, và vào miệng cá bống thác giòn tan, thấm vị giác, mùi thoảng lên khứu giác thật là một cảm giác khó quên trong những ngày làm rẫy. Cơm đó, cá đó ăn với canh cà tím quả tròn, nhỏ mọc ven suối thật là món ăn quê nhưng lại không đâu có. Cơm trưa xong, nghỉ mát dưới bóng cây kơnia, cái gió Tây Nguyên làm vơi bớt cái nắng như thiêu như đốt làm cho người làm rẫy chìm vào giấc nghỉ trưa thanh bình và cái mệt nhọc của một buổi lao động nhờ đó cũng tan đi.

 

[heineken]

chắc bạn jenni quê ở Buôn Mê, và bạn Jenni buôn chuyện khiến ai cũng mê hehhehe

 

[ditimdl]

Jenni này. Cá bống thác kho với riềng ở đâu có nhỉ? E ăn món bánh cuốn ở gần quảng trường chưa nhỉ? HÙi nào chụp hình gửi lên đây luôn đi nha.

 

[Pansy_flower]

Jenni này. Cá bống thác kho với riềng ở đâu có nhỉ? E ăn món bánh cuốn ở gần quảng trường chưa nhỉ? HÙi nào chụp hình gửi lên đây luôn đi nha.

Anh ơi, cá bống thác là cá bống ở thác, còn riềng thì ở đâu mà không có hả anh?. Anh cứ vào nhà dân tộc ở một bữa, họ kho cho ăn. Hihi...

Bánh cuốn hay bánh ướt hả anh?. Bánh ướt ăn chục dĩa vẫn chưa no thì em chưa chụp hình được. Để mai mốt em về rồi anh em mình đi ăn rồi chụp ghi lên đây luôn ha. Dạo này BMT nhiều quán ăn quá em không cập nhật được hết.

 

[huukhuong02ckt]

Chào cả nhà, em cũng ở Buôn Ma Thuột nè! Rất vui được làm quen với các anh, các chị. Em thấy topic này hay quá.

 

[Pansy_flower]

@huukhuong02ckt: chào bạn. Rất vui được gặp bạn ở đây!

@a.Heineken: cám ơn bạn. Không biết phải người quen của mình không mà sao "khen"mình quá vậy?.

 

[Pansy_flower]

Ẩm thực BMT (tt)

Canh Thụt món ăn truyền thống, độc đáo của dân tộc Mnông​

Nhắc đến văn hoá ẩm thực của đồng bào dân tộc Mnông, người ta thường nghĩ ngay đến những món ăn quen thuộc như: cơm lam, thịt gà nướng, thịt hun khói, đọt mây... nhưng có một món ăn còn ít người biết tới, đó là món canh thụt. Đây là món ăn dân dã nhưng lại gần gũi và độc đáo.

Về lai lịch cũng như cách thức chế biến món canh thụt, theo nhiều già làng kể lại thì món ăn này có từ rất xa xưa. Khi lên rẫy, bà con có thói quen dùng bữa trưa ngay tại rẫy để tranh thủ thời gian lao động nên tìm cách cho gạo và thức ăn vào ống tre để nấu, vừa thuận tiện lại vừa thơm ngon. Người sau cứ thế làm theo, lâu dần trở nên thân thuộc.

Món canh thụt nếu đầy đủ sẽ gồm có những nguyên liệu: lá bép, đọt mây, cà đắng, cá suối (hoặc thịt) và các gia vị kèm theo như mắm, ớt, muối, sau này mới có thêm mỳ chính và đường.... Tuy nhiên, nếu điều kiện không thuận lợi thì nồi canh thụt có thể thiếu một vài thành phần. Trước khi nấu bà con chặt một ống lồ ô có lóng dài, gọt đẽo phần đầu ống cho khéo, sao cho khi nấu canh thụt, nước không bị chảy ra ngoài. Việc chọn ống lồ ô cũng là một bí quyết, nếu chọn cây già quá sẽ bị nứt, hoặc cây non thì canh sẽ không ngon... sau khi chế biến những nguyên liệu trên, bà con cho tất cả vào ống lồ ô và dựng ống nghiêng trên đống lửa. Trong lúc nấu, một mặt vừa quay tròn ống cho thật đều lửa và phải dùng một chiếc que có chiều dài hơn ống để thụt cho các thành phần của món canh nhuyễn và đều với nhau, động tác thụt ống còn khiến cho hơi thoát ra ngoài. Món canh có ngon hay không phụ thuộc nhiều vào hai việc trên. Có lẽ chính động tác này mà món canh có tên gọi như vậy. Căn cứ theo lượng người ăn mà người ta chế biến nhiều hay ít, nhưng thường thì ống canh thụt chỉ dài độ nửa mét trở lại. Trong các dịp lễ hội, cần nhiều thì bà con nấu làm nhiều ống. Thời gian để canh chín khoảng từ 60-90 phút. Sau khi canh chín bà con cho ra bát hoặc ở rẫy thì lá chuối... cũng được vì món canh thụt khi chín sẽ đặc lại và rất dẻo, khi ăn món canh này có rất nhiều vị: đắng, cay, bùi, béo...

Hiện nay, đồng bào dân tộc Mnông vẫn nấu món canh thụt này nhưng cách nấu có phần khác hơn trước, đó là bà con dùng nồi để nấu và thay vì dùng cây để thụt thì dùng đũa để quấy, gia vị cũng nhiều hơn trước... Nhưng theo nhiều người cho biết thì hương vị của món canh nấu trong ống lồ ô vẫn đặc biệt và ngon hơn so với việc nấu trong nồi.

Ở một góc độ nào đó có thể xem canh thụt là món ăn đặc trưng nhất của người Mnông. Nếu như người miền xuôi dẫu đi đâu cũng “...Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương”, thì đồng bào Mnông không bao giờ quên được hương vị món canh thụt đặc sắc của mình.

(st)
________

Các bạn xem thêm về dân tộc Mnong tại đây_click

 

[ditimdl]

Hôm nào em về rủ thêm hữu khương nữa đi ăn rùi chụp. Nói nó bánh ướt cũng đúng mà bánh cuốn cũng ko sai ).

 

[Pansy_flower]

Hôm nào em về rủ thêm hữu khương nữa đi ăn rùi chụp. Nói nó bánh ướt cũng đúng mà bánh cuốn cũng ko sai ).

Dạ, cám ơn anh. Khi nào em về sẽ alô cho anh. Bạn huukhuong02ckt để lại số đt nhé!.

 

[Pansy_flower]

Các nhân vật lịch sử

Đi trên các con đường của tỉnh Đăk Lăk nói chung hay của Tp.Buôn Ma Thuột nói riêng, ắt hẳn bạn sẽ rất ngạc nhiên khi nhìn thấy những tên đường rất lạ và hơi khó đọc như Y Jút, Y BIH ALÊÔ, Y NGÔNG, A Ma Thong, Ama Trang Long.... Đó là những vị anh hùng, thầy giáo,...những người con ưu tú của Tây Nguyên. Jenni sẽ lần lượt giới thiệu với các bạn một vài nhân vật lịch sử tiêu biểu qua các bài viết sau.
_________

THẦY GIÁO Y JUT​

Y Jut tên thật là Jut Hwing sinh năm 1888, có vợ là H Yih Niê ở buôn Păm Lăm. Thưở nhỏ, ông là học sinh Trường Tiểu học Pháp – Êđê Buôn Ma Thuột, sau khi học xong chương trình tiểu học toàn cấp ông được đưa ra Huế để học. Trong thời gian tại Huế, ông tỏ ra là một học sinh xuất sắc được bạn bè quý mến. Sau khi tốt nghiệp, ông trở về quê hương để dạy cho đồng bào của mình.

Y Jut là một người có lòng yêu nước. Trong thời gian giảng dạy ngoài việc trang bị kiến thức văn hóa cho các học trò của mình, ông còn giảng dạy về quê hướng thân yêu của mình. Ông giỏi tiếng Pháp, bằng nhiệt huyết của mình, ông cùng kết hợp với các bạn bè có cùng chí hướng như Y Ut, Y BLul tìm hiểu mẫu tự La tinh và vần Êđê đặt ra bộ chữ viết Êđê ngày nay. Sau đó bộ chữ này được đốc học Angtoamaki và Sabatier tu chỉnh lại vào năm 1920.

Bộ chữ sớm đã được phổ cập rộng rãi trong cộng đồng người Êđê. Năm 1935, chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương chính thức công nhận các bộ chữ này và cho phép phổ cập ở Tây Nguyên.

Những bộ chữ này có tính khoa học cao, đạt được yêu cầu dùng một kí hiệu để ghi một âm và giá trị ngữ âm của các chữ cái gần đúng với phiên âm quốc tế. Vì tính ưu việt của nó mà từ đó về sau, các bộ chữ dân tộc thiểu số ở miền Nam Việt Nam đều được dựa trên cơ sở các bộ chữ Tây Nguyên này để chế tác.

Ngày nay, tỉnh Đắk Lắk đã hoàn thành bộ Từ điển Việt – Êđê, sách giáo khoa chuyên dạy chữ dân tộc Êđê cho chương trình phổ thông cơ sở cấp I Êđê – Việt. Tiếng nói và bộ chữ viết trên các văn bản đó là sự sáng tạo quý giá, góp phần trong việc hình thanh fngôn ngữ của một dân tộc giàu sức sống và yêu nước, trong đó có sự đóng góp đáng quý của Thầy giáo Y Jut.

Ông nổi tiếng là người yêu nước và ông đã gieo mầm này vào những người học trò ông quý mến. Người học trò của ông, cụ Y Wang Mlô là một trong những học trò tiêu biểu có tinh thần yêu nước yêu đồng bào.

Lúc đó, Công sứ Sabatier chủ trương “Đất Tây Nguyên của người Tây Nguyên” và coi đó là “nguyên lý chỉ đạo nên cai trị các xứ Mọi”, kiên quyết không cho người lạ mặt vào Đắk Lắk. Sự cai trị đó ngày càng làm tăng thêm sự bất bình trong đồng bào, các tầng lớp trí thức, đặc biệt là những trí thức yêu nước.

Trước những bất công đó, ông cùng với Thầy giáo Y Jut tổ chức đấu tranh cùng với học sinh, công chức mà đông đảo là người ÊĐê đòi viên Công sứ Sabatier phải ra đi. Việc đấu tranh không thành, ông bí mật tập hợp những người yêu nước tổ chức ám sát viên Công sứ Sabatier. Nhưng ông chưa triển khai đã bị lộ và ông cùng thầy Y Jut vận động những người cùng chí hướng viết lá đơn kiện gửi đến Toàn quyền Đông Dương và Khâm sứ Trung Kỳ, Tổng Thanh tra Đông Dương tố cáo những hành vi tội ác của Sabatier.

Đây là cuộc đấu tranh chính trị đầu tiên ở tỉnh Đắk Lắk có tác dụng mạnh mẽ, làm cho chính quyền thực dân phải cử một Đoàn Thanh tra của cơ quan Khâm sứ Trung Kỳ lên Đắk Lắk xem xét việc tố cáo trên. Với ự đấu tranh đó, cuối cùng Sabatier buộc phải rời khỏi tỉnh Đắk Lắk.

Thầy giáo Y Jut qua đời năm 1934, nhưng tên tuổi của Thầy, một nhân sỹ yêu nước vẫn còn lưu lại trong lòng những người Đắk Lắk, đặc biệt là những trí thức trẻ người Êđê trên mảnh đất hùng vĩ này.

Trong dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh của Thầy, Tỉnh Đắk Lắk đã làm lễ khánh thành khu mộ và dâng hương tưởng niệm tại nơi sinh – Buôn Păm Lăm, Thành phố Buôn Ma Thuột. Cũng trong dịp náy, cuốn sách “Thầy giáo Y Jut” dày hơn 100 trang chính thức phát hành để ghi nhớ công ơn của một người con anh hùng của xứ đất đỏ bazan này./.

 

[Pansy_flower]

Các nhân vật lịch sử (tt)

Ama Trang Lơng​

Từ lâu ta thường gọi tên người tù trưởng là Ama Trang Lơng (theo cách gọi của đồng bào Ê Đê) N'Trang Lơng (Nơ Trang Lơng - tên gọi trong một bài viết trên Tạp chí Nghiên cứu lịch sử số 69 năm 1964 của tác giả Nguyễn Hữu Thấu), còn các tài liệu của người Pháp đều ghi là Pou Tran Lung. Tác giả Nguyễn Hữu Thấu sau này đã sửa lại tên của tù trưởng Lơng là Bă Trang Lơng, vì Bă, tiếng của người M'Nông là cha; Trang là tên con gái đầu, Lơng là tên của ông.

Sinh năm 1870, tù trưởng Lơng, thủ lĩnh của phong trào yêu nước cao nguyên M'Nông đã tổ chức và lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp kéo dài 24 năm (1912 - 1935). Một trong những chiến công nổi bật là vụ mưu sát tên thực dân Pháp Henry Maitre (1914).

Đầu năm 1913, sau khi được thăng “Tham biện hạng nhất” ngạch dân sự, Henry Maitre trở lại Đông Dương và lên ngay cao nguyên. Thời gian này Henry Maitre thành lập một đồn binh ở Pétsa, địa bàn của người M'Nông trong khu vực thuộc phạm vi kiểm soát của thủ lĩnh chống Pháp - tù trưởng Lơng. Tại đồn binh này, Henry Maitre thu nạp 20 tân binh người Khmer, người Ranđê và cắt đóng giữ.

Đầu năm 1914, Henry Maitre được triệu hồi về Sài Gòn để chuẩn bị cuộc bầu cử Nghị viện Nam Kỳ. Trước khi lên đường về thủ phủ Nam Kỳ, Henry Maitre còn thiết lập thêm một đồn binh nữa ở Bou Méra. Trong khi Henry Maitre vắng mặt, những binh lính bản địa tại các đồn này đã trở nên lộng hành tàn bạo. Chúng thi nhau cướp của, hãm hiếp, giết người ở những buôn người M'Nông quanh vùng gây nên thù hận với hầu hết các bộ tộc.

Ba tháng sau khi bầu cử xong, Henry Maitre trở lại Đắk Lắk qua ngả cao nguyên Di Linh và được Sabatier - Công sứ Pháp tại Đắk Lắk đón tiếp trọng thị tại Buôn Ma Thuột. Rồi từ đây cùng với đoàn lữ hành gồm 12 binh lính người Ranđê, một lính hầu người Việt, trên lưng 5 con voi, bắt đầu chuyến đi cuối cùng về phía nam vùng cao nguyên Nam Đông Dương hoang sơ hùng vĩ.

Từ năm 1912 - 1913, Pháp đã mở nhiều cuộc hành quân để đàn áp cuộc khởi nghĩa của tù trưởng Lơng. Trong một trận càn quét tại làng Bu Rlam, chúng đã bắt vợ và con gái của thủ lĩnh Lơng, sau đó chặt đứt chân, tay và để mặc cho đến chết. Đầu năm 1914, cuộc khởi nghĩa của tù trưởng Lơng lan rộng khắp vùng cao nguyên M'Nông và lôi kéo được nhiều tù trưởng tài giỏi khác như R'Dinh, R'Ong (tù trưởng của các buôn Bu Jeng Chet, Bu Me Ra, Bu Nốp... thuộc tổng Dar Rtik, nay là tỉnh Đắk Nông).

Tù trưởng Lơng quyết tâm giết chết bằng được Henry Maitre và kịch bản về vụ mưu sát tên thực dân xâm lược được vạch sẵn bằng máu, trong khi đoàn lữ hành của Henry Maitre đang trên đường đến Bou Mera.

Vào đầu tháng 8/1914, đoàn lữ hành của Henry Maitre đang tiến sâu vào cao nguyên M'Nông thì tù trưởng Lơng đã chuẩn bị kế hoạch trá hàng tại làng Bou Pou Sra và cử người tìm gặp Henry Maitre. Henry Maitre cùng binh lính của hắn liền tức tốc đến Bou Pou Sra. Tại đây, sau nhiều lần thương thuyết với đại diện của nghĩa quân tù trưởng Lơng, hai bên thỏa thuận sẽ tổ chức một “đại lễ hòa hợp” tại nơi đóng quân của Henry Maitre (ngôi nhà gỗ kiên cố nhất làng).

Sáng ngày 5/8/1914, (có tài liệu ghi ngày 2/8) mọi người tập trung tại ngôi nhà gỗ lớn này. Henry Maitre ngồi trên một cái cối giã lúa ở giữa nhà với 8 tên lính người Ranđê và một lính hầu người Việt. Cùng với hai thủ lĩnh R'Dinh và R'Ong, lực lượng nghĩa quân đông hơn hẳn đang nóng lòng chờ giây phút hành động.

Tất cả súng ống, giáo mác đều được dựng thành đống ở góc nhà. Mọi người trong tư thế tay không, Henry Maitre còn đeo bên hông khẩu súng ngắn.

R'Dinh nhắc nhở Henry Maitre là nên để súng vào đống vũ khí. Maitre làm theo. Khoảng 8 giờ, Henry Maitre bắt đầu nôn nóng bởi tù trưởng Lơng vẫn chưa xuất hiện. R'Dinh và R'Ong động viên Henry Maitre cố gắng chờ đợi và cho biết: “Tù trưởng Lơng là người rất trọng chữ tín”. Bỗng nhiên, có một nghĩa quân trên người khoác một tấm vải, bước ra trước mặt Henry Maitre nói lớn:

- Mày muốn gặp tù trưởng Lơng phải không? Mày hãy ngước mắt lên nhìn phía trước mày sẽ thấy.

Cùng với những từ cuối cùng của câu nói ấy là một lưỡi dao sáng lóe đâm thẳng vào bụng Henry Maitre. Đồng thời với nhát dao phía trước, R'Dinh và R'Ong bồi tiếp hai nhát sau lưng. Henry Maitre chết ngay lập tức, nhưng có lẽ hắn vẫn còn nghe được câu nói cuối cùng, rất lớn: “Chính tao là tù trưởng Lơng”.

Ông già M'Kbang - một trong ba nhân chứng cuối cùng còn lại đến năm 1940 đã xác nhận: “Trước khi tắt thở, Henry Maitre chỉ kịp kêu lên: “Ông...”. Những quân sĩ xung quanh đã hoàn tất công việc được giao là giết hết toàn bộ số lính đi theo Henry Maitre. Có một tên lính cố thoát ra, nhưng thật “rủi ro”, dải khố của hắn bị vướng vào cọc rào và những quân sĩ bố trí ở vòng ngoài đã kịp “tiếp” hắn.

Hai mươi sáu năm sau, tháng 12/1940, khi thoát khỏi sự giam giữ, R'Dinh (bị Pháp bắt giam năm 1933) đã dẫn đường đưa giáo sư Anré Baudrid đến nơi mà tù trưởng Lơng cùng hơn 200 quân sĩ chôn Henry Maitre. Nhiều ý kiến cho rằng, sau này người Pháp tìm được hài cốt của Henry Maitre là nhờ những cây bông gòn, vì khi chôn xác Henry Maitre, các nghĩa quân không quên chôn theo chiếc gối mà Henry Maitre dùng để cưỡi voi.

Tù trưởng Lơng mất ngày 25/5/1935 do sự phản bội của một quân sĩ tên là Bă Phnông Phê.

(Theo báo điện tử Công an nhân dân.)

 

[Pansy_flower]

Các nhân vật lịch sử (tt)

NHỮNG CHUYỆN CỦA ÔNG Y BIH ALÊÔ​

Y Bih là một nhân sĩ yêu nước, sinh năm 1901 tại Buôn Niêng, xã Ea Nuôl, Thành phố Buôn Ma Thuột. Lớn lên ông đi học ở trường tiểu học Pháp – Đê tại Buôn Ma Thuột. Thời gian này ông tham gia phong trào đấu tranh của các giáo viên và học sinh của trường do hai thầy giáo Y Jut và Y Ut lãnh đạo.

Do học giỏi tiếng Pháp ông được Nhà trường tiến cử làm thông ngôn cho người Pháp, sau đó bị bắt đăng lính khố xanh, làm đến chức cai đội nhất quản lý tù nhân tại Nhà đày Buôn Ma Thuột. Trong thời gian tại nhà đày, ông được các tù nhân cảm hóa và bắt đầu hiểu ra chân tướng của sự thật. Tuy vậy, mãi đến khi Nhật hất cẳng Pháp tại Buôn Ma Thuột, lúc đó ông mới thật sự theo những người tù chính trị.

Ngày bọn Nhật thả tù chính trị cũng là ngày ông bắt đầu tham gia ý kiến đóng góp với những người tù chính trị để chuẩn bị khởi nghĩa cướp chính quyền. Ông được phân công nói chuyện với binh lính và hạ sỹ quan trong trại Bảo an binh và trực tiếp tham gia đơn vị bảo an binh này. Không phụ lòng cách mạng, ông đã lãnh đạo anh em trong đội bảo an binh tham gia khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám, tham gia cuộc mittinh lớn tổ chức tại tại sân vận động thị xã có đông đảo các đồng bào dân tộc, giáo viên và trí thức ủng hộ. Đây cũng chính là lễ ra mắt Chính quyền Cách mạng.

Khi thực dân Pháp trở lại xâm lược lần thứ hai, được sự phân công, ông cùng đơn vị chuẩn bị để tham gia chiến đấu bảo vệ quê hương. Đơn vị của ông được lệnh hành quân đến xây dựng khu vực phòng tuyến ở Ngã ba ranh giới (khu vực Quảng Trực, tỉnh Đắk Nông hiện nay). Công việc chính của đơn vị là dựng nhà ở, đào hào trú, hào chiến đấu, nhà bếp và nhà ăn.

Tháng 12 năm 1945, ông bị giặc Pháp bắt tại quê, năm 1946, Pháp mở phiên tòa xét xử ông tội đi theo Việt Minhvà bỏ tù ông. Ông bị giam giữ tại Di Linh (Lâm Đồng) và sau đó đưa về Nhà đày Buôn Ma Thuột. THáng 8 năm 1951, ông được trả tự do về buôn làng.

Tháng 11 năm 1960, cán bộ VIệt Minh đã móc nối với ông, tiếp tục tham gia cách mạng cứu dân cứu nước. Tháng 12 năm 1960, Đại hội thành lập Mặt trận dân tộc giải phóng Miền Nam Việt Nam ông không có điều kiện tham dự nhưng vẫn được bầu làm Phó Chủ tịch Mặt trận. Tháng 5 năm 1961, Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số Tây Nguyên được triệu tập để thành lập phong trào tự trị Tây Nguyên đúng vào ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, ông được cử làm Chủ tịch. Sau Đại hội ông được cử ra Miền Bắc học tập. Trong thời gian này ông được gặp mặt Bác Hồ.

Sau năm 1975, ông trở lại Tây Nguyên làm công tác Mặt trận. Sau này, tuổi già sức yếu ông vẫn đóng góp công sức vào công cuộc xây dựng đát nước vào lúc vùng đất này còn nhiều khó khăn. Ông xứng đáng là một người con của Buôn Ma Thuột anh dũng kiên cường. Thành phố Buôn Ma Thuột đã đặt một con đường mang tên ông để ghi nhận công lao của ông đối với quê hương./.

 

[Pansy_flower]

Các nhân vật lịch sử (tt)

Y Ngông Niê Kdăm người con ưu tú của Tây Nguyên​

Cách mạng tháng Tám thành công, ngày 2/9/1945 nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời. Gần một năm sau, ngày 3/5/1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh tổ chức Bộ Nội vụ, trong Bộ Nội vụ có Nha Dân tộc thiểu số với nhiệm vụ “Xem xét các vấn đề chính trị và hành chính thuộc về các dân tộc thiểu số trong nước và thắt chặt tình thân thiện giữa các dân tộc sống trên đất Việt Nam”.

Chiểu sắc lệnh số 58 của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 9/9/1946, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Huỳnh Thúc Kháng đã ký Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ và bộ máy hoạt động của Nha Dân tộc thiểu số. Các ông Hoàng Văn Phùng, dân tộc Tày, Y Ngông Niê Kdăm, dân tộc Êđê được giao giữ chức Giám đốc và Phó giám đốc Nha Dân tộc thiểu số.

Hồi đó ông Y Ngông Niê Kdăm 24 tuổi. Là một trí thức trẻ sớm giác ngộ cách mạng, tích cực tham gia phong trào của học sinh, sinh viên; tham gia phong trào Hướng đạo sinh khi học Trung học Thành Chung ở Quy Nhơn; tham gia tổ chức thanh niên yêu nước khi học ở trường Y sĩ Đông Dương tại Sài Gòn và tham gia Mặt trận Việt Minh tại Buôn Ma Thuột ngay sau ngày Nhật đảo chính Pháp. Cách mạng tháng 8 năm 1945 thành công ông được cử làm Phó Chủ tịch lâm thời tỉnh Đắc Lắc.

Ngày 6/1/1946 bầu cử Quốc hội khoá đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, tỉnh Đắc Lắc có hai đại biểu trúng cử là Y Ngông Niê Kdăm và Y Wang Mlô Duôn Du. Ông Y Ngông Niê Kdăm là đại biểu Quốc hội từ khoá 1 tới khoá 9. Sau đó ông đã được bầu vào Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, được cử làm Uỷ viên Hội đồng Nhà nước, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội. Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IV, thứ V ông đã được bầu vào Ban chấp hành Trung ương.

Tại quê hương Đắc Lắc, ông Y Ngông Niê Kdăm đã từng kinh qua các chức vụ: Chủ tịch Uỷ ban nhân dân, rồi làm Bí thư Tỉnh uỷ trước khi chuyển sang làm Hiệu trưởng Trường Đại học Tây Nguyên. Ngược thời gian, ông đã từng làm Bí thư Đảng uỷ, Giám đốc khu học xá Quế Lâm (Trung Quốc), Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Danh hiệu Nhà giáo Nhân dân là ghi nhận công lao to lớn mà ông đã đóng góp cho công tác giáo dục đào tạo nhất là đào tạo học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhớ đến những đóng góp của ông đối với nhiệm vụ đào tạo con em đồng bào dân tộc thiểu số Tây Nguyên, các cán bộ lãnh đạo và giảng viên Trường Đại học Tây Nguyên không quên được sự kiện học sinh dân tộc học xong trường cấp III Buôn Ma Thuột được tuyển vào học các khoa Y, Nông nghiệp, Lâm nghiệp của Đại học Tây Nguyên, niên khoá 1979-1980. Cũng vào dịp đó, Đoàn của Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp do đồng chí Bộ trưởng dẫn đầu vào thăm trường. Thấy trường có nhiều sinh viên người dân tộc ngồi học trên các giảng đường, Bộ trưởng hỏi Hiệu trưởng:

- Các em người dân tộc đều có thi vào và đủ điểm chuẩn cả chứ?

Đồng chí Hiệu trưởng thật thà trả lời:

- Các sinh viên dân tộc có làm bài kiểm tra, kết quả là ít em đạt điểm chuẩn. Nhưng chỉ thị của Thường vụ tỉnh uỷ Đắc Lắc là cho các em vào học ở các khoa này.

Ngày hôm sau, Uỷ ban nhân dân tỉnh tiếp Bộ trưởng, cùng tiếp còn có đồng chí Trần Kiên, Bí thư tỉnh uỷ. Bộ trưởng đã hỏi:

- Con em các dân tộc vào Đại học Tây Nguyên trình độ văn hoá yếu, không bằng sinh viên người Kinh. Sau này tốt nghiệp, Bộ phân công công tác thì tỉnh nào nhận?

Chủ tịch tỉnh Y Ngông Niê Kdăm nhìn Bí thư Trần Kiên, nở nụ cười rất tươi nói với Bộ trưởng:

- Sau này các em tốt nghiệp, chúng tôi xin Bộ trưởng không đưa về Hà Nội, về bộ làm gì, cứ để lại cho Đắc Lắc, Tây Nguyên bố trí công tác. Vì các em chắc có yếu một số môn cơ bản, nhưng thực tế đối với khí hậu, con người, đất đai, tài nguyên, tiếng địa phương, lòng hiếu học, cần mẫn là thứ rất cần cho nhân dân các dân tộc. Họ sẽ rất tự hào khi có con em mình là bác sỹ, kỹ sư… Đưa các em về các buôn, trạm xá, nông trường, lâm trường thì chắc chắn sẽ phát huy được.

Thực tế sau này đa số các em sinh viên năm ấy, có người đã trở thành chủ tịch, phó chủ tịch huyện, nhiều người làm giám đốc, hoặc lãnh đạo có hiệu quả các nông, lâm trường ở vùng sâu, vùng xa. Bà con người dân tộc rất tin cậy, quý mến. Quả thực họ thích nghi với khí hậu, môi trường thổ nhưỡng, ít đau ốm, làm việc cho bà con mình nên công tác rất tốt.

Qua việc này thấy tầm nhìn chiến lược về sự phát triển của con người, vì lợi ích của đồng bào các dân tộc của ông Y Ngông Niê Kdăm. Còn nguyên Chánh văn phòng tỉnh uỷ Trần Trọng Khương, nhiều năm làm thư ký cho ông Y Ngông Niê Kdăm, trong thời gian ông là Uỷ viên Trung ương Đảng, Uỷ viên Hội đồng Nhà nước, Bí thư tỉnh uỷ Đắc Lắc thì không thể nào quên những ngày cùng Bí thư xuống cơ sở. Rất nhiều tháng có tới hơn 20 ngày Bí thư xuống các huyện, xã, buôn làng. Tới nơi nào ông cũng ra thực địa trước, xem xét đất đai, rừng, vườn, xem đồng bào sản xuất và nơi ăn ở. Sau đó mới là các chương trình làm việc với cấp uỷ, chính quyền và trực tiếp với dân. Đến các huyện, xã, buôn bao giờ ông cũng có ý kiến chỉ đạo, góp ý, hướng dẫn rất cụ thể, tính toán chi tiết trên cơ sở từng loại đất đai, khí hậu, góp ý với địa phương và bà con nên trồng cây gì, nuôi con gì cho phù hợp, để có giá trị kinh tế cao. Sau này nhiều huyện, xã, buôn kinh tế phát triển, đời sống của đồng bào được cải thiện. Những buổi ở lại buôn ăn cơm với đồng bào, không chỉ uống rượu cần, nghe đánh chiêng, mà ông còn cầm chiêng hoà cùng các nghệ nhân, khiến mọi người vui lắm. Những lúc ấy, ông hoà quyện vào tâm hồn và cuộc sống của người dân ở buôn làng. Là một cán bộ lãnh đạo cao cấp, đi xa quê hương hàng chục năm trời, nhưng ông không để mất bản chất chân thực và tâm hồn tốt đẹp của dân tộc mình.

Giản dị, chân thành, nhiệt tình và có trách nhiệm cao với công việc được giao, không hề vụ lợi, ông Y Ngông là một người con tiêu biểu của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên, luôn chăm lo, mong muốn cuộc sống của người dân ở các buôn làng ấm no, hạnh phúc, theo kịp với đời sống vùng dân tộc đa số. Mọi việc làm của ông chỉ vì một mục đích làm cho quê hương đẹp hơn, đời sống đồng bào dân tộc tốt hơn, ấm no hơn.

Khi trái tim ông ngừng đập, trong điếu văn truy điệu người con yêu quí của quê hương, ai nấy được biết trong bản sơ yếu lý lịch của ông ông lấy bí danh là Nguyễn ái Việt - Người yêu nước Việt Nam, đó là lý tưởng, là hoài bão của cả cuộc đời ông. Trong hồi ký ông viết: “Điều sung sướng duy nhất của tôi là đã trọn đời làm theo lời Bác, xứng đáng là lớp thanh niên thế hệ mới của Cách mạng tháng Tám, lớp thanh niên dân tộc Tây Nguyên, con cháu của Bác Hồ Chí Minh”.

Ông như cánh chim đại ngàn vẫn lượn bay trên bến nước ông bà, trên sông suối, núi rừng, giữa Trường Sơn trùng trùng mây gió.

(Hữu Chinh và Trần Trọng Khương)

 

[Pansy_flower]

Các nhân vật lịch sử (tt)

Chuyện chưa biết về Ama Kông​

Bây giờ thì nhiều người đã biết về Ama kông ở Bản Đôn. Bởi đã có hàng trăm bài báo viết về ông. Và ông hiện diện giữa cuộc đời hiện nay như một huyền thoại sống, một một bảo tàng sống về dân tộc học, về văn hoá dân gian của vùng đất Bản Đôn xưa và nay. Nhưng những điều người ta biết về Ama Kông đến nay chưa phải là tất cả...

Ama Kông tức là bố của thằng Kông, một tên gọi thông thường sau khi vợ ông sinh đứa con trai đầu lòng đặt tên là Y Kông. Tên chính thức trong khai sinh của ông là Y Prông Êban. Còn tên Lào của ông là Khăm Proong. Ama Kông là con trai của Y Ki, em ruột của Y Thu - Vua săn voi Khun Su Nốp. Ama Kông nổi tiếng bởi ông cũng là một tay săn voi lừng danh, từng săn được 298 con, trong đó có 2 con voi trắng, chỉ thua ông bác Y Thu, người lừng danh nhất, từng săn được gần 500 con.

Ngoài săn voi Ama Kông còn nổi tiếng là tay lãng tử, hảo hán: Bắt sống bò rừng bằng tay không, biết thổi tù và, chơi giỏi nhiều nhạc cụ, khiến các sơn nữ vùng Bản Đôn mê mẩn. Vì thế ông có tới 4 vợ 21 người con. Đặc biệt Ama Kông đang sở hữu bài thuốc gia truyền tráng dương, bổ thận quý giá mà nhiều quý ông sau khi dùng đã ca ngợi hết lời: Rằng công hiệu hơn cả ******...

***
Ama Kông sinh năm nào, đến nay vẫn còn là điều tranh luận. Căn cước của ông ghi là năm 1917, nhưng theo Khăm Phết Lào con trai của ông thì Ama Công sinh năm 1910. Bằng chứng là em trai cách đốt của ông tên là Y Pum trong căn cước ghi là 1915 và trên bia mộ chôn gần khu vực mộ Vua săn voi Khun Su Nốp cũng ghi là 1915. Ama Kông là anh, chắc chắn phải sinh trước năm 1915. Sở dĩ năm sinh của Ama Kông có sự lộn xộn như thế, theo giải thích của Khăm Phết Lào thì vì ông có nhiều vợ. Mỗi lần lấy thêm cô vợ mới trẻ hơn, ông lại công bố với mọi người một năm sinh khác, trẻ hơn, cho phù hợp với tuổi cô vợ mới.

***

Ama Kông cho phép chụp ảnh và vui vẻ giới thiệu thang thuốc gia truyền​

Vợ đầu của Ama Kông tên là H'Nố, là con ruột của Y Leo. Y Leo lại là em ruột của Y Thu và Y Ki. Y Thu không có con nên khi Ama Kông, H'Nố còn nhỏ đã được Vua săn voi Y Thu đưa về nuôi, lớn lên thì cho 2 người lấy nhau, mặc dù cùng huyết thống (con 2 anh ruột). Sau khi sinh được 2 người con, bà H'Nố qua đời (1941) vì bị bệnh hậu sản, em gái của H'Nố là H'Hốt tiếp tục thay chị lấy Ama Kông. Vì sao lại có sự hôn nhân cùng huyết thống, trái với lệ thường của người Lào?

Theo giải thích của Khăm Phết thì: Thuở ấy anh em Y Thu - Y Ki - Y Leo (từ Đôn Thâu, Pắc Xế, Lào sang) danh giá và giàu có nhất vùng biên giới 3 nước Việt Nam - Campuchia - Lào nhờ săn được nhiều voi, bán được nhiều tiền bạc nhất. Voi trong nhà lúc nào cũng có vài chục con, trâu bò lúc nào cũng có tới vài trăm con. Heo gà thì đầy mặt đất. Còn vàng, bạc thì đựng đầy ché, đầy chum. Và vì thế họ quyết định cho con cái lấy nhau để không phải chia của cải cho người ngoài dòng tộc.

***
Ama Kông săn voi giỏi, "chim gái" hay, đồng thời cũng là tay chơi lừng danh của xứ. Ông từng được người Pháp đưa ra Buôn Ma Thuột học chữ Tây và chữ ta, nhưng chỉ đến lớp 4 rồi ông bỏ học, một phần vì tính ông ngang tàng, hoang dã không chịu nổi những kỷ luật nghiêm khắc của nhà trường, mặt khác vì ông tiêu xài quá mức, mỗi ngày có thể xài hết cả trăm đồng (thời bấy giờ) vào chuyện ăn uống, hút xách và cho gái. Khăm Kẹo Pha Lào (sinh 1922), người từng được Y Ki sai đi phục vụ Ama Kông trong thời gian ông học ở Buôn Ma Thuột, hiện còn sống ở Bản Đôn đã kể cho chúng tôi nghe điều đó.

Bây giờ nhìn vào bức ảnh của Ama Kông chụp vào khoảng năm 1957, 1958 mà Khăm Phết còn giữ được đủ biết thời đó Ama Kông đã là người biết chơi và cách chơi cũng "đi trước thời đại" như thế nào. Trong khi hầu hết mọi người vẫn còn đóng khố thì ông đã diện đồ Tây, thắt cà vạt, đi giày Tây đen bóng. Ông từng đưa voi ra tận Buôn Ma Thuột rước thợ chụp ảnh về tận Bản Đôn để chụp ảnh cho bà con thân tộc và đám cưới của ông với bà H'Đốt. Ây Nô già làng của Buôn Trí (Bản Đôn) kể: -Thời ấy chỉ chụp khoảng 10 bức ảnh đen trắng khổ 13 x 18 cm đã tốn... cả một con trâu rồi.

***

Năm 1961 Ama Kông săn được con voi trắng quý giá, thứ voi chỉ dành riêng cho vua chúa sử dụng, biết không thể để sử dụng riêng cho mình, ông đành phải đem biếu cho Ngô Đình Diệm, được ông Diệm tặng lại 3 khẩu súng và rất nhiều tiền bạc. Ông dùng số tiền đó mua một con voi đực lớn chỉ có 1 ngà, mua 1 xe Jeep... Con voi này sau đó đã có công lớn trong việc giúp bộ đội ta vận chuyển lương thực, đạn dược. Riêng chiếc xe Jeep, nghe nói sau khi tập lái xong, ông chạy đi chạy về giữa Bản Đôn - Buôn Ma Thuột được mấy lần, rồi sau đó bị đâm vào gốc cây hỏng nặng. Ông tháo lốp cho bộ đội làm dép, lấy săm cho bộ đội làm phao bơi vượt sông Sê Rê Pôk.

Theo Y Kông con trai của ông (sinh năm 1938, hiện đang sinh sống tại thị trấn Ea Súp, huyện Ea Súp, Đắc Lắc) thì ông cũng là người rất mê cờ bạc. Ông từng bán voi lấy tiền, đi máy bay từ Buôn Ma Thuột về Sài Gòn đánh bạc. Chỉ 3 ngày là "cúng" vào chiếu bạc hết cả con voi trị giá 40.000 đồng. Thời ấy (khoảng những năm 59, 60), số tiền ấy đủ làm 10 căn nhà dài bằng gỗ tốt.

***
Bây giờ thì ông đã già. Theo Khăm Phết Lào - con trai của ông - thì đích thực ông sinh 1910, năm nay đã 98 tuổi. Vì thế nhiều chuyện hỏi ông, ông chỉ ờ... ờ... nhớ nhớ, quên quên... Nhưng ngồi ngắm ông, nhìn kỹ vóc dáng của ông, nhìn vào thần thái của ông vẫn đủ biết thời trai trẻ ông cao lớn, vạm vỡ, đẹp trai, sống phóng túng, hoang dã, dữ dội, tài ba và đào hoa đến mức nào. Già làng Ây Nô nhận xét:- Ông như ngọn gió hoang lúc ào ào dữ dội, lúc mơn man ve vuốt, lúc là nắng lửa, lúc là cơn mưa, là người dân dã rừng rú nhất Bản Đôn, đồng thời cũng là người hiện đại nhất Bản Đôn.

Khăm Phết Lào và cụ Ama Kông, nhà báo Võ Phụng Hoàng và bác sĩ Sang(từ trái sang) vào rừng lấy thuốc​

(tổng hợp từ nhiều nguồn)

 

[danocio]

Chào cả nhà!
danocio nhà ở CưJut nhưng hiện tại đang công tác BMT xin đc làm quen cả nhà. Nếu danocio ko nhầm thì hình trên là quán Uyên Phương ae nhỉ?

Ko thấy 4r nào có topic về daklak hoành tráng như 4r mình!

 

[Pansy_flower]

Chào cả nhà!
danocio nhà ở CưJut nhưng hiện tại đang công tác BMT xin đc làm quen cả nhà. Nếu danocio ko nhầm thì hình trên là quán Uyên Phương ae nhỉ?

Ko thấy 4r nào có topic về daklak hoành tráng như 4r mình!

Cám ơn bạn. Chào mừng bạn đến với GPE. Bạn có thể để lại số đt không, khi nào về BMT mình sẽ liên lạc với bạn.

Thân,
Jenni

 

[camchuong]

oh, my god.Em định sang tuần đi đám cưới và ngắm cảnh BMT cũng như gặp chị nhưng chị busy và lost thế này thì chắc em thôi đi quá.D:

 

[bachnien]

Mình ở Buôn Đôn...vô tình đọc dược những bài viết thú vị về chính quê hương mình....và mình cũng mún gia nhập vào cà phê Buôn Mê quán !
Cám ơn jenni nhé

 

[Pansy_flower]

@CC: Ở BMT còn có anh Định, anh Thiện và các anh khác mà!.
@bachnien: cám ơn bạn. Bạn vui lòng để lại số đt để tiện cho việc liên lạc được không?

 

[darkmoon]

@CC: Ở BMT còn có anh Định, anh Thiện và các anh khác mà!.
@bachnien: cám ơn bạn. Bạn vui lòng để lại số đt để tiện cho việc liên lạc được không?

Chị ui, T7 tuần này em ghé BMT uống cafe với chị nhé, hihi

 

[bachnien]

Hiện mình đang ở Sài Gòn rùi...khi nào về ĐL mà được gặp tác giả của những bài viết hấp dẫn này thì còn gì bằng
Số dt của bachnien :01687400600

 

[be dung yeu]

tôi cũng ỡ daklak tui cũng đi nhìu .tui bít mấy chỗ mà bạn pót lên .nhưng nó đẹp lắm .cãm ơn bạn nhé jenni .bạn là một người yêu quê hương quá .bạn đã cho người ta biết về xứ xỡ cũa mình .mình làm wen với bạn được chứ sđt nè 0977632682

 

[Pansy_flower]

@darkmoon: chị thích uống "dịu" với em thôi. (vì chưa được uống dịu mừng của em mà!)

@bachnien: bạn ở SG sao bạn không đi dự các buổi offline của GPE?. (Xem chi tiết tại: đây_click).

@be dung yeu: cám ơn bạn. Bạn có phải là người Đăk Lăk không?

 

[Pansy_flower]

Sau đây là series hình ảnh, đường từ SG lên BMT, do anh CHAMPAGNE ở diễn đàn xungquanhta thực hiện trong chuyến đi công tác đến BMT.

...từ vòng xoay Trung tâm Đồng Xoài, thủ phủ tỉnh Bình Phước, rẽ QL 14 đi Tây nguyên

​

​

Cầu này là gần tới huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước

​

 

[Pansy_flower]

CHAMPAGNE trên tay lái..

Trạm relax Bù Đăng

...tiếp tục hành trình...

​

 

[Pansy_flower]

Lunch, 12h00, Đắc-nông

Hồ Đắk-mil

...tiếp tục...

​

 

[Pansy_flower]

...phù...

15h15

​

 

[Pansy_flower]

06h30 sáng hôm sau, Ban Mê Thuột...

Cà-phê xong, ba tên xách 3 xe rỗng dắt díu nhau dìa SG

Oạch, Altis của đại gia Long an nào đây

Đang chạy phây phây, phát hiện 1 ngàn VND bên vệ đường, bèn ngừng lại lụm

...chà, toàn là các Sư phụ...

​

 

[Pansy_flower]

​

​

11h00, tan trường...

...í, cũng có Trâu như miền Tây

​

​

 

[bachnien]

hihi
lâu nay bn chỉ toàn về ĐL buổi tối ko à,nên nhìn mấy cảnh này lạ quá
Chăc đợt này về phải đi ban ngày mới được.......hihi

 

[huong_lc]

Mình chưa bao giờ đến BMT nhưng nghe bạn tả thấy thủ vị thật. Nhất định trong tương lai mình sẽ đến.

 

[giaptk3]

BMT dạo này đẹp lắm không khí trong lành.
nhiều rưng cao su bát ngát

 

[dinhdai0931]

Cảm ơn bạn đã cho mình biết thêm về quê hương Buôn Ma Thuột. Mặc dù mình là dân Ban Mê gốc nhưng vẫn có nhiều điều mình chưa biết về nời ấy. Bài viết của bạn đã lột tả được hết vẻ đẹp của thành phố miền cao này. Nhưng vẫn có nhiều điều chưa được đề cập đến trong bài viết này
Bạn có thể Update thêm chứ. Thanks

 

[Pansy_flower]

@bachnien: uhm, đi ban ngày có lợi là được ngắm cảnh. Đi ban đêm thì tiết kiệm thời gian. . Nhưng ngắm phố núi vào ban đêm và lúc tờ mờ sáng cũng thú vị lắm!.

@huong_lc: khi nào bạn lên BMT thì nhắn cho mình nhé!.

@giaptk3: em đang ở BMT à?

@dinhdai0931: Cám ơn bạn. Mình cũng đang cố gắng. Nếu bạn đang ở SG thì nhắn tin cho mình nha. Rất mong được gặp bạn.

 

[giaptk3]

@giaptk3: em đang ở BMT à?

mọi hôm đi công tác trên đó. ở krôngbuk ấy chị biết hồ chứa nước đó chứ??

 

[danocio]

Đây là Hồ Tây DakMil pà kon hỉ?

Còn đây là Cư jut quê nhà em:

Quả này là vừa qua cầu 14, gần ngã ba vào Thủy điện Buôn Kuop

Cái này là vừa qua Cầu Ea Tam trên đg Lê Duẩn:

Nhà nghỉ Yok Đôn trên đg Nguyễn Tất Thành:

Cảm ơn Jenni đã up ảnh chia sẻ cùng ae...

Lúc nào rảnh Dan sẽ up mí cái hình dan đi huyện cho pà kon coi. hihi một chút trải nghiệm với bà con nông dân í mà.

 

[danocio]

Vài hình ảnh Daklak - Dak Nông

Như dano đã post ở trên, hôm nay xin up lên vài hình ảnh về daklak - daknông. Chủ yếu là những hình ảnh khi dano đi công tác các huyện. Và cũng xin trích ngang 1 chút là cái nick dancio xuất fát từ việc ghép tên tỉnh DAKNÔNG và huyện CƯ JÚT lại. Cảm ơn ace đã đọc bài này.

Cung đường Cư Né - Krông Buk:

Ea Knuec - Krông Pak:

Hồ Tây - Dak Mil một chiều âm u:

500KV - Nam Nung - Krông Nô:

Sông Krông Nô - đoạn đèo Dray Sap:

Ea Rok - Ea Soup:

Không nhớ đc là xã nào của Krông Nô nữa:

 

[danocio]

Hoa Viên Ea Knốp Ea Kar:

Hòa Phong - Krông Bông 1 chiều mưa:

và mây mù: (Khuê Ngọc Điền)

Sông Krông Ana (Buôn Choah):

 

[danocio]

Trở lại với BMT, RainBow (Trung Nguyên) cà phê đây:

và khách sạn Hoàng Lộc (Y Bih Aleo):

Đường Nguyễn Tất Thành (đoạn trước T611) cơn mưa đầu mùa:

"Phố bỗng thành ... dòng sông uốn quanh..."

(Những hình ảnh này dano chụp = ĐT moto Rork E6 - chất lượng ko thể = máy ảnh. Mong các ace thông cảm).

 

[danocio]

Vài hình ảnh về những con đường đau khổ - đoạn từ trung tâm xã Nam Xuân (krông nô) ra thì trấn Dak Mâm (krông nô). Đoạn này chắc cũng ngang với đoạn đường vòng qua Sân golf Phượng Hoàng mà VTV đang rùm beng: